Yarim frank (Shveysariya)

Yarim frank (fransuzcha: Demi-franc, Cinquante centimes — "yarim frank; nemischa: Fünfzigrappenstück, Fünfzigräppler — „ellik rappen“) — 50⁄100 Shveysariya frankiga teng boʻlgan Shveysariya banknotlarining nominal qiymati, 1850-yildan beri faqat tangalar shaklida chiqarilgan.

Shveysariyaning davlat tillarida „frank“ pul birligining nomi boshqacha yoziladi: nemis tilida — Franken, fransuz tilida — frank vaitalyancha — Franko. Barcha Shveysariya yarim franki tangalarda nominal pul birligining qisqartirilgan nomi bilan koʻrsatilgan — Fr. Yarim frankdagi tangalarda davlat nomi lotin tilida koʻrsatilgan — HELVETIA.

Tarix

1848-yilda qabul qilingan Shveysariya konstitutsiyasi federal hukumatning tanga zarb qilish boʻyicha mutlaq huquqini belgilab berdi. 1850-yil 7-mayda federal tangalar toʻgʻrisidagi qonun qabul qilindi, oʻsha yili Shveysariya tangalarini, shu jumladan yarim frank tangalarni zarb qilish boshlandi. Tanganing modeli oʻymachi Antuan Bovi (Jeneva) tomonidan Albert Uolch (Bern) eskizi asosida yaratilgan. Bu turdagi kumush tangalar atigi ikki yil zarb qilingan.

1868-yil 26-iyunda yarim franklik tangalarni muomaladan chiqarish to‘g‘risida qonun qabul qilindi. 1869-yil 1-yanvarda ular qonuniy toʻlov vositasiga aylandi.

1968-yildan beri mis-nikel qotishmasidan tangalar zarb qilingan.

1971-yil 1-aprelda 1875-yil namunasidagi kumush tangalarni muomaladan chiqarish toʻgʻrisida qonun qabul qilindi. Xuddi shu kuni ular qonuniy toʻlov vositasiga aylandi va faqat 1968-yildagi mis-nikeldan yasalgan yarim frank tangalar muomalada boʻldi.

1982-yilgacha tangalarning old tomonida Shveysariya kantonlarini ifodalovchi 22 ta yulduz tasvirlangan. 1979-yilda Yura kantoni Bern kantonidan ajralish natijasida tashkil topgan, ammo tangalarning old tomonidagi 23-yulduz 1983-yilgacha paydo boʻlgan.

Tangalar

Rasm	Diametri, mm	Qalinligi, mm	Massa, g	Metall	chekka	Zarb yillari	Muomaladan chiqarilgan
	18	1.25	2.5	Kumush — mis 900/100	nayli	1850, 1851	1869-yil 1-yanvar
	18	1.25	2.5	Kumush — mis 835/165	qovurgʻali	1875 1877-1879 1881 1882 1894 1896 1898-1901 1903-1910 1913 1914 1916 1920 1921 1928 1929 1921 1928 1929 193119193, 193195	1971-yil 1- aprel
	18	1.25	2.2	Mis — nikel 750/250	qovurgʻali	1968