Kontent qismiga oʻtish

Eisenach

Koordinatalari: 50°58′29″N 10°19′28″E / 50.97472°N 10.32444°E / 50.97472; 10.32444
Vikipediya, ochiq ensiklopediya
(Ysenacumdan yoʻnaltirildi)
Eisenach
Shahar
Skyline of Eisenach
Eisenach
Gerb
50°58′29″N 10°19′28″E / 50.97472°N 10.32444°E / 50.97472; 10.32444
Mamlakat Germaniya
Yer Turingiya
Ichki boʻlinishi 11 osttuman
Hukumat
 • Oberburgomistr Katja Wolf
Maydon 10,384 km2 (4,009 kv mi)
Markazi balandligi 220 m
Aholisi
 (2010)
42 408
Zichligi 412 kishi/km2
Vaqt mintaqasi UTC+1, yozda UTC+2
Telefon kodi 03691
Pochta indeks(lar)i 99817
Avtomobil kodi EA
Rasmiy kodi 16 0 56 000
Eisenach xaritada
Eisenach
Eisenach

Eisenach[1] (nemischa: Eisenach , quyi nemischa: Iesenack) – Germaniyaning Turingiya yerida joylashgan shahar. Turingiya oʻrmonining shimoliy tepaliklari va Haynich milliy bogʻi oʻrtasida joylashgan. Aholisi: 42 370 kishi (2019).

Eisenach tarixi, afsonaga koʻra, 1067-yilda qurilgan Wartburg qal’asi bilan bogʻliq. Qal’aning yonida kamida uchta aholi punkti boʻlib, ular 12-asrning ikkinchi yarmida bitta qal’aga birlashgan. Natijada paydo boʻlgan Eisenach shahri birinchi marta 1180-yilda yilnomalarda qayd etilgan.

Wartburg

Keyingi oʻn yilliklar davomida Wartburgda afsonaviy holga kelgan voqealar sodir boʻlgan. Ulardan eng mashhuri Tannhauser afsonasining bir qismidir.

Turingiya urushidan keyin (1247–1264) Eisenach Meissendan Vettinlar sulolasiga oʻtgan. Keyinchalik zamonaviy Turingiya hududida bir nechta kichik davlatlar tashkil topgan va 1596-yilda Eisenach Sachs-Eisenach gersogligining poytaxtiga aylangan, 1809-yilgacha orada uzilishlar bilan mavjud boʻlgan. Sachs-Weimar-Eisenach gersogligi tarkibiga kiritilgan.

1869-yilda Eisenachda Germaniya sotsial-demokratik ishchilar partiyasi tashkil topgan va keyinchalik Umumgerman ishchilar uyushmasi bilan birlashib, Germaniya sotsial-demokratik partiyasini tashkil qilgan. Shahar markazi Ikkinchi Jahon urushi oxirida bombardimonlardan katta zarar koʻrgan. 1970-yillarda GDR hukumati tomonidan bir qator tarixiy binolar buzib tashlangan va uning oʻrniga panelli koʻp qavatli binolar qurilgan.

Demografiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yil Soni
1791 8214
1830 8698
1840 8521
1864 12 072
1875 16 164
1880 18 624
1885 19 743
1890 21 339
1895 24 346
1905 35 153
Yil Soni
1910 38 362
1925 43 385
1933 44 695
1939 50 464
1946 51 834
1950 51 777
1960 48 109
1971 50 918
1981 50 674
1985 50 559
Yil Soni
1988 48 361
1995 45 337
2000 44 442
2005 43 727
2007 43 308
2008 43 051
2009 42 847
2010 42 750
2011 42 661
2012 41 744
Yil Soni
2013 41 576
2014 41 884
2015 42 417
2017 42 710
2019 42 370
2021 41 806
2022 42 408

Eisenachning hududi 104,17[2] km2dir. Dengiz sathidan oʻrtacha 215 m balandlikda joylashgan.

Eisenach iqtisodiyotining muhim qismini avtomobilsozlik sanoati tashkil etadi.

Diqqatga sazovor joylari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shaharning diqqatga sazovor joylari orasida sayyohlar eng koʻp Wartburg qal’asiga tashrif buyuradilar.

Gersog saroyi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gersog saroyi (Stadtschloss) Bozor maydonining shimoliy qismida joylashgan. 1740-yillarda Ernst August saroy meʼmori, Sachs-Weimar gertsogi Gotfrid Heinrich Kronning loyihasi boʻyicha qurilgan. Bugungi kunda shahar saroyi maxsus koʻrgazmalar hamda Turingiya tarixiy qadriyatlari va sanʼat ob’ektlari muzeyi sifatida foydalaniladi.

1596-yilgacha kelajakdagi ratusha (Eisenach) binosi vino ombori boʻlgan. 1636-yilda shahar hokimiyati binosi yongʻin natijasida vayron boʻlgan va 1641-yilda uning oʻrniga yangisi qurilgan. Binoning janubiy qismi 1945-yilda, Ikkinchi Jahon urushi paytida bombardimon paytida katta zarar koʻrgan. 1996-yilda bino rekonstruksiya qilingan va hozirda shahar maʼmuriyati hamda jamgʻarma kassasi joylashgan.

Kreuznacher uyi va grafning qarorgohi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Uygʻonish davri binosi qoldiqlari, 1539-yilda savdogar Kreuznacher tomonidan qurilgan va spiral zinapoyali minorani oʻz ichiga olgan va keyinchalik 17411743-yillarda graf Ernst Augustning tasarrufida shahar saroyi qurish uchun binoni demontaj qilgan. Rekonstruksiyadan soʻng binoda Eisenach sayyohlik idorasi joylashtirilgan.