Zanzibar bayrog'i
| Zanzibar bayrog'i | |
|---|---|
 | |
| Mamlakat | Tanzaniya |
| Qabul qilindi | 11 oktyabr 2005 |
Zanzibar bayrogʻi Tanzaniya Birlashgan Respublikasi tarkibidagi qisman avtonom boʻlgan Zanzibarning rasmiy davlat ramzlaridan biridir.
Zanzibarning zamonaviy bayrogʻi toʻgʻrisidagi qonun 2004-yilda uch kunlik munozaradan soʻng Zanzibar parlamentida qabul qilingan. U koʻk-qora-yashil uch rangli rangga asoslangan boʻlib, 1964-yilda Zanzibar va Pemba Xalq Respublikasi bayrogʻi sifatida tasdiqlangan. Zanzibarning Tanzaniya millatiga mansubligini eslatish uchun bayroqning yuqori chap burchagida Tanzaniya milliy bayrogʻining tasviri joylashgan.
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Qabul qilinishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
2004 -yil 11-oktabrda Zanzibarning Tanzaniyaga kirganidan qirq yil oʻtgach, orol oʻzining alohida rasmiy bayrogʻiga ega boʻldi. Shu kuni oldindan rejalashtirilgan va oʻsha yilning aprel oyida orolning Bosh vaziri Salom Juma Usmon tomonidan taklif qilingan Zanzibar parlamenti tegishli qonunchilik aktini qabul qildi[1][2]. 2005-yil 9-yanvarda Zanzibar shahrida bayroqni qabul qilish marosimi boʻlib oʻtdi. Uning yakuniy qismi tantanali salom boʻldi — orol ramziyligining yangi elementi sharafiga 21 ta toʻpdan oʻq uzildi. Marosim davomida Zanzibar prezidenti Amani Abeid Karume[3] orolliklar bilan suhbatlashdi.
Yarim avtonom orolga oʻz bayrogʻini berish orqali Tanzaniya hukumati uning qabul qilinishini Zanzibar mustaqilligi sari qadam sifatida qabul qilmaslik kerakligini taʼkidladi. "Bayroqning qabul qilinishi, — dedi Zanzibar bosh prokurori Pandu Hassan, - hukumat tomonidan ramzlarni qabul qilishga ruxsat beruvchi Zanzibar konstitutsiyasiga muvofiq boʻlish yoʻlidagi qadamdir"[1]
Yangi bayroqning dizayni orolliklar tomonidan turli xil munosabatda boʻldi. Masalan, Fuqarolik xalq fronti baʼzi aʼzolari „, Zanzibarning materik Tanzaniyadan ajralib chiqishini qoʻllab-quvvatlaganlar, Tanzaniya davlati qabul qilingan Zanzibar bayrogʻining burchagida joylashganligidan noroziligini bildirdi[4], ammo shunga qaramay, uch kunlik munozaralardan soʻng, taklif qilingan dizaynga ular ham ovoz berishdi. “Biz bayroqning ranglari haqida tashvishlanmaymiz. Faqat Zanzibar bayrogʻida Tanzaniya bayrogʻining boʻlishi qabul qilinishi mumkin emas". , — dedi Tanzaniya muxolifati yetakchisi Abubakar Hamis Bakar [1].
Tavsif[tahrir | manbasini tahrirlash]
2004-yilda tasdiqlangan Zanzibar bayrogʻi uchta teng gorizontal chiziqlardan iborat toʻrtburchaklar panelga asoslangan boʻlib, turli ranglarga boʻyalgan, ularning har biri oʻziga xos maʼnoga ega. Shunday qilib, koʻk rang orol madaniyatini, qora — odamlarni va yashil — Zanzibar muhitini anglatadi[3].
Umuman olganda, bayroq kengligining uzunligiga nisbati 3:4 ni tashkil qiladi. Bayroqning toʻqqizinchi qismi Tanzaniya bayrogʻining tasviri bilan qoplangan, yuqori chap burchakda, bayroqning tepasida joylashgan boʻlib, orolning ushbu davlatga boʻysunishini koʻrsatadi[3].
