Toledo Qurʼoni

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Toledo QurʼoniQurʼonning 1606-yildagi qoʻlyozma nusxasi boʻlib, ehtimol Villafelicheda lotin yozuvida turli kastiliya tillariga tarjima qilingan[1][2]. U Toledodagi Biblioteca de Castilla-La Mancha [es] fondida manuscrito 235 inventar raqami ostida saqlanadi[2]. Bu Qurʼonning oʻsha davrdan saqlanib qolgan toʻliq xalq tilidagi yagona tarjimasidir[3]. Ushbu qoʻlyozma tafsirli sharhlarni oʻz ichiga olib, Qurʼon matnining soʻzma-soʻz ishonchli tarjimasi emas[1].

Yozuv[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qoʻlyozma kolofonida arab va lotin yozuvlari birgalikda qoʻllansa-da, qoʻlyozmaning asosiy matni lotin yozuvidan foydalangan holda kastiliya tilida yozilgan[1]. Ko‘chiruvchining yozishicha, ular lotin alifbosida tezroq va qulayroq yoza olishgan, arab tilini yaxshi bilishmagan: [el escribano] sabe la letra de los cristianos y de los muçlimes y parte del arábigo. Koʻchiruvchi Qurʼon matni ikki tilli kodeksdan koʻchirilgan deb yozgan ham: lo copió de otro Alcorán que estaba en su propia lengua de arábigo y declarado palabra por palabra al vocablo[1]. Oʻsha paytda Moriskolar qoʻllagan bir qancha ikki tilli kodekslar saqlanib qolgan. Nuriya de Kastilyaning faraziga koʻra, Toledo Qurʼoni kotibi Aljamiadodan, arab yozuvida yozilgan kastiliyacha matn, arab va kastiliya tillaridagi matnni oʻz ichiga olgan ikki tilli kodeksdan nusxa koʻchirgan. Buning natijasida ikkalasi ham arab yozuvida yozilgan va shu tariqa Kastiliya matnini arab yozuvidan lotin yozuviga transliteratsiya qilgan[1].

Matn[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qurʼonga aloqador boʻlmagan matn[tahrir | manbasini tahrirlash]

Toledo Qurʼonining toʻliq koʻrinishi[4].

Ekzgetik sharhlar birinchi 105 varaqda qizil siyoh bilan ajralib turadi. Shundan soʻng ular oldinga siljish belgilari bilan ishora qilinadi[5].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Martínez-de-Castilla-Muñoz, Nuria (2014-12-30). „The Copyists and their Texts. The Morisco Translations of the Qur'ān in the Tomás Navarro Tomás Library (CSIC, Madrid)“. Al-Qanṭara. 35-jild, № 2. 493–525-bet. doi:10.3989/alqantara.2014.017. ISSN 1988-2955.
  2. 2,0 2,1 El Corán de Toledo : edición y estudio del manuscrito 235 de la Biblioteca de Castilla-La Mancha, Consuelo Lopez-Morillas, Gijón, 2011. ISBN 978-84-9704-575-9. OCLC 761485416. 
  3. Internet, Unidad Editorial „El Corán que no se apaga“ (es). www.elmundo.es. Qaraldi: 2023-yil 22-yanvar.
  4. Deporte, Ministerio de Cultura y „Biblioteca Virtual de Patrimonio Bibliográfico“ (es). bvpb.mcu.es (2008). Qaraldi: 2023-yil 25-yanvar.
  5. Burman, T. E. (2013-05-01). „El Coran de Toledo: Edicion y estudio del Manuscrito 235 de la Biblioteca de Castilla-La Mancha (Biblioteca arabo-romanica et islamica 5) * By CONSUELO LOPEZ-MORILLAS“. Journal of Islamic Studies. 24-jild, № 2. 199–201-bet. doi:10.1093/jis/ett026. ISSN 0955-2340.