Anime va manga fandom
Anime va manga fandomi (aksincha, kitobdagi voqealikni animatsion holatda koʻrinishi) Anime animatsion seriallar, filmlar va videolarni oʻz ichiga oladi, manga esa manga, grafik romanlar, chizmalar va tegishli sanʼat asarlarini oʻz ichiga oladi. Anime va manga muxlislari 1970-yillarga borib taqaladi,[1] unda Amerika Qoʻshma Shtatlari, Buyuk Britaniya, Fransiya, Italiya, Ispaniya, Germaniya, Yaponiya va Malayziya kabi koʻplab mamlakatlar qatnashgan.
Fanatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Otaku yaponcha atama boʻlib, ashaddiy qiziqishlari boʻlgan odamlar, jumladan, anime yoki manga. Oʻzining asl kontekstida otaku atamasi boshqa birovning uyi yoki oilasi uchun yaponcha atamadan olingan (お宅, otaku), u ikkinchi shaxs olmoshi sifatida ham ishlatiladi. Eski qoʻllanishdan faqat hiragana (おたく) yoki katakana (オタク yoki kamroq tez-tez ヲタク) yoki kamdan-kam hollarda romaji tilida yozilishi bilan ajralib turadigan zamonaviy gaplashishi shakli 1980-yillarda paydo boʻlgan. 1982-yilda birinchi marta namoyish etilgan Makross anime filmida bu atama Lin Minmay tomonidan sharafli atama sifatida ishlatilgan.[2][3] U hazil-mutoyibachi va avtor Akio Nakamori tomonidan 1983-yilda Mangarikko lolikon jurnalida chop etilgan "Otaku" An Investigation of "Otaku" (yaponcha: 『おたく』の研究 "Otaku" no Kenkyū) ixtiro qilingan koʻrinadi. Haruxiko Mikimoto va Shoji Kavamori kabi animatorlar 1970-yillarning oxiridan beri bu atamani ikkinchi shaxs olmoshi sifatida ishlatgan.[3] Biroq, boshqa yaponiyaliklar tomonidan yovvoyi tarzda qoʻllanilgandan soʻng, u 1990-yillarda haqoratli va tobora tajovuzkor boʻlib, insonning ijtimoiy jihatdan qobiliyatsiz ekanligini anglatadi. Otaku inglizcha geek yoki nerd atamalariga oʻxshash deb qaralishi mumkin.
Biroq, bu atama 2000-yillardan boshlab yana umumiy va ijobiy maʼnoda anime va manga muxlislari tomonidan qoʻllanila boshlandi va bugungi kunda u koʻpincha tashqaridagilar tomonidan anime yoki manga muxlislariga nisbatan qoʻllaniladi. Biroq, Otaking (Otakus qiroli) Toshio Okada kabi katta avlod otaku, oʻzining Otaku Va Sude Ni Shindeiru (オタクはすでにmìmìmínんでいる) kitobida oʻzini otaku deb atagan yangi avlod vakillarida haqiqiy otaku yoʻqligini aytdi.
Jamiyat tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Anime va manga muxlislari kamida 1970-yillarga borib taqaladi.Yaponiyada anime va manga birgalikda kontent sanoati deb ataladi: anime, video oʻyinlar, manga va boshqa tegishli mahsulotlar bir xil tarkibga qaratilgan turli xil ommaviy axborot vositalaridir.[4]
Ingliz tilidagi muxlislar hamjamiyatlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ingliz tilida soʻzlashuvchi dunyoda muxlislar jamoasi 1970-yillarda boshlangan va doimiy ravishda oʻsib bordi. Yapon film Fred Pattenning soʻzlariga koʻra, yapon animatsiyasiga bagʻishlangan birinchi fan-klub 1977-yilda Los-Anjelesda boshlangan Multfilm/Fantaziya Tashkiloti boʻlgan. Uning oʻsishiga Gilles Poitras sababchi boʻlgan.
