BTR-80

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
BTR-80

Russian BTR-80
Turi Armored personnel carrier
Davlat Soviet Union
Xizmat tarixi
Ishlatilgan yillari 1986–present
Qurolli kuchlarida See Operators
Urushlar va toʻqnashuvlar Soviet–Afghan War
First Nagorno-Karabakh War
Georgian Civil War
Kurdish–Turkish conflict (1978–present)
Transnistria War
Tajikistan Civil War
War in Afghanistan
Iraq War
First Chechen War
War of Dagestan
Second Chechen War
Russo-Georgian War
Iraqi insurgency (2011–13)
Sudanese conflict in South Kordofan and Blue Nile[1]
War in Donbas
2020 Nagorno-Karabakh conflict
2022 Russian Invasion of Ukraine
Ishlab chiqarilish tarixi
Islab chiqaruvchi Arzamas Machine-Building Plant, Nizhniy Novgorod[2]
Islab chiqarilgan yillari 1984–present
Hammasi boʻlib ishlab chiqarilgan 5,000+
Tavsifi
Ogʻirligi 13.6 tonne (15.0 ton)
Yuritkich turi va modeli diesel KamAZ-7403
Tezligi, km/s 80–90 km/h (49.7–55.9 m/h)
swim 10 km/h (6.2 m/h)
Solishtirma quvvat, ot kuchi/т 19 hp/tonne
Yuritkich quvvati, ot kuchi 260 hp (190 kW)
yoʻl zaxirasi, km 600 km (372.8 mi)
Podveska wheeled 8×8
Asosiy qurollanishi 14.5 mm KPVT machine gun or
30mm 2A72 automatic cannon
Qoʻshimcha qurollanishi 7.62 mm PKT machine gun
Uzunligi 7.7 m (25.3 ft)
Eni 2.9 m (9.5 ft)
Balandligi 2.41 m (7.9 ft)
Ekipaj (hisob), odam 3 (+7 passengers)

BTR-80 (ruscha: бронетранспортёр, soʻzma-soʻz „zirhli transporter“) - SSSRda ishlab chiqarilgan 8×8 gʻildirakli amfibiya zirhli transport vositasi (BTR). U 1985-yilda qabul qilingan va Sovet Armiyasidagi avvalgi BTR-60 va BTR-70 transport vositalarini almashtirgan[3]. U birinchi marta Sovet-Afgʻon urushi paytida joylashtirilgan[4].

BTR-80 kattaroq BTR-90 ga aylantirildi.

Tavsifi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sovetlar BTR-80 ni BTR-60-ga asoslangan BTR-70 APC-ga asosladilar. U bitta 260 ot kuchiga ega V-8 turbo quvvatli suv bilan sovitilgan dizel dvigateliga ega, bu BTR-60 va BTR-70 avtomobillarida oʻrnatilgan ikkita benzinli dvigatellariga nisbatan yaxshilangan.Korpusning qayta tuzilgan orqa qismi yangi, bitta dvigatelni oʻz ichiga oladi.Sovet qoʻshinlari oʻzgartirilgan BTR-70 ning tom paqirlarini olib tashladi, orqa qismini koʻtardi va orqaga egilgan dvigatel boʻlinmasini kvadratga aylantirdi.

Standart uskunaga TNPO koʻrish bloklari, haydovchi va komandir uchun TNP-B va TKN-3 optik moslamalar,OU-3GA2M infraqizil qidiruv chirogʻi, oltita 81 mmli 902V „Tucha“, tutunli granata otish moslamalari, radioset (R-173 yoki R-163-50U), interkom va amfibiya harakati uchun gidrojetlar oʻrnatilgan. 

Imkoniyatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

BTR-80 ichki qismi

Sovetlar BTR-70da BTR-80 uchun ishlatiladigan kesilgan konusli mantiyani qayta loyihalash orqali oʻzgartirdilar. Bu 14.5 mm (0.57 in) ga ruxsat beradi. KPVT va 7.62 mm (0.3 in) PKT pulemyotlari maksimal 60 gradusgacha koʻtarilishi kerak. Yoʻlning bu yuqori burchagi tik qiyaliklarda nishonlarni olishda, shahar janglarida va past sekin uchadigan havo nishonlarini olishda foydali hisoblanadi[5].

