Turkmaniston Yokari ligasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Turkmaniston Oliy ligasi
Davlat Turkmenistan
Konfederatsiya AFC
Futbol tuzilmasidagi oʻrni 1
Tashkil etilgan 1992 (32 yil avval) (1992)
Jamoalar soni 9[1]
Pastki liga Turkmaniston Birinchi ligasi
Ichki kuboklar Turkmaniston kubogi
Turkmaniston Superkubogi
Xalqaro musobaqalar MDH kubogi (1993—2011)
OFK prezidenti kubogi (2008—2014)
OFK kubogi (2004—2007; since 2015 season)
AFC Osiyo Chempionlar ligasi (since 2022)
Amaldagi chempion Ahal FK (1st title)
Eng koʻp marta chempion Altyn Asyr (8 titles)
TV hamkorlar Turkmenistan Sport
Veb-sayt tff.com
Amaldagi oʻyin 2023

Turkmaniston Oliy Ligasi yoki Turkmaniston Yokari Ligasi (turkman: Ýokary liga futbol klublarynyň arasyndaky futbol boʻunça Turkmenistanyň chempionaty),[2] Turkmaniston futbol federatsiyasi shafeligida faoliyat yurituvchi Turkmaniston professional futbolining yuqori divizioni.

Musoboqa 1992-yilda tashkil etilgan. Turkmaniston milliy chempionati oliy ligasida 9 ta klub ishtirok etadi. Mavsum apreldan noyabrgacha davom etadi.

Musobaqada 9 ta jamoa ishtirok etadi. 2022-yilgi mavsumdan boshlab ligada liga gʻolibi ligasi uchun Osiyo Chempionlar ligasi uchun bitta yoʻllanma bor edi va OFK Kubogida ikkinchi oʻrinni egallagan jamoaga bitta yoʻllanma berildi.[3]

1992-yilda Turkmaniston Oliy ligasi joriy etilganidan beri „Oltin Asir“ (8 marta), „Kopetdogʻ“ (6 marta), "Nebitchi" (4 marta), "Nisa" (4 marta), "Yedigen" (4 marta), „Ashxobod“ (2 marta, „FC Ahal“ (1 marta) va FK Shagadam (1 marta) chempionlikni qoʻlga kiritgan. „Ahal“ birinchi marta amaldagi chempion boʻldi.[4]

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sovet Ittifoqi parchalanganidan soʻng, 1992-yildan boshlab har bir sobiq Sovet respublikasi mustaqil milliy chempionat tashkil etdi.

FC Kopetdag dastlabki toʻrtta chempionlikni qoʻlga kiritdi. „Nisa Ashxobod“ Kopetdogʻning ustunligini yoʻqotishga muvaffaq boʻlgan yagona jamoa boʻlib, 1996-yilda oliy divizion chempionligini qoʻlga kiritdi.

2022-yilda "Ahal" klubi Turkmaniston professional futboli tarixida birinchi marta chempionlikni qoʻlga kiritdi.[5]

Musobaqa[tahrir | manbasini tahrirlash]

Liga an‘anaviy tarzda yozda, apreldan noyabrgacha oʻtkaziladi.[6]

2022-yilgi mavsumdan boshlab chempionlar OChL guruh bosqichiga yoʻllanma oladi. Ikkinchi oʻrin sohibi esa OFK kubogi guruh bosqichiga yoʻllanma oladi. Agar Turkmaniston kubogi gʻolibi oʻsha mavsumda chempionatda birinchi yoki ikkinchi oʻrinni egallasa, uchinchi oʻrinni egallagan jamoa OFK kubogi guruh bosqichiga yoʻl oladi.[7][8]

Hozirgi klublar[tahrir | manbasini tahrirlash]

class=notpageimage|
Location of teams in the 2019 Ýokary Liga

Ligada jami 9 ta jamoa ishtirok etadi.[1] 2023-yilgi mavsumda quyidagi jamoalar ishtirok etadi:

Klub Manzil Stadion Imkoniyat Murabbiy Toʻplam homiysi
Arkadag[9][10] Arkadag shahri[9] Nusay stadioni[11] 5000 Turkmaniston</img> Guvanchmuhammet Öwekow[11]
Ahal Äyangi Ashxobod stadioni (yordamchi maydon) 500 Turkmaniston</img> Xojaahmet Arazov Nike
Altyn Asyr Ashxobod Buzmeyin sport majmuasi[12] 10 000 Turkmaniston</img> Iazguli Xojageldiyev Puma
Aşgabat Ashxobod Ashxobod stadioni (yordamchi maydon) 500 Turkmaniston</img> - dedi Seyidov Adidas
Nebitçi Balkanobod Balkanobod sport majmuasi 10 000 Turkmaniston</img> Amanmirat Meredu Lotto
Energetik Turkmanboshi qishlogʻi, Mari viloyati Energetik stadioni 1000 Turkmaniston</img> Rahmanguli Baylyev Nike
Köpetdag Ashxobod Ashxobod Köpetdag stadioni 26 000 Turkmaniston</img> Tofik Shukurov Kappa
Merw Meri Meri sport majmuasi 10 000 Turkmaniston</img> Magtimguli Begenjew Nike
Şagadam Turkmanboshi Shagadam stadioni 5000 Turkmaniston</img> Aleksandr Klimenko Nike

== Sovet davri chempionlari ==[13]

 

  • 1937-38: Lokomotiw Aşgabat
  • 1938: Dinamo Aşgabat
  • 1939-45: no championship
  • 1946: Dinamo Aşgabat
  • 1947: Spartak Aşgabat
  • 1948: Dinamo Aşgabat
  • 1949: Lokomotiw Aşgabat
  • 1950: Spartak Aşgabat
  • 1951: DOSA Aşgabat
  • 1952: DOSA Aşgabat
  • 1953: Dinamo Aşgabat
  • 1954: Combined team of Mary Oblast
  • 1955: Combined team of Aşgabat
  • 1956: Gyzyl Metallist Aşgabat
  • 1957: Combined team of Aşgabat Oblast
  • 1958: Combined team of Aşgabat
  • 1959: Combined team of Nebitdag
  • 1960: Combined team of Çärjew
  • 1961: Energetik Nebitdag
  • 1962: Energetik Nebitdag
  • 1963: Gurluşykçy Mary
  • 1964: Serhetçi Aşgabat
  • 1965: Serhetçi Aşgabat
  • 1966: Serhetçi Aşgabat
  • 1967: Serhetçi Aşgabat
  • 1968: Serhetçi Aşgabat
  • 1969: Serhetçi Aşgabat
  • 1970: Garagum Mary
  • 1971: Maýak Çärjew
  • 1972: Energogurluşykçy Mary
  • 1973: Sementçi Büzmeýin
  • 1974: Awtomobilist Aşgabat
  • 1975: Nebitçi Krasnowodsk
  • 1976: Energetik Mary
  • 1977: Şatlyk Mary
  • 1978: Nebitçi Krasnowodsk
  • 1979: Nebitçi Krasnowodsk
  • 1980: Nebitçi Krasnowodsk
  • 1981: Gurluşykçy Nebitdag
  • 1982: Lokomotiw Aşgabat
  • 1983: Obahojalyktexnika Çärjew
  • 1984: Nebitçi Krasnowodsk
  • 1985: Lokomotiw Aşgabat
  • 1986: Nebitçi Krasnowodsk
  • 1987: SKIF Aşgabat
  • 1988: Ahal Aşgabat Raýon
  • 1989: Medik Nebitdag
  • 1990: Awtomobilist Aşgabat
  • 1991: Sel’khoztekhnika Aşgabat

== Mavsumlardagi natijalar ==[13]

Mavsum Chempion Ikkinchi oʻrin Uchinchi oʻrin Eng yaxshi toʻpurarlar
1992 Köpetdag Aşgabat Nebitçi Nebitdag Ahal Akdaşaýak Turkmaniston Sergei Kazankow (TSHT Aşgabat) — 41
1993 Köpetdag Aşgabat Büzmeýin Nebitçi Balkanabat Turkmaniston Berdimyrat Nurmyradow (Köpetdag Aşgabat) — 25
1994 Köpetdag Aşgabat Nisa Aşgabat Merw Mary Turkmaniston Berdimyrat Nurmyradow (Köpetdag Aşgabat) — 13
1995 Köpetdag Aşgabat Nisa Aşgabat Nebitçi Nebit-Dag Turkmaniston Rejepmyrat Agabaýew (Nisa Aşgabat) — 41
1996 Nisa Aşgabat Köpetdag Aşgabat Ekskawatorçy Çärjew Turkmaniston Rejepmyrat Agabaýew (Nisa Aşgabat) — 28
1997-98 Köpetdag Aşgabat Dagdan Aşgabat Nisa Aşgabat Turkmaniston Rejepmyrat Agabaýew (Nisa Aşgabat) — 17
1998-99 Nisa Aşgabat Köpetdag Aşgabat Dagdan Aşgabat Turkmaniston Rejepmyrat Agabaýew (Nisa Aşgabat) — 16