Filippinda GMA-7 Voltes V efirga uzata boshladi 1978-yilda. Bu filippinliklarning yapon animatsiyasi bilan birinchi marta tanishishi edi. Voltes V tez orada butun Filippin boʻylab bolalar orasida juda mashhur boʻlib, Filippinda Super Robot janri bilan bogʻliq boshqa anime seriyalarining toʻsatdan mashhur boʻlishiga olib keldi. Bu esa Filippin boʻylab anime va manganing katta mashhurligiga olib keldi.[5]
Qoʻshma Shtatlardagi Anime oqimlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Qoʻshma Shtatlarda muxlislar anime va manga koʻrish va shu bilan birga oʻsha jamoalar bilan bogʻlanish uchun foydalanishlari mumkin boʻlgan bir nechta translyatsiya nuqtalari mavjud. Shunday rozetkalardan biri Crunchyroll striming xizmati boʻlib, u foydalanuvchilarga oʻtmishdagi mashhur anime va veb-saytga chiqarilgan yangi anime epizodlarini koʻrish imkonini beradi. Crunchyroll 2006-yilda anime uchun tarqatish vositasi sifatida yaratilgan. Oʻshandan beri Crunchyroll anime hamjamiyatidagi muxlislar uchun koʻproq narsaga aylandi. Ular oʻz veb-saytiga anime va manga muxlislariga anime relizlari, voqealari va jamiyat bilan bogʻliq mavzular haqida yangiliklar olish imkonini beruvchi qoʻshimchani qoʻshdilar. Bu, shuningdek, Crunchyroll Expo yaratilishiga aylandi. Striming xizmati shuningdek, anime bilan bogʻliq mahsulotlarni sotib olishingiz mumkin boʻlgan doʻkonni ham oʻz ichiga oladi: yapon taomlari, manga va boshqalar.
Netflix va Prime Video kabi ommaviy dasturlarda 2010-yildan boshlab litsenziyalangan holda efirga uzatila boshlandi
Demografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yosh[tahrir | manbasini tahrirlash]
2018-yilda Dentsu tomonidan oʻtkazilgan milliy soʻrovda 20-29 yosh guruhidagi yaponiyaliklarning 64,3 foizi animega yuqori qiziqish bildirishgan, 15-19 yoshdagilar uchun bu koʻrsatkich 72,4 foizni, 30-39 yoshdan 56 foizini va boshqalar.[6]
Jins[tahrir | manbasini tahrirlash]
Muxlislikning dastlabki kunlarida u asosan erkaklar edi.[7] : 55 %
2014-yilda Shimoliy Amerikadagi anime anjumani ishtirokchilarining yarmi ayollardir.[8]
Anime va manga jozibasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Animening asosiy eʼtirozlaridan biri uning badiiy asaridir; baʼzi muxlislar uning vizual sifati Qoʻshma Shtatlarda ishlab chiqarilgan koʻpgina animatsion seriallardagidan ustun ekanligini taʼkidlaydilar[9], baʼzilari esa yapon boʻlmagan barcha animatsiyalarga eʼtibor bermaydilar. Muxlislardan biri animedan zavqlanishni taʼriflagan, chunki "maxsus effektlar va haqiqiy narsa oʻrtasida hech qanday chegara yoʻq... bu faqat kimdir tasavvur qilganidek". Anime Fringe ning kontent muharriri Xolli Kolodziejchak animening chuqurligidan hayratda qolganini, bu u ilgari koʻrgan multfilmlardan farqli oʻlaroq, shunday dedi: "Qahramonlarning haqiqiy shaxsiyatlari, oʻzlarining his-tuygʻulari va harakatlariga motivatsiyalari, kuchli va kamchiliklari bor edi. Ular koʻproq haqiqiy odamlarga oʻxshardi va shuning uchun odamlar ular bilan osonroq tanishishlari mumkin edi.Shuningdek, u animening katta hajmdagi ishlab chiqarilishi tufayli har qanday tomoshabin oʻziga yoqadigan narsani topa olishini aytdi.[10]
Koʻpgina anime telekoʻrsatuvlarining asosiy xususiyati serializatsiya boʻlib, unda doimiy hikoya yoyi bir nechta epizodlar yoki fasllarga choʻziladi.[11] Anʼanaviy Amerika televideniesi epizodik formatga ega boʻlib, har bir epizod odatda oʻziga xos hikoyadan iborat edi. Shunday qilib, tomoshabinlarga hayajon olib keladi.