Sovetlar otish portlarining dizayni va joylashishini oʻzgartiradilar. Portlar endi yirtiq shaklda emas, balki yumaloq boʻlib, BMP-1 da ishlatiladiganlarga, shar oʻrnatgichlariga ega. Oldinga otish portlari endi burchakli chuqurchalarga oʻtiradi, bu esa piyoda askarlarga avtomobilining old tomoniga oʻq otish imkonini beradi. 

Qayta ishlab chiqilgan yon eshiklar gorizontal ravishda ochiladi.Yuqori qismi oldinga ochiladi. Bu ochilish qoʻshinlar avtomobilining old qismidan oʻq otishidan himoya qiladi. Pastki qismi pastga ochilib, qadam hosil qiladi. Minoraning orqa tomoniga oltita tutunli granata proyektorlari oʻrnatilgan. 

BTR-80 60% gradient gacha boʻlgan nishabga koʻtarilishi va 0,5 m vertikal pogʻonaga koʻtarilishi mumkin[6].

Izohlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rossiyaning BTR-80 rusumi suvda.

1984-yilda Sovetlar BTR-70 ning dizel dvigatelli variantini ishlab chiqarishni boshladilar, uni BTR-80 deb atashadi.Sovetlar baʼzi BTR-70 larni BTR-80 ga kiritilgan bir qancha yaxshilanishlar, shu jumladan yuqori burchakli otish minorasi bilan qayta jihozlandi. Egizak eshiklar transport vositasi harakatlanayotganida piyoda askarlarning tushishiga va ikkinchi tomondan oʻt olayotgan boʻlsa, ichidagi piyoda askarlarning bir tomondan chiqishga imkon berish uchun moʻljallangan.

30 mmli to'p variantlari asosiy jangovar tanklaridan tashqari koʻpgina nishonlarga qarshi samarali boʻlib, qurollar muhim tizimlariga jiddiy zarar yetkazishi mumkin. Asosiy qurol barqarorlashtirilmagan, shuning uchun harakatda aniq oʻq otish past tezlik bilan cheklangan. Minoraning aylanish mexanizmi qoʻlda boshqariladi.

Oʻq otuvchi tomiga oʻrnatilgan stulda haydovchi komandir, ikkita yoʻlovchi orqasida va yoʻlovchi oʻrindigʻi oldida oʻtiradi. Otishma stantsiyasi oddiy, ammo Sovet zirhli mashinasi uchun xos boʻlmagan darajada kengdir. Toʻpchi kunduzgi optik koʻrish va tungi infraqizil koʻrish bilan jihozlangan. 

Operatsion tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

BTR-80 va BTR-82A 2022-yilda Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishida qatnashgan. 2022-yil 25-sentabr holatiga koʻra, Rossiya 246 ta BTR-82A (136 tasi yoʻq qilingan, 6 tasi shikastlangan, 12 tasi tashlab ketilgan va 92tasi qoʻlga olingan) va 93 ta BTR-80 (jumladan 43 tasi yoʻq qilingan, 1tasi shikastlangan, 4tasi tashlab ketilgan va 45 tasi qoʻlga olingan)ni yoʻqotilgani Oryx tomonidan vizual tarzda tasdiqlandi). Yana 42ta BTR-80/BTR-82A ham yoʻq qilingan yoki tashlab ketilgan, ammo ularning modellarini aniqlashning iloji yoʻq[7].

Variantlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rossiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

BTR-82A
  • BTR-80 (GAZ-5903) - zirhli transport vositasi.
    • BTR-80K (GAZ-59031) (kommandnyj) — teleskopik antenna ustuni, TNA-4 navigatsiya moslamasi va R-163-50U seriyali radio uskunalari boʻlgan APC qoʻmondon avtomobili.
    • BTR-80M - 240 hp ga ega takomillashtirilgan model DMZ-238M2 dvigateli, biroz uzunroq korpus va yangi shinalar. 1993-yildan beri ishlab chiqarishda. Dastlabki dvigatel yana ishlab chiqarishga tayyor boʻlgunga qadar, faqat oz sonli ishlab chiqarilganligi tushuniladi.
  • BTR-80A (GAZ-59034)–IFV (rasmlarga qarang) 2A72 30mm qurol va asosiy qurol sifatida 300 mmli oʻq. Minora BPPU deb ataladi va 1PZ-9 (kunduzi) va TPN-3 yoki TPN-3-42 „Kristall“ (tungi) diqqatga sazovor joylari bilan jihozlangan. 1994-yildan ishlab chiqarish va xizmat koʻrsatishadi[8].
  • BTR-80S-MVD Ichki qoʻshinlari uchun BTR-80A varianti, KPVT 14,5 mm pulemyot va 7,62 mm avtomat bilan jihozlangan minorada PKT xam mavjud.
  • BTR-80AK-BTR-80A ning buyruq varianti, orqa burchaklarida ikkita qamchi antennasi va korpusning oʻng tomonida faqat bitta otish porti mavjud.
    • BRDM-3 (bronirovannaya razvedivatel'no-dozornaya mashina) — BTR-80AK asosidagi va qoʻmondon pozitsiyasi oldida yangi tunda / kunduzidek koʻrish moslamasi bilan jihozlangan zirhli razvedka kuzatuv mashinasi. Ekipaj olti kishidan iborat. Eʼtibor bering, baʼzi Gʻarb manbalarida BRDM-3 nomi 9P148 ATGM tashuvchisi uchun notoʻgʻri ishlatilgan.
2S23 Nona-SVK
  • 2S23 „Nona-SVK“- 120 mm yongʻinga qarshi 2A60 miltiqli minomyot-2S9 Nonaning, 2A51 miltiqli avtomat minomyoti asosida ishlab chiqilgan. 1990-yilga kelib 4 kishidan iborat ekipaj uchun joy qoʻshilgan[9].
BREM-K.
  • BREM-K (GAZ-59033) (bronirovannaya remontno-evakuatsionnaya mashina) — zirhli qutqaruv mashinasi, tirgaklar, payvandlash uskunalari va engil kran bilan jixozlangan.
  • KM-80 yoki BTR-80 PBKM-qoʻmondonlik vositasi.
  • RKhM-4 (razvedivatel'naya ximicheskaya mashina) — IMD-21BA va DP-5V, shu jumladan aniqlash moslamalari, GSA-12 avtomatik kimyoviy signalizatsiya tizimi, KPKhR-3 kimyoviy moddalarni aniqlash toʻplami, MK-3M bilan jihozlangan NBC razvedka mashinasi. meteo toʻplami, KPO-1 namuna olish moslamasi, ASP avtomatik detektori va ifloslangan joylarni belgilash uchun KZO-2 bayroq tarqatuvchisi.
    • RKhM-4-01-GSA-13, IMD-1R, ASP-12 tizimlari, PGO-11 yarim avtomatik aniqlash moslamasi, eski oʻrniga R-171M va R-173M radiostantsiyalarini oʻz ichiga olgan zamonaviy uskunalar bilan takomillashtirilgan versiya. R-123M.
