Tudong

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Malayziyada turli xil tudonglar ( tudung ) sotiladi.

Tudong ( indoneziya : tudung, javiy : twdwڠ ) - malay tilida dunyoda ko'plab ayollar (musulmon) orasida keng tarqalgan islomiy hijob talqini sifatida kiyiladigan ro'mol turi. “Tudong” yoki “tudung” atamasi malay / indonez tilidagi so‘z bo‘lib, so‘zma-so‘z tarjima qilinganda “qopqoq” so‘zini anglatadi. U odatda ingliz tilida parda yoki ro‘mol deb tarjima qilinadi va odatda Malayziyada ro‘molni tasvirlash uchun ishlatiladi. Indoneziyada tudungni kerudung yoki jilbob deb atash ko’p tarqalgan. Biroq, so'nggi yillarda malay,indonez tillarida so'zlashuvchilarning ko'pchiligi tudong/tudung/kerudungni " hijob ", arab tilidan olingan so'z deb atashni boshladi. Bu Janubi-Sharqiy Osiyodagi islom amaliyotida o'sib borayotgan arab madaniy ta'sirini aks ettiradi.

Tudung sochlar, quloqlar va bo'yinlarni qoplaydi, tikilgan kavisli visor bilan faqat yuzni ochiq qoldiradi. Tudung odatda rang-barang bo'lib, pushti, sariq, ko'k va yashil kabi yorqin ranglarga ega va arabcha uslubdagi kvadrat hijob shaklida bo'ladi. Tudung Yaqin Sharqdagi hijobdan ko'ra rang-barangroq bo'lsa-da moda hisoblanadi. Indoneziyada ham, Malayziyada ham tudung atrofida asosiy modada gullab-yashnadi. U ranglar, uslublarning keng navlari, shuningdek, jilbob, uzun ko'ylaklar va tudungni to'ldirish uchun aksessuarlar kabi zamonaviy tugmadan foydalaniladi. Ko'pgina ayollar uni G'arb uslubidagi jinsi shimlar va futbolkalar bilan kiyishadi. Ijtimoiy tarmoqlarning o'sishi, Naelofa Hijab, Fareeda Tudung, SA Elegance, JelitaSARA va Ariani kabi onlayn tudung do'konlari modadan xabardor bo'lib qolish uchun malay tilida so'zlashuvchi dunyoda yosh musulmon ayollariga tudungni sotishga imkon berdi. Islomdagi kamtarlik qadriyatlariga amal qiladi

Bugungi kunda tudung Indoneziya va Malayziyadagi ko'plab ofislar, maktab formasi va rasmiy tadbirlar uchun standart kiyimning 1 qismini tashkil qiladi.

Tudung, malay tilida so'zlashuvchi dunyoda mashhur bo'lishiga qaramay, yaqinda paydo bo'lgan. Uning kelib chiqishi 1970-yillarning oʻrtalari va oxirlarida, “ Petro-Islom ”ning yuksalishi va Eron inqilobining kuchayishi bilan taʼminlangan.Bundan oldin, Malayziya va Indoneziyadagi ayollar orasida hijobning talqini turlicha bo'lgan. Eng ko'zga ko'ringan shakli Selendang bo'lib, yelkalari va boshi atrofiga erkin o'ralgan, sochlarning old qismini va quloqlarini qoplamaydigan naqshli ro'molga o'xshash sharfdir. 1970-yillarning oxirigacha, umuman, ro'mol, hatto Selendang ham, dafn marosimlar yoki kendurislar kabi maxsus holatlar uchun ajratilgan narsa edi. O'sha paytlarda ba'zi idoralar va banklar ro'mol o'rashni ayolni jinoyatchiga o'xshatish deb qabul qilgani uchun ro'molni o'rashni taqiqlovchi e'lonlarni osib qo'yishardi. [1] Ro'mol o'rash kamdan-kam uchraydigan va ko'p xollarda chetlab o'tiladigan hodisa bo'lgan. O'sha paytda malay tilida so'zlashuvchi , Singapurda, malay musulmonlari va arab, ayniqsa, yamanlik musulmonlar o'rtasida norozilik mavjud edi, chunki ular malaylarni ekspluatator sifatida ko'rishardi. [2] Bu norozilik malay jamoalarining “arab” va “begona” tabiatan ro‘mol o‘rash kabi an’analardan voz kechishiga olib keldi.

Filippinda tudong yoki talukbong (tagalog) musulmon ayollar kiyadigan standart hijob turi. Bu atama standart arabcha hijob atamasi bilan almashtirilishi mumkin (filippin tilida muqobil ravishda "hidyob" deb yoziladi). Boshni o'rash, visor turi, al-amira, ximar yoki niqab (yuz pardasi) turlarini o’z ichiga oladi. Kombong (muqobil imlo: combong ) deb nomlanuvchi atama. Maranao, Iranun va Maguindanao ayollari kiyadigan, ko‘kragiga yarim shaffof shaylo yoki malong (sarong) bilan kiyiladigan va kombong ustiga chizilgan eski uslubdagi hijobga ishora qiladi. Namoz o’qish, uydan tashqarida bo’lgan vaqtda qo'shimcha o’raladigan parda turi.Tudong, talukbong yoki kombong mahalliy avstroneziya so'zlari va hijob uchun malay va indonezcha tudung yoki kerudung bilan birlashadi.Tagalog yoki Bisaya tillarida standart arabcha hijob so'zi, mahalliy atama talukbong yoki inglizcha ro'mol, parda yoki sharf atamalari odatda musulmon bo'lmaganlar tomonidan tudonga murojaat qilish uchun ishlatiladi.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Tan. „Wearing tudungs used to be controversial in Malaysia?! How did things change so much?“ (en-US) (2017-yil 2-dekabr). Qaraldi: 2022-yil 17-sentyabr.
  2. Tan. „Wearing tudungs used to be controversial in Malaysia?! How did things change so much?“ (en-US) (2017-yil 2-dekabr). Qaraldi: 2022-yil 17-sentyabr.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]