Kontent qismiga oʻtish

To'yboyeva Sofiya

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
To'yboyeva Sofiya Erjanovna
Tavalludi 30-yanvar 1913-yil
Vafoti 25-oktyabr 1996-yil
Dushanbe, Tojikiston
Fuqaroligi SSSR, Tojikiston
Kasbi aktrisa
Faoliyat yillari 1931—1990

Sofiya Erjanovna Tuyboyeva (tojikcha: София Эрҷоновна Тӯйбоева; 1913-yil 30-yanvar, Buxoro1996-yil 25-oktyabr, Dushanbe) — tojik va oʻzbek aktrisasi, teatr va kino aktrisasi, tojik akademik drama teatrining uzoq yillik aktrisasi . Laxuti (Dushanbe)[1]. Tojikiston SSR xalq artisti (1941). SSSR Kinematograflar uyushmasi aʼzosi (1958).

1996-yil 25-oktyabrda Dushanbe shahrida vafot etdi va Sari Osiyo qabristoniga dafn qilindi[2].

Aktrisaning ijodi chuqur emotsionallik va yuksak nafosat, jozibadorlik, nutq va rolning plastik chizmasining birligi, pardozlash detallarining puxtaligi bilan ajralib turadi. Aktrisada katta badiiy madaniyat, mutanosiblik hissi bor edi[3]. Buni Sofiya To'yboyevaning Laxuti nomidagi Tojikiston drama teatri sahnasida ijro etgan rollari tasdiqlaydi.

  • Dilbar ("Dva kommunista" Yashena, 1931-yil)
  • Tursun (“ Xudjum ” Yana 1931-yil)
  • Shirin ("Borba" Usmonova, 1933-yil)
  • Luiza ("Kovarstvo i lyubov")
  • Dezdemona; Baxtiyor ("Kleveta" Saidmurodov va Ismoilov)
  • Gurdo-farid (Pirmuhammedzoda va Volkenshteyn tomonidan "Rustam va Suxrob")
  • Laurensiya (1942), Juletta (1947)
  • Saodat ( Saidmurodov va Rabiyevning shu nomli pyesasi, 1948)
  • Lyubov Yarovaya (1955)
  • Shi Pin ( Tsao Yuya "Tayfun", 1958)
  • Sarvar ("Prigavor materi" Ansori, 1962)
  • Krupskaya ("Uragan" Qiyomov va Abdullo, 1957)
  • Tuanet ("Mnimiy bolnoy")
  • Poshlepkina ("Revizor")
  • Xolniso ("Ipak so'zana" Abdulla Qahhor )
  • Gulbibi (“Serdtse serdtsu vest podayot” Qiyomov va Moroz)[3].

Filmografiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sofiya Toʻyboyeva tojik milliy kinosining birinchi aktrisasidir. U "Emigrant" (1934) badiiy filmida rol o'ynagan. 1937-yildan tojik tilidagi badiiy filmlarni dublyaj qilishda qatnashgan[4].

Aktrisaning ishi haqida

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aktrisaning hayoti va faoliyati haqida 1991-yilda "Sofiya Tuyboyeva" hujjatli filmi suratga olingan (rejissyor R. Samadov)[4]. Tojikiston televideniyesi va radiosining davriy matbuotida aktrisaning ijodiy faoliyatiga oid nashrlar mavjud.

  1. „ТУЙБАЕВА София Эрджановна)“. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 21-dekabr.
  2. Замок над могилой
  3. 3,0 3,1 Театральная Энциклопедия/ТУЙБАЕВА, София Эрджановна
  4. 4,0 4,1 Энциклопедия кино Таджикистана. — Душанбе, 2012, с.206 — 207
  • Kino: Ensiklopedik lug'at / Ch. ed. S. I. Yutkevich Moskva, Sovet Entsiklopediyasi, 1987. - s. 429.
  • Sofiya Tuyboeva//Tojikiston kinosi ensiklopediyasi. - Dushanbe, 2012, b. 206-207.
  • Nurdjanov N. Sofiyaxon Tuyboeva (Sofiya Tuybayeva). – Dushanbe: Adabiyoti bachagona va farhang, 2013. – 316 b. (toj. lang)