    • RKhM-4-02 - ASP-13, IMD-2NM va IMD-23, GSA-14 kabi takomillashtirilgan aniqlash tizimlari bilan tahlil qilish, saqlash va interfeys birligi UIK-RKhB va T-235-1U.COMSEC uskunalari[10].
    • RKhM-6 „Povozka“-eng zamonaviy aniqlash tizimlariga ega soʻnggi versiya, shu jumladan taxminan 3 kmdan aniqlash diapazoni PRKhDD-2B. RKhM-6 SN-RKhM inertial navigatsiya tizimi va 14Ts834 sunʼiy yoʻldosh navigatsiya tizimi bilan jihozlangan[10]. 2011-yildan buyon armiya xizmatida boʻlgan[11][12]. 2018-yil noyabr oyida Suriyaga yuborilgan[13].
    • RPM-2–KRPI tizimiga ega mobil radiologik razvedka stantsiyasi. 2000-yildan buyon xizmat qilmoqda. NKR (nazemnij kompleks radiatsionnoj razvedki, „yerdagi yadroviy razvedka majmuasi“) nomi bilan ham tanilgan boʻlishi mumkin.
  • R-149BMRA-buyruq va signalizatsiya vositasi.
  • R-145BM1-5-avlod qoʻmondonlik va signalizatsiya vositasi. 2015-yilda xizmatga kirgan[14].
  • R-439-BK1-sunʼiy yoʻldosh aloqa vositasi.
BTR-80 Sabotajga qarshi kurash mashinasi BPDM Typhoon-M.
  • "BPDM 15TS56M Tajfun-M"-BTR-82[15] asosida ishlab chiqilgan Strategik raketa birliklari (RVSN) uchun yangi versiya, BTR-60/70 shassilarida MBP bazaviy xavfsizlik vositalarini almashtiradi. BTR-80 versiyasi 7.62 mmli pulemyotga ega yangi minora bilan jihozlangan, 5 km masofaga uchuvchisiz uchish apparati yangi optik va infraqizil diapazonlarni kuzatish qurilmasi va TKN-4S va „Kredo-1“ radari bilan taʼminlangan va 2013-yildan buyon armiya xizmatida. 2012—2020-yillarda 70 ga yaqin avtomobil yetkazib berildi[16][17][18][19][20].
  • ZS-88 (zvukoveshchatel'naya stantsiya) — karnay oʻrnatilgan PsyOps avtomobil.
  • ZS-96 (zvukoveshchatel'naya stantsiya) — karnay oʻrnatilgan PsyOps avtomobil.
  • K1Sh1 (GAZ-59032) - katta korpusli va qurolsiz minorali qoʻmondonlik punkti. UNSh nomi bilan ham tanilgan (unifitsirovannyj shassi, „birlashtirilgan shassi“). Ushbu versiya bir nechta ixtisoslashtirilgan transport vositalari uchun asos boʻlib xizmat qiladi. Estoniya ushbu turdagi avtomat minorali BTR sifatida ishlatgan.
    • BMM-80 „Simfoniya“ (GAZ-59039) (bronirovannaya mnohofunktsionalnaya meditsinskaya mashina) — zirhli tez tibbiy yordam mashinasi, uchta versiyada ishlab chiqariladi, ularning har biri 9 bemorni, shu jumladan ikkitasini orqa korpusdagi zambilda tashishi mumkin (1993-yilda ishlab chiqilgan):
      • BMM-1 (birinchi tibbiy yordam va jang maydonidan evakuatsiya qilish),
