Qiziloʻrda aeroporti

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Qiziloʻrda aeroporti
IATA kodi: KZO – ICAO kodi: UAOO
Qisqacha bayon
Aeroport turi Fuqarolik
Operator "Airport Korkyt Ata" OAJ
Xizmat doirasi Qiziloʻrda, Qozogʻiston
Joylashuvi Qiziloʻrda shahridan 10 km janubda
Havo yoʻli tuguni SCAT
Dengiz sathidan balandligi 131 m / 430 ft
Koordinatalari 44°42′25″N 065°35′33″E / 44.70694°N 65.59250°E / 44.70694; 65.59250 G OKoordinatalari: 44°42′25″N 065°35′33″E / 44.70694°N 65.59250°E / 44.70694; 65.59250 G O
Xarita
UAOO (Qozogʻiston)
UAOO
Aeroportning Qozogʻiston xaritasidagi joylashuvi
Uchish/qoʻnish yoʻlaklari
Uzunligi Yuzasi
m ft
06/24 2,700 8,858 Asfalt
Maʻlumotlar
Yo'lovchilar oqimi 212 ming (2 017)[1]
Manba: Aeronavtika axborot xizmati Qozogʻiston[2]

Qiziloʻrda – Qozogʻistondagi shu nomdagi shaharning xalqaro aeroporti. 2001-yildan „Qo‘rqit ota“ nomini oldi. Qozogʻiston temir yoʻllarining Airport Management Group tuzilmasi tomonidan boshqariladi.

Qabul qiladigan samolyot turlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aerodrom B-757, B-747, Il-96, Tu-204, Tu-154 va yengilroq samolyotlarni, shuningdek, barcha turdagi vertolyotlarni qabul qilish imkoniyatiga ega. Uchish-qoʻnish yoʻlagi tasnif raqami (PCN) 53/F/C/W/T[3].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sobiq aeroport (1920-yillarning oxirlarida tashkillashtirilgan) shaharning janubi-sharqidagi shahar chegaralarida joylashgan edi[4] (44°48′50″N 65°31′54″E / 44.81389°N 65.53167°E / 44.81389; 65.53167 G O) – hozirda aeroport binosida shahar avtovokzallari ishlaydi, Ostona prospekti esa sobiq uchish-qoʻnish yoʻlagi boʻylab oʻtadi[5].

1960-yillarning boshlarida aeroport ikkita taxtadan yasalgan panjarali uydan iborat boʻlib, ulardan biri aerovokzalga moslashtirilgan, ichiga 7-8 kishi zoʻrgʻa sigʻardi. Yerda bir nechta Yak-12 va An-2 samolyotlari turardi va ularning yonida An-2 samolyotlariga texnik xizmat koʻrsatish uchun isitish uyi, 4 DSTU avtomobili (dala samolyotlarini taʼmirlash ustaxonalari), chodir va bir bir necha yuz metrli tuproqli uchish-qoʻnish yoʻlagi bor edi[6]. Olmaotaga parvoz ikki dvigatelli Il-14 samolyotida amalga oshirilgan.

Oʻsha yillarda Qiziloʻrdada joylashgan Chimkent aviatsiya eskadroni va Qiziloʻrdaga koʻchirilgan Joʻsali havo yoʻnalishi negizida 28-alohida aviatsiya eskadroni tashkil etilgan boʻlib, u viloyatning mahalliy havo liniyalarida pochta va yoʻlovchi qatnovlarini amalga oshirgan.

1966-yilda 290-chi parvozlar otryadi (290 PO) tashkil etildi.

1966-yildan 1974-yilgacha 290 PO Il-14 samolyoti, 1975-yildan 1992-yilgacha yettita Yak-40 samolyoti va uchta Mi-8 T/MTV-1 vertolyotida foydalanilgan.

1960-yillarning ikkinchi yarmidan 1990-yillarning oʻrtalariga qadar aeroportda koʻp sonli An-2 samolyotlari (50 tadan ortiq) joylashgan boʻlib, ular 1993-yilgacha mintaqaning bir qator aholi punktlariga muntazam pochta va yoʻlovchi reyslarini (Mintaqadagi Aralsk, Gʻazali, Leninsk, Joʻsali, Jalagʻash, Quandaryo, Chiyli, Yangiqoʻrgʻon) va aviatsiya ishlari amalga oshirgan.