Turkmaniston Şarafutdin Jumanyýazow (Turan Daşoguz) — 16

Turkmaniston Didargylyç Urazow (Nisa Aşgabat) — 16
2000 Köpetdag Aşgabat Nebitçi Balkanabat Nisa Aşgabat Turkmaniston Amandurdy Annadurdyýew (Köpetdag Aşgabat) — 13
2001 Nisa Aşgabat Köpetdag Aşgabat Nebitçi Balkanabat Turkmaniston Didargylyç Urazow (Nisa Aşgabat) — 32
2002 Şagadam Türkmenbaşy Nisa Aşgabat Garagum Turkmenabat Turkmaniston Rustam Sadykow (Şagadam Türkmenbaşy) — 20
2003 Nisa Aşgabat Nebitçi Balkanabat Şagadam Türkmenbaşy Turkmaniston Daýançgylyç Urazow (Nisa Aşgabat) — 21
2004 Nebitçi Balkanabat Nisa Aşgabat Merw Mary Turkmaniston Berdi Şamyradow (HTTU Aşgabat) — 19
2005 HTTU Aşgabat Gazçy Gazojak Nebitçi Balkanabat Turkmaniston Berdi Şamyradow (HTTU Aşgabat) — 30
2006 HTTU Aşgabat Nebitçi Balkanabat FC Aşgabat Turkmaniston Hamza Allamow (Turan Daşoguz) — 22
2007 FC Aşgabat HTTU Aşgabat Nebitçi Balkanabat Turkmaniston Berdi Şamyradow (HTTU Aşgabat) — 16
2008 FC Aşgabat HTTU Aşgabat Nebitçi Balkanabat Turkmaniston Mämmedaly Garadanow (HTTU Aşgabat) — 12

Turkmaniston Berdi Şamyradow (HTTU Aşgabat) — 12
2009 HTTU Aşgabat Nebitçi Balkanabat Merw Mary Turkmaniston Berdi Şamyradow (HTTU Aşgabat) — 18
2010 FC Balkan Altyn Asyr FC Lebap Turkmaniston Berdi Şamyradow (HTTU Aşgabat) — 11
2011 FC Balkan HTTU Aşgabat FC Aşgabat Turkmaniston Mämmedaly Garadanow (HTTU Aşgabat) — 24
2012 FC Balkan Merw HTTU Aşgabat Turkmaniston Aleksandr Boliyan (Şagadam) — 23
2013 HTTU Aşgabat FC Balkan Altyn Asyr Turkmaniston Mämmedaly Garadanow (FC Balkan) — 26
2014 Altyn Asyr Ahal Şagadam Turkmaniston Mämmedaly Garadanow (Şagadam — 28)
2015 Altyn Asyr FC Balkan FC Aşgabat Turkmaniston Myrat Ýagşyýew (FC Balkan) — 31
2016 Altyn Asyr FC Balkan Energetik Türkmenbaşy Turkmaniston Süleýman Muhadow (Altyn Asyr) — 30
2017 Altyn Asyr Ahal Şagadam Turkmaniston Myrat Ýagşyýew (Altyn Asyr) — 28
2018 Altyn Asyr Ahal Energetik Türkmenbaşy Turkmaniston Altymyrat Annadurdyýew (Altyn Asyr) — 19
2019 Altyn Asyr Ahal Şagadam Turkmaniston Didar Durdyýew (Ahal) — 14
2020 Altyn Asyr Ahal Şagadam Turkmaniston Altymyrat Annadurdyýew (Altyn Asyr) — 35[14]
2021 Altyn Asyr Ahal Şagadam Turkmaniston Elman Tagaýew (Ahal) — 10
2022 Ahal Altyn Asyr Merw Turkmaniston Didar Durdyýew (Ahal) — 27