Foydalanish[tahrir | manbasini tahrirlash]
Zanzibar bayrogʻidan foydalanish doirasi sezilarli darajada cheklangan. Uning qabul qilinishi Zanzibar mustaqilligi sari qadam degani emasligini tasdiqlagan holda, Tanzaniya hukumati bayroqni xalqaro forumlar va assambleyalarda, Afrika Ittifoqi va BMT kabi tashkilotlar yigʻilishlarida qoʻllashni taqiqladi[4]. Ammo Zanzibar sportchilariga ushbu bayroq ostida chiqishlarini taqiqlamaydi. Biroq, Zanzibar hukumati, jumladan hukumat va parlament, shuningdek, materikdagi Zanzibar vakolatxonalari bayroqdan cheklovlarsiz foydalanadi. Bundan tashqari, Zanzibar bayrogʻi davlat bayrogʻi bilan birga Tanzaniya politsiyasi va immigratsiya xizmati kabi tuzilmalar tomonidan qoʻllaniladi[5].
2011-yil avgust oyida Tanzaniya Milliy Assambleyasi , Tanzaniyalik huquqshunos olim Chiku Abvao Bosh vazir Mizengo Pindudan nima uchun Zanzibarga sobiq Tanganika hududi emas, balki oʻz bayrogʻiga ega boʻlish imkoniyati berilganligini soʻradi. Bunga javoban Pinda Zanzibar bayrogʻining qabul qilinishi Tanzaniya materik bilan dastlabki kelishuv bilan birga kelganini taʼkidladi. "Bu haqda qanday fikrda boʻlishingizdan qatʼi nazar, konstitutsiyaviy qarorni oʻzgartirish mumkin emas ", dedi u[6].
Tarixiy bayroqlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Sultonlik bayrogʻi (1861-1964)[tahrir | manbasini tahrirlash]
1856-yilda Ummon imperiyasi hukmdori Said ibn Sulton vafot etdi, bu esa Ummon mulkining oʻgʻillari oʻrtasida boʻlinishiga olib keldi. Qitʼaning arab qismi Tuvayni ibn Saidga tekkan boʻlsa , Zanzibar oroli va Sharqiy Afrika qirgʻoqlarining bir qismi Zanzibar sultoni boʻlgan Majid ibn Said hukmronligi ostida birlashtirildi. Yuz yildan koʻproq vaqt davomida ikkita yangi tashkil etilgan davlat — Zanzibar sultonligi, Maskat va Ummon sultonligi bir xil bayroq ostida mavjud boʻlib, ular qizil toʻrtburchak edi[7][8].
1963-yilda Sultonlik hukumati Zanzibar bayrogʻini oʻzgartirib, panelning oʻrtasiga ikkita oltin chinnigullar kurtaklari tasvirlangan yashil doira qoʻydi. Amerikalik veksilolog Alfred Znamierovskiyning soʻzlariga koʻra, bunda ular Gana va boshqa Afrika davlatlari oʻz bayroqlarida panafrika ranglarini qoʻllaganidan oʻrnak olishgan[9]. Yangi bayroq uzoq vaqt „yashamadi“: 1964-yil 12-yanvarda orolda inqilob yuz berdi, bu monarxiyaning qulashiga va Sultonning qochib ketishiga olib keldi[3][8].
-
1861—1963-yillardagi bayroq
-
ESBE da bayroq
-
Zanzibar sultoni bayrogʻi[K 1]
-
1963—1964-yillardagi bayroq
Zanzibar va Pemba Xalq Respublikasi bayroqlari (1964)[tahrir | manbasini tahrirlash]
Zanzibar sultonligining vorisi inqilobdan keyin tuzilgan Zanzibar va Pemba Xalq Respublikasi edi. Ushbu davlat mavjud boʻlgan bir necha oy davomida uning bayrogʻi ranglarini ikki marta oʻzgartirishga muvaffaq boʻldi[manba kerak]. Birinchi variant — qora-sariq-koʻk gorizontal trikolor joriy etildi[manba kerak] Okello, Jon boshchiligidagi radikal inqilobchilar, lekin bor-yoʻgʻi oʻn yetti kun davom etdi: orolda sodir boʻlgan arablar va hindlarning qirgʻini munosabati bilan radikallar moʻtadil Afro-Shirazi partiyasi vakillari tomonidan hokimiyatdan chetlatildi va sobiq bayroqni almashtirdi.[manba kerak] Bu partiyaning bayrogʻi — panelning chap tomonida tor vertikal oq chiziqli koʻk-qora-yashil gorizontal trikolor, bayroq kengligining 1/36 qismini tashkil etdi[3]. 2004-yil holatiga koʻra, bu bayroq hali ham Zanzibar milliy futbol jamoasi tomonidan ishlatilgan[10].
