Taj Mahal (Musiqachi)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Taj Mahal
Tavalludi
Henry St. Claire Fredericks Jr.

17-may 1942-yil (1942-05-17) (81 yosh)
Harlem, Nyu York, AQSh
Fuqaroligi AQSh[1]
Kasbi Musiqachi
Turmush oʻrtogʻi Anna de Leon,
Inshirah Mahal 1976-hozirga qadar

Henry St. Claire Fredericks Jr (1942-yil 17-mayda tugʻilgan), sahnada oʻzining Toj Mahal sahna nomi bilan tanilgan, amerikalik blyuz musiqachisi, qoʻshiqchi-qoʻshiq muallifi, multi-instrumentalist, aktyor va kino bastakoridir. U gitara, pianino, banjo, garmonika va boshqa koʻplab asboblarda chaladi [2], koʻpincha oʻz ijodiga jahon musiqasi elementlarini kiritadi. Mahal oʻzining 50 yillik faoliyati davomida blyuz musiqasining taʼrifi va koʻlamini oʻzgartirish uchun uni noanʼanaviy shakllari, jumladan Karib dengizi, Afrika, Hindiston, Havai va Tinch okeani janubidagi tovushlar bilan birlashtirish orqali koʻp ishlarni amalga oshirdi.[3]

Dastlabki hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mahal 1942-yil 17-mayda Henry St. Claire Fredericks Jr Garlem shahrida, Manxetten, Nyu-York, Nyu-York shahrida tugʻilgan. Massachusets shtatining Springfild shahrida oʻsgan, u musiqiy muhitda oʻsgan: onasi mahalliy gospel xorining aʼzosi edi va otasi Henri Sent Kler Frederik Sr., Afro-Karib dengizi jazz aranjirovkasi va pianinochi edi. Uning oilasi qisqa toʻlqinli radioga ega boʻlib, butun dunyo boʻylab musiqa eshittirishlarini qabul qilib, uni erta yoshda jahon musiqasi bilan tanishtirdi.[4] Bolaligidanoq u oʻz davrining mashhur musiqasi va uyida yangraydigan musiqa oʻrtasidagi keskin farqni angladi. Shuningdek, u Charlz Mingus, Thelonious Monk va Milt Jekson kabi musiqachilarning asarlaridan zavqlanib, jazzga qiziqib qoldi. [5] Uning ota-onasi Harlem Uygʻonish davrida voyaga etgan, oʻz hikoyalari orqali oʻgʻlida Karib dengizi va Afrika ajdodlari bilan faxrlanish tuygʻusini uygʻotgan. [6]

Toj Mahal, 2007-yilda Venadagi muzeylar maydonida (Jazz-Fest Wien)

Uning otasi musiqachi boʻlganligi sababli, uning uyida Karib dengizi, Afrika va AQShdan kelgan boshqa musiqachilar tez-tez boʻlib turardi.[7] Erta yoshda kichik Henri Afrika musiqasiga qiziqish uygʻotdi va u yoshligida uni astoydil oʻrgandi. Ota-onasi uni musiqa bilan shugʻullanishga undab, uni klassik pianino darslariga qoʻyishgan. Shuningdek, u klarnet, trombon va garmonikani oʻrgangan. [8]

Kichik Henri oʻn bir yoshga toʻlganida, otasi oʻzining qurilish kompaniyasida baxtsiz hodisada halok boʻldi, traktor agʻdarilganda uni ezib tashladi. Bu bola uchun juda ogʻir yoʻqotish edi. [7] Mahalning onasi keyinroq yana turmushga chiqdi. Uning oʻgay otasida gitara boʻlib, Henri uni 13 yoki 14 yoshida ishlata boshlagan va Shimoliy Karolinadan akustik blyuz gitara chalgan oʻz yoshidagi yangi qoʻshnisidan birinchi saboqlarni olgan. [8] Uning ismi Linvud Perri, taniqli blyuzmen Artur „Big Boy“ Krudupning jiyani edi. Oʻrta maktabda Henri kichik du-vop guruhida qoʻshiq kuylagan. [7]

Bir muncha vaqt u musiqadan koʻra dehqonchilik qilishni oʻyladi. Uning ishtiyoqi 16 yoshida Springfilddan unchalik uzoq boʻlmagan Massachusets shtatidagi Palmer shahridagi sut fermasida boshlangan. 19 yoshida u fermer xoʻjaligi boshligʻi boʻldi.[9]

Henri Hindistondagi Mahatma Gandi va ijtimoiy bagʻrikenglik haqidagi orzular sababli oʻzining Toj Mahal nomini tanladi. U 1959-yil [10] yoki 1961-yil[7]da sahnada bu nomdan foydalanishni boshladi. Shuningdek bir vaqtning oʻzida Massachusets universitetida oʻqishni boshladi. Kasbiy qishloq xoʻjaligi maktabida oʻqiganiga, Milliy FFA tashkilotiga aʼzo boʻlganiga va chorvachilik va veterinariya va agronomiya boʻyicha kichik mutaxassislikka ega boʻlishiga qaramay, Mahal dehqonchilik oʻrniga musiqa bilan shugʻullanishga qaror qildi. Kollejda