1968-yilning yozida sunʼiy uchish-qoʻnish yoʻlagi (hozirgi Ostona shoh koʻchasi), asosiy taksi yoʻlagi (hozirgi M. Shokay koʻchasi), samolyotlar toʻxtash joyi (1980-yillarning oxirida u yerda koʻp qavatli binolar qurilgan), bir yildan soʻng aerovokzal (hozirgi avtovokzal) qurildi.

Shuningdek, 1968-yilda aeroportga yangi An-24 turbovintli samolyot ucha boshladi. Parvozlar nafaqat Olmaotaga, balki Moskva va Mineralnye vodiga ham amalga oshirildi.

1975-yildan boshlab Yak-40 samolyotlari Qiziloʻrdadan Olmaota, Taldiqoʻrgʻan, Balxash, Ust-Kamenogorsk, Jezqazgʻan – Qaragʻandi – Novosibirsk, Qoʻstanay – Sverdlovsk, Jambul - Toshkent, Shevchenko – Volgogradga parvozlarni amalga oshira boshladi.

1988-yilda 290 PO 21 PO deb nomlandi.

Aeroport 1988-yildan beri hozirgi joyida joylashgan (qurilishi 1986-yilda boshlangan)[7]. Tu-154 samolyotining Olmaotadan birinchi (texnik) parvozi yangi aeroportda 1988-yilda qabul qilingan.

1990-yillarning oʻrtalarida toʻrtta Yak-40 samolyoti Qozogʻistonning boshqa aeroportlariga koʻchirildi; qolgan uchta samolyot esa parvozga yaroqsiz, chunki ularning ishlash muddatini uzaytirish uchun taʼmirlash kerak va bu maqsadlar uchun mablagʻ yoʻqligi sababli ular Qiziloʻrda aeroportida saqlanadi[8].

2001-yilda aeroportda soatiga 150 yoʻlovchiga xizmat koʻrsatadigan yangi terminal majmuasi qurildi. Oʻsha yili aeroport operatori „Qiziloʻrda aeroporti“ OAJga Qoʻrqit ota nomi berildi[9]. 1990-yillarning oxiridan 2011-yilgacha Qiziloʻrda aerodromiga 3-toifali samolyotlar (An-24, Yak-40) va tobora yengilroq boʻlgan samolyotlar, shuningdek, barcha turdagi vertolyotlar qoʻna boshladi. Oldindan soʻrov boʻyicha vaqti-vaqti bilan 2-toifa samolyotlarini (Tu-154, Tu-134, Yak-42) qabul qilishi mumkin edi.

2011-yil aprel oyida aerodromni rekonstruksiya qilish yakunlandi – radionavigatsiya, yoritish va meteorologik uskunalarni almashtirish, taksi yoʻllari va uchish-qoʻnish yoʻlaklarini kapital taʼmirlash, bu aerodrom tomonidan qabul qilingan samolyot turlarini kengaytirish imkonini berdi[10].

2014-yil 3-noyabrdan boshlab Qiziloʻrda aeroporti xalqaro havo kemalari parvozlarini qabul qilishiga ruxsat berildi[11].

2015-yil aprelidan 2016-yil fevraligacha Boyqoʻngʻir Oʻlka aerodromida uchish-qoʻnish yoʻlagini rekonstruksiya qilish munosabati bilan ALROSA aviakompaniyasi seshanba kunlari (2015-yil 30-oktyabrdan seshanba va juma kunlari) Moskva (Domodedovo) – Qiziloʻrda reyslarini amalga oshirdi.

2015-yilning may oyidan oktyabr oyigacha „Transaero“ aviakompaniyasi haftasiga uch marta Moskva (Vnukovo) – Qiziloʻrda muntazam qatnovini amalga oshirdi. Kompaniyaning aviaoperator sertifikati bekor qilingani sababli parvozlar toʻxtatildi.