Zanzibar va Pemba Xalq Respublikasi bayrogʻi 1977-yilda Tanganikaning Afrika milliy ittifoqi bilan birlashgunga qadar mavjud boʻlgan Afro-Shirazi partiyasi bayrogʻiga asoslangan edi. Partiya bayrogʻi koʻk-qora-yashil uch rangli boʻlib, bayroqning markazida sariq ketmon bor edi[11].
-
1964-yil yanvarda bayroq -
Zanzibar va Pemba Xalq Respublikasi bayrogʻi -
Afro-Shirazi partiyasi bayrogʻi
.svg)
.svg)
.svg){kind=link}
.jpg){kind=link}
![Zanzibar sultoni bayrogʻi[K 1]](/w/index.php?title=Maxsus:Upload&wpDestFile=Fayl:Flag_of_the_Sultanate_of_Zanzibar.svg){kind=link}
.svg){kind=link}
Tanzaniya bayrogʻi (1964-2005)[tahrir | manbasini tahrirlash]
1964 -yil 26-aprelda Zanzibar va Pemba Xalq Respublikasi Tanganika Respublikasi bilan yagona davlatga — Tanganika va Zanzibar Birlashgan Respublikasiga birlashdilar (oʻsha yilning oktabr oyida u Tanzaniya deb oʻzgartirildi). Yangi tashkil etilgan davlat bayrogʻi ikkala birlashgan davlat bayroqlarining elementlarini birlashtirish orqali shakllantirildi: Tanganikadan u yashil uchburchak maydon va sariq chegarali qora chiziqni, Zanzibardan — koʻk uchburchak maydonni oldi[9].
1964-yildan 2005-yilgacha Zanzibar, xuddi Tanzaniya materiki kabi, qisman avtonomiyani saqlab qolganiga qaramay, yagona milliy bayroqdan foydalangan. 1984-yilda Zanzibar hokimiyatiga oʻz ramzlariga ega boʻlishini nazarda tutgan va ruxsat bergan Zanzibar konstitutsiyasi qabul qilinganidan keyin ham orol hukumati va parlamenti Tanzaniya bayrogʻi ostida ishlashda davom etdi[5].
Britaniya rezident bayrogʻi[tahrir | manbasini tahrirlash]
1890-yilda Zanzibar sultoni Ali ibn Said Britaniya hukumati tomonidan Britaniya protektoratini qabul qilishga majbur boʻldi.
.png)
|
.svg)
| |
Shundan soʻng sultonlik haqiqatda Buyuk Britaniya nazoratiga oʻtdi. Shunga qaramay, ingliz rezidenti orolda ancha kechroq, 1918-yilda paydo boʻlgan — shu paytgacha protektorat mamlakat Tashqi ishlar vazirligi yurisdiktsiyasida edi[12].
Britaniya rezidentining bayrogʻi Buyuk Britaniya bayrogʻi boʻlib, markazda musaffo osmon va qumli qirgʻoqqa qarshi ochiq dengizda yelkanli qayiq tasvirlangan. Tasvirlangan qayiq bortida odamlar boʻlgan va kemaning orqa tomonida qizil Ummon bayrogʻi hilpirab turardi. Umumiy rasmning tepasida qirollik toji bor edi: 1955-yilgacha - Tudor modeli, keyin esa — Edvard. 1963-yilda Buyuk Britaniya Zanzibarga toʻliq mustaqillik berdi, buning natijasida orolda Britaniya rezidenti lavozimi bekor qilindi[12].