Klub tomonidan chiqish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Jamoa Chempionlar Ikkinchi oʻrin Uchinchi oʻrin
Oltin Asir 8 (2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020, 2021) 2 (2010, 2022) 1 (2013)
Köpetdag Ashxobod 6 (1992, 1993, 1994, 1995, 1997-98, 2000) 3 (1996, 1998-99, 2001) -
Nebitchi 4 (2004, 2010, 2011, 2012) 8 (1992, 2000, 2003, 2006, 2009, 2013, 2015, 2016) 6 (1993, 1995, 2001, 2005, 2007, 2008)
Nisa Ashxobod 4 (1996, 1998-99, 2001, 2003) 4 (1994, 1995, 2002, 2004) 2 (1997-98, 2000)
Ýedigen 4 (2005, 2006, 2009, 2013) 3 (2007, 2008, 2011) 1 (2012)
Ashxobod 2 (2007, 2008) - 3 (2006, 2011, 2015)
Ahal 1 (2022) 6 (2014, 2017, 2018, 2019, 2020, 2021) 1 (1992)
Shagadam 1 (2002) - 6 (2003, 2014, 2017, 2019, 2020, 2021)
Merw - 1 (2012) 4 (1994, 2004, 2009, 2022)
Dagdan Ashxobod - 1 (1997—1998) 1 (1998—1999)
Buzmeyin - 1 (1993) -
Gazchi Gazojak - 1 (2005) -
Bagtiyarlik-Lebap - - 3 (1996, 2002, 2010)
Energetik Meri - - 2 (2016, 2018)

Ligadagi ishtirok[tahrir | manbasini tahrirlash]

Eslatma: Quyidagi hisob-kitoblar 2022-yilgi mavsumni oʻz ichiga oladi. Qalin harf bilan belgilangan jamoalar hozirgi ishtirokchilardir.

 

Yoshlar chempionati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yoshlar ligasi (turkmancha: Ýaşlar liga), shuningdek, Yoshlar jamoalari chempionati (turkmancha: Ýaşlar arasyndaky birinjilik nomi bilan ham tanilgan) toʻliq nomi Oliy liga klublari jamoalari oʻrtasidagi Turkmaniston yoshlar futbol chempionati (turkmancha: Ýokary liganyň futbol klublarynyň ýaşlar düzümleriniň gatnaşmagyndaky futbol boýunça Türkmenistanyň birinjiligi), Yokari Ligasiga parallel ravishda oʻtkaziladigan va Turkmaniston Oliy Ligasi jamoalarining yoshlar yoki zaxira jamoalarini oʻz ichiga olgan liga. 21 yoshdan oshgan yoki Turkmaniston fuqaroligiga ega boʻlmagan futbolchilarning bir vaqtning oʻzida maydonga tushishi mumkin boʻlgan futbolchilar soni cheklangan. Ligada 8 ta jamoa ishtirok etadi.[15] Oʻyinlar odatda tegishli jamoalarning katta jamoalari oʻyinidan bir kun oldin oʻtkaziladi.

Yoshlar chempionati gʻoliblari (2019-yildan)[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 2019: FK Oltin Asir-2[16]
  • 2020: FK Oltin Asir-2
  • 2021: FK Oltin Asir-2
  • 2022: FK Oltin Asir-2[17]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ 1,0 1,1 [1]
  2. ↑ 30-njy futbol çempionatymyz
  3. ↑ Opredelilis vse uchastniki klubnix turnirov AFK ot Turkmenistana v sezone-2023/2024
  4. ↑ Zavershilsya chempionat Turkmenistana po futbolu sezona-20222
  5. ↑ Futbolniy klub „Axal“ vpervie v istorii stal chempionom Turkmenistana
  6. ↑ [2]
  7. ↑ [3]
  8. ↑ [4]
  9. ↑ 9,0 9,1 Futbolniy klub „Arkadag“ vklyuchili v sostav Federatsii futbola Turkmenistana
  10. ↑ [5]
  11. ↑ 11,0 11,1 [6]
  12. ↑ [7]
  13. ↑ 13,0 13,1 „Turkmenistan – List of Champions“. RSSSF. Qaraldi: 20-avgust 2011-yil. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "rsf" defined multiple times with different content
  14. ↑ „Высшая лига“. tff.com.tm/. Football Federation of Turkmenistan. 25-mart 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-mart 2021-yil.
  15. ↑ [8]
  16. ↑ [9]
  17. ↑ [10]

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Turkmaniston_Yokari_ligasi&oldid=3849001" dan olindi