Muxlis mehnati[tahrir | manbasini tahrirlash]
Hobbi (Dojin)[tahrir | manbasini tahrirlash]
Dōjin - bu muxlislar tomonidan yaratilgan ijod boʻlib, koʻpincha dojin tadbirlari orqali sotib olinadi va sotiladi. Dōjin doujinshi (doujin jurnali, manga, roman yoki insho boʻlishi mumkin), doujinsoft (doujin oʻyinlari va dasturiy taʼminoti), doujin musiqasi va doujin animesidan iborat. Dojin tadbirlari ijodkorlarga noshirga ehtiyoj sezmasdan manga tijoriy ravishda tarqatishda yordam berishga qaratilgan. Dunyo boʻylab eng qadimgi va eng yirik dojin tadbiri Komik bozor boʻlib, koʻproq Comiket nomi bilan tanilgan.[12] Yaponiyaning Tokio shahrida boʻlib oʻtgan Comiket 97 yarmarkasiga (2019-yil dekabr) taxminan 750 000 kishi tashrif buyurdi.[13]
Yaponiyaning diqqatga sazovor joylari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Koʻpgina anime muxlislari bir kun Yaponiyaga tashrif buyurishni orzu qiladilar.[14] Yaponiyaning koʻplab taniqli sayyohlik agentliklari anime turlarini taklif qila boshladilar.[15] 2003-yilda Pop Japan Travel kompaniyasi mijozlarga Yaponiyaning kontent sanoati (jumladan, anime, oʻyinlar, oziq-ovqat va moda) bilan tanishishda yordam berish maqsadida tashkil etilgan boʻlib, ularga studiyalarga tashrif buyurish va rassomlar bilan uchrashish imkonini beradi.[16] Tokiodagi Suginami animatsiya muzeyi va Xyogo prefekturasidagi Tezuka Osamu Manga muzeyi kabi Yaponiyada sanoatga bagʻishlangan koʻplab turli muzeylar mavjud. Boshqa mashhur joylarga odamlar anime bilan bogʻliq tadbirlardan bahramand boʻlishlari mumkin boʻlgan joylar kiradi, masalan, tegishli tovarlarni xarid qilish yoki anime mavzusidagi qoʻshiqlarni kuylash. Bundan tashqari, muxlislar baʼzi animelar uchun sozlamalar boʻlib xizmat qiladigan real hayot joylariga va jonli filmlar suratga olingan joylarga tashrif buyurishni yoqtiradilar.[17] Misol uchun, Lucky Star filmining mashhurligi uning koʻplab muxlislarini 2007-yil aprel oyidan boshlab animening haqiqiy sozlamalariga olib keldi
Akixabara: Anime muxlislari tashrif buyuradigan mashhur joy Tokioda joylashgan Akixabara. Elektr shaharchasi sifatida tanilgan bu yirik savdo hududi boʻlib, u yerda odamlar manga, anime va boshqa turli xil otaku mahsulotlarini sotib olishlari mumkin. Tokio Anime markazi Akixabaraning eng mashhur joylaridan biri boʻlib, u yerda yangi anime filmlari namoyishi, tegishli koʻrgazmalar, ovozli aktyorlar ishtirokidagi tok-shoular va radio dasturlarning ommaviy yozuvlari kabi turli tadbirlar oʻtkaziladi.
Mashhurlar anime va manga muxlislari[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Ilon Mask[18]
- Ariana Grande
- Megan Fox
- Evgeniya Medvedeva
- Jungkook
- Kirsten Dunst[19]
- Farrel Uilyams
- Kanye West [ <span title="This claim needs references to reliable sources. (October 2022)">iqtibos kerak</span> ]
- Jon Sena
- Samuel L. Jekson
- Tobey Maguayr
- Leonardo Di Kaprio
- Zak Efron
- Terri Crews
- Robin Uilyams
- Uill Smit
- Robert Pattinson
- Daniel Radklif
- Ibrohima Konate
- Maykl B. Jordan
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Anime klubi
- Anime konventsiyasi
- Kospley
- Ilmiy fantastika fandomi
- Amerika tarqatishda anime tahriri
- Qoʻshma Shtatlardagi yapon pop madaniyati
- Yaponiyaofiliya
- ACG (subkultura)
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „An Overview of Yamato Fan History, Part 1“. Voyager Entertainment. 2009-yil 31-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-may 2009-yil.
- ↑ May 2006 issue of EX Taishuu magazine
- ↑ 3,0 3,1 オタク市場の研究 (Otaku Shijou no Kenkyuu), 野村總合研究所 (Nomura Research Institute), ISBN 978-986-124-768-7
- ↑ Manion, Annie (2005). „Discovering Japan: Anime and Learning Japanese Culture“ (PDF). East Asian Studies Center, USC. December 15, 2017da asl nusxadan (PDF) arxivlandi. Qaraldi: April 27, 2009.
- ↑ Mann, William. „Filipinos short-circuit 'Voltes V'“. The Spokesman-Review (24-sentabr 1979-yil). Qaraldi: 24-may 2013-yil.
- ↑ „Harnessing the Power of Anime as an Outstanding Marketing Solution“. Dentsu (2019-yil 1-mart).
- ↑ Lunning, Frenchy. Emerging Worlds of Anime and Manga (inglizcha). U of Minnesota Press, 2006. ISBN 978-0-8166-4945-7.
- ↑ „Half Of North American Anime Convention Attendees Are Women“. Forbes (11-sentabr 2015-yil).
- ↑ Gardiner, Debbi. „Anime in America“. J@pan Inc Magazine. Japan Inc Communications (2003-yil yanvar). 11-fevral 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-may 2009-yil.
- ↑ Green. „Japanese Animation Page (Theatrical & TV)“. Nausicaa.net (2006-yil mart). 20-oktabr 2009-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-may 2009-yil.
- ↑ ManGas. „Upcoming Anime for 2023“. MangaUS (18-oktabr 2022-yil). 2023-yil 8-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-oktabr 2022-yil.
- ↑ Tamagawa, Hiroaki. Fandom Unbound: Otaku Culture in a Connected World. Yale University Press, 2012 — 107–108 bet. ISBN 978-0-300-15864-9.
- ↑ „Comic Market 97 Report“ (yaponcha). Comic Market official website. 1-may 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-mart 2020-yil.
- ↑ Luscik. „Joey Goes Tokyo: Week 1“. Anime Fringe (2005-yil iyul). 11-iyul 2009-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16-may 2009-yil.
- ↑ „Tours in Japan“. digi-escape. 2009-yil 12-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-aprel 2009-yil.
- ↑ „About: Pop Japan Travel“. Digital Manga. 2009-yil 13-aprelda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „Visit Anime Spots“. Att.JAPAN. № 45. 2009-yil mart. 9-bet. July 23, 2011da asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: April 28, 2009.
{{cite magazine}}: sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim:|date=(yordam) - ↑ Jagannath. „Elon Musk mentions his favorite anime shows and movies“ (en-us). www.sportskeeda.com. Qaraldi: 2-mart 2022-yil.
- ↑ „BTS & 9 Other Celebrities Who Are Huge Anime Fans“. CBR (13-mart 2021-yil).