Zanzibar Prezidentining bayrogʻi[tahrir | manbasini tahrirlash]
 Tashqi mediafayllar
|
|---|
Zanzibarning prezidentlik bayrogʻi 1985 yil 12-yanvarda qabul qilingan[13]. Bu prezident muhri tasvirlangan kulrang-yashil panelga oʻxshaydi. Muhrning markazida Zanzibar va Pemba orollari, dengiz va ikkita qirgʻoqning konturlari tasvirlangan tasvirlar tasvirlangan boʻlib, ushbu orollarning ramziy maʼnosini anglatadi. Yonlarda oval ketmon va pichoq bilan quvvatlanadi. „R“ harfi muhrni toj qiladi (suaxili Rais — qirol)[10].
Nizomga koʻra, prezident bayrogʻidan „faqat Zanzibar prezidenti tomonidan“ va „bayroqlardan foydalanish boʻyicha qonunlar va qoidalarga muvofiq hech qanday cheklovlar mavjud boʻlmagan“ hollarda va joylardagina foydalanish mumkin. Prezident bayrogʻi, Zanzibar qonuniga muvofiq, faqat Zanzibar parlamenti tomonidan oʻzgartirilishi yoki oʻzgartirilishi mumkin[13].
Eslatmalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Ally Saleh. „Zanzibar approves new flag“ (en). iol.co.za (2004-yil 11-oktyabr). 2012-yil 24-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 3-noyabr.
- ↑ „Zanzibar seeks separate flag“ (en). news.bbc.co.uk (2004-yil 2-aprel). 2012-yil 24-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 3-noyabr.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 „Zanzibar: Flag“ (en). zanzibar.net. 2011-yil 9-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 3-noyabr.
- ↑ 4,0 4,1 „Joy as Zanzibar flies new flag“ (en). news.bbc.co.uk (2005-yil 12-yanvar). 2012-yil 24-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 3-noyabr.
- ↑ 5,0 5,1 Mahadhi J. Maalim. „The State of Constitutionalism in Zanzibar: The Zanzibar flag“ (en). kituochakatiba.org. 2012-yil 24-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 3-noyabr.
- ↑ „Premier clarifies why Zanzibar hosts its own flag“ (en). ibn-tv.com (2011-yil 20-avgust). 2012-yil 24-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 3-noyabr.
- ↑ „Zanzibar (to 1890)“ (en). Andoza:Нп3. crwflags.com. 2012-yil 10-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 15-iyul.
- ↑ 8,0 8,1 „Sultanate of Zanzibar (1963-1964)“ (en). Andoza:Нп3. crwflags.com. 2012-yil 10-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 15-iyul.
- ↑ 9,0 9,1 Знамиеровский 2009.
- ↑ 10,0 10,1 „Zanzibar (Tanzania)“ (en). Andoza:Нп3. crwflags.com. 2012-yil 9-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 4-noyabr.
- ↑ „Political party flags in Tanzania“ (en). Andoza:Нп3. crwflags.com. Qaraldi: 2011-yil 8-dekabr.
- ↑ 12,0 12,1 „British Resident of Zanzibar (1890 - 1963)“ (en). Andoza:Нп3. crwflags.com. 2012-yil 9-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 4-noyabr.
- ↑ 13,0 13,1 „The presidential flag and the seal of the president (Act No.10 of 2004)“ (en). agc.go.tz. 2012-yil 24-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 8-dekabr.
Izohlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Inogda oshibochno ukazivaetsya kak gosudarstvenniy.
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Знамиеровский А.. Флаги. Всемирная энциклопедия. М.: Эксмо, 2009. ISBN 978-5-699-32161-2.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- „Political party flags in Tanzania“ (en). Andoza:Нп3. crwflags.com. Qaraldi: 2011-yil 8-dekabr.
- „Zanzibar (to 1890)“ (en). Andoza:Нп3. crwflags.com. 2012-yil 10-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 4-noyabr.
- „British Resident of Zanzibar (1890 - 1963)“ (en). Andoza:Нп3. crwflags.com. 2012-yil 10-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 4-noyabr.
- „Sultanate of Zanzibar (1963-1964)“ (en). Andoza:Нп3. crwflags.com. 2012-yil 10-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 4-noyabr.
- „Zanzibar (Tanzania)“ (en). Andoza:Нп3. crwflags.com. 2012-yil 10-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 4-noyabr.