      • BMM-2 (batalyon darajasida dastlabki tibbiy davolanish) va
      • BMM-3 (koʻchma dala kasalxonasi).
    • E-351BrM - mobil elektr stantsiyasi. Avtomobil AD-30T/400 dizel-elektr generatori bilan jihozlangan boʻlib, u 15 tagacha signalli transport vositalariga quvvat etkazib beradi. Uning 2 kishilik ekipaji bor.
    • PU-12M6 (9S482M6) (punkt upravleniya) - „Strela-1M“ (SA-9), „Strela-10M2 (SA-13), „Osa“ bilan jihozlangan havo mudofaa boʻlinmalari uchun batareya qoʻmondonlik vositasi (BKP - batarejnyj kommandnyj punkt). -AK“ (SA-8), 2S6 „Tunguska“ va ZSU-23-4 „Shilka“.
      • PU-12M7 (9S482M7) - takomillashtirilgan versiya.
    • 1V152 - dala artilleriya boʻlinmalari uchun qoʻmondonlik va oldinga kuzatuvchi vosita. Standart jihozlar masofa oʻlchagichlar, kunduzi/tungi koʻrish moslamalari, navigatsiya uskunalari va boshqalardan iborat. 1V152 va 1V153 (Ural-4320 yuk mashinasida) KSAUO „Kapustnik-B“ toʻplamiga tegishli.
    • R-149BMR - R-168-100KA „Akveduk-100KA“, R-168-100U, R-163-25U, R-163-10V va R-163-1V „Arbalet“ HF/VHF bilan jihozlangan signalli avtomobil. Radiopriyomniklar, AVSK interkom, P-338 videotizimi, AD-3,5U-28,5 generatori, ASh-4 teleskopik mast, AZI NVIS HF antennasi va ShDA-50 Discone tipidagi antenna.
    • R-149MA3-avtomobilning buyruq va signallari.
27-mustaqil Sevastopol gvardiya motorli miltiq brigadasining R-166 radiostantsiyasi.
    • R-165B - „Arbalet-500K“, R-163-10V va -50, R-163-AR radiolari, R-016V „Vishnya“ HF aloqa uskunalari va AB-4U-P28.5- bilan jihozlangan HF signallari avtomobili. 1Vli generator. Radio qurilmasi 20-350km va 40–1000kmdagi diapazonga ega.
    • R-439-MD2-sunʼiy yoʻldosh aloqa vositasi.
    • R-439-BK „Legenda 2BK“-sunʼiy yoʻldosh aloqa vositasi[21], 3400-3900 oraligʻida ishlaydi. MGts (qabul qilish) va 5725-6225 MGts (uzatish) diapazonlari.
    • P-240BTZ-"Zenit" toʻplamiga ega kommutatorli avtomobil. BTR-60 asosidagi P-240BT uchun rejalashtirilgan vorisi.
Arman "Infauna" Yerevanda harbiy parad paytida
  • "Infauna" - Havo-desant qo'shinlari uchun yaratilgan elektron qarshi choralar varianti, u "radio boshqariladigan portlovchi qurilmalarga aralashish uchun. Shuningdek, dushmanning taktik aloqa tizimlarini blokirovka qilish uchun moʻljallangan[22]''. VDV 2012-yil boshida boshlangan dalada baholashni tugatgandan soʻng 2012-yil iyul oyi boshida dastlabki toʻrtta avtomobilni faol foydalanishga qabul qildi[23]. 2016-yil sentyabr oyidan boshlab u Armanistonga yetkazib berildi[24].
  • Mars-2000-BTR-82 asosidagi razvedka jangovar mashinasi[25].
  • BTR-90

Operatorlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

BTR-80 operatorlarining ko'k rangdagi xaritasi

Joriy operatorlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Moskvadagi Rossiya armiyasining BTR-80
Armaniston armiyasining BTR-80
Bangladesh armiyasi BTR-80 G'alaba kuni paradida, Bangladesh dunyodagi eng yirik operatorlardan biridir.
Ukraina dengiz piyodalari korpusining BTR-80 samolyoti Sea Breeze 2010 mashqlarida ishtirok etmoqda.
Indoneziya dengiz piyodalari korpusining BTR-80A UNIFIL Indoneziya kontingenti
Shri-Lanka armiyasi BTR-80

Muzey eksponatlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ SPLA-N weapons and equipment, South Kordofan, December 2012, HSBA Arms and Ammunition Tracing Desk. Small Arms Survey, 2013-yil fevral — 11 bet.  (Wayback Machine saytida 22-mart 2016-yil sanasida arxivlangan)
  2. ↑ „Продукция - АМЗ“. 2014-yil 21-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-noyabr 2014-yil.
  3. ↑ „История предприятия“. 2015-yil 28-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-oktabr 2015-yil.
  4. ↑ „BTR-80A armoured vehicle personnel carrier technical data sheet specifications information pictures | Russia Russian army wheeled armoured vehicle UK | Russia Russian army military equipment vehicles UK“. 2018-yil 22-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  5. ↑ Zaloga 1990: „The turret on the BTR-80 uses a new trunnion mounting which gives greater elevation for firing at enemy helicopters.“
  6. ↑ ARG. „BTR-80 Armored Personnel Carrier“. Military-Today.com. 2011-yil 11-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-iyul 2013-yil.
  7. ↑ Oryx. „Attack On Europe: Documenting Russian Equipment Losses During The 2022 Russian Invasion Of Ukraine“. Oryx. Qaraldi: 14-may 2022-yil.
  8. ↑ „BTR-80 Armoured Personnel Carrier“. www.army-technology.com. 2009-yil 25-martda asl nusxadan arxivlangan.
  9. ↑ „120-mm Self-propelled Gun 2C23 "Nona-SVK" - Motovilikha“. 2013-yil 2-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-avgust 2013-yil.
  10. ↑ 10,0 10,1 ОТКРЫТОЕ АКЦИОНЕРНОЕ ОБЩЕСТВО. „«ЗАВОД ТУЛА“. Press-reliz. 16-avgust 2011-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 15-iyul 2013-yil.
  11. ↑ „ЦАМТО / Новости / В 2011 году в Сухопутные войска в рамках гособоронзаказа поступило более 30 РСЗО "Торнадо-Г"“. www.armstrade.org. 2017-yil 1-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-yanvar 2017-yil.
  12. ↑ „ЮВО России: войска РХБ защиты перевооружаются на современные мобильные комплексы“. 2013-yil 12-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-noyabr 2014-yil.
  13. ↑ „Janes | Latest defence and security news“. 2018-yil 17-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-noyabr 2018-yil.
  14. ↑ „Связисты ЮВО провели радиотренировку в Чечне - Еженедельник "Военно-промышленный курьер"“. vpk-news.ru. 2016-yil 22-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-oktabr 2016-yil.
  15. ↑ „Typhoon-M anti-sabotage vehicle for Russian Strategic Missile Forces | weapons defence industry military technology UK | analysis focus army defence military industry army“. 2018-yil 24-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-sentabr 2018-yil.
  16. ↑ „ТАСС: Сибирь - В Новосибирской области соединения РВСН успешно отразили действия условного противника“. ТАСС. 2014-yil 16-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-noyabr 2014-yil.
  17. ↑ „РВСН испытали боевого робота-охранника с гранатометом“ (10-noyabr 2016-yil). 2016-yil 13-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-noyabr 2016-yil.
  18. ↑ {{Veb manbasi}} andozasidan foydalanishda sarlavha= parametrini belgilashingiz kerak. „{{{title}}}“. 2017-yil 18-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-yanvar 2017-yil.
  19. ↑ „ЦАМТО / Новости / За последние пять лет в РВСН поступило более 30 БПДМ "Тайфун-М" для охраны ракетных комплексов "Ярс"“. Armstrade.org. Qaraldi: 8-mart 2022-yil.
  20. ↑ „ЦАМТО / / В РВСН поступили около 70 боевых противодиверсионных машин "Тайфун-М"“. Armstrade.org. Qaraldi: 8-mart 2022-yil.
  21. ↑ „ЦАМТО / Новости / В Приамурское объединение ВВО поступили новые мобильные станции спутниковой связи“. armstrade.org. 2017-yil 22-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-avgust 2017-yil.
  22. ↑ Sputnik. „Russian Airborne Gets New ECM System“. en.rian.ru (6-iyul 2012-yil). 2012-yil 7-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-iyul 2012-yil.
  23. ↑ „Infauna“. www.deagel.com. 2013-yil 12-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-avgust 2013-yil.
  24. ↑ „ЦАМТО / Новости / Военный парад, посвященный 25-летию независимости Армении, прошел 21 сентября в Ереване“. www.armstrade.org. 2017-yil 28-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-sentabr 2016-yil.
  25. ↑ „Russia developing new reconnaissance armored vehicle“. tass.com. Qaraldi: 27-may 2020-yil.
  26. ↑ panssarimuseo. „Panssarimuseon kesä 2011“. Press-reliz. 20-iyul 2011-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 15-iyul 2013-yil.

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=BTR-80&oldid=3588377" dan olindi