2018-yil 15-iyuldan boshlab „Aeroflot“ aviakompaniyasi haftasiga 4 marta SU1960/1961 Moskva (Sheremetyevo) – Qiziloʻrda (va orqaga) reysini amalga oshirdi. Ushbu reys 2019-yil 26-oktabrgacha amalga oshirildi, keyin esa Moskva bilan toʻgʻridan-toʻgʻri havo aloqasi faqat eng yaqin Aqtoʻbe va Chimkent aeroportlari orqali amalga oshirildi[12]. Bunga Qiziloʻrda aeroporti terminalining 2019-yil noyabridan 2020-yilning martigacha boʻlgan davrda rekonstruksiya ishlari olib borilgani sabab boʻldi, bu davrda aeroport faqat mahalliy reyslarni qabul qildi.

2020-yil 23-maydan boshlab Aeroflotning Moskva-Qiziloʻrda yoʻnalishi boʻyicha muntazam parvozlarini tiklash rejalashtirilgan edi, biroq koronavirus pandemiyasi tufayli ushbu tadbirni amalga oshirish avval iyulga, keyin esa 2020-yil sentyabriga koʻchirildi.

Aviakompaniyalar va yoʻnalishlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aviakompaniya Manzillar
Air Astana Olmaota, Ostona
Bek Air Ostona
FlyArystan Atirau[13]
SCAT Airlines Olmaota[14], Ostona[14], Qaragʻandi
Aeroflot Moskva—Sheremetyevo

[15]

Koʻrsatkichlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

2014-yilda Qiziloʻrda aeroporti 167 ming yoʻlovchiga xizmat koʻrsatgan. Kompaniyaning zarari 432 million tengeni (2,3 million dollar) tashkil qilgan[16].

  • 2015—226 962[17]
  • 2016—197 788[17]
  • 2017—212 100.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „Аэропорт Алматы вошел в Топ-10 лучших на постсоветском пространстве“. 2019-yil 26-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 5-aprel.
  2. ↑ AIP Kazakhstan (Archive.is saytida 2013-06-16 sanasida arxivlangan)
  3. ↑ Sbornik aeronavigatsionnoy informatsii № 13. TsAI GA, 2012
  4. ↑ „Старый аэропорт Кзыл-Орда на топографической карте 1986 года“. 2020-yil 21-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 5-aprel.
  5. ↑ „Проспект Астана на карте (бывшая ВПП аэропорта)“. 2020-yil 21-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 5-aprel.
  6. ↑ „ОСНОВАТЕЛЬ КЫЗЫЛОРДИНСКОГО АЭРОПОРТА“. 2019-yil 21-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 21-oktyabr.
  7. ↑ „Строящийся новый аэропорт Кзыл-Орда на топографической карте 1986 года“. 2020-yil 21-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 5-aprel.
  8. ↑ „Заброшенные самолёты Як-40 в аэропорту Кызылорда (фото)“. 2013-yil 26-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 25-fevral.
  9. ↑ „О ПРИСВОЕНИИ ИМЕНИ ОТКРЫТОМУ АКЦИОНЕРНОМУ ОБЩЕСТВУ "АЭРОПОРТ «КЫЗЫЛОРДА»“. 2013-yil 8-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 12-yanvar.
  10. ↑ V Kizilorde rekonstruirovan aeroport[sayt ishlamaydi]
  11. ↑ „Аэропорт Кызылорды допустили к обеспечению международных полетов“. 2014-yil 6-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 6-noyabr.
  12. ↑ „Расписание рейсов авиакомпании «Аэрофлот»“. 2019-yil 12-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 5-sentyabr.
  13. ↑ Liu, Jim „FlyArystan expands domestic network in July/August 2020“. Routesonline. Qaraldi: 2020-yil 19-iyun.
  14. ↑ 14,0 14,1 Liu, Jim „SCAT expands Kyzylorda service in June 2020“. Routesonline. Qaraldi: 2020-yil 9-iyun.
  15. ↑ „Расписание аэропорта Кызылорда“. 2019-yil 24-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 24-oktyabr.
  16. ↑ „Почему казахстанские аэропорты напоминают иностранцам базары“. 2015-yil 20-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 29-oktyabr.
  17. ↑ 17,0 17,1 „Количество обслуженных пассажиров в аэропортах Республики Казахстан за 2015—2016 гг.стр 39“. 2020-yil 27-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 14-oktyabr.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Qiziloʻrda_aeroporti&oldid=4169422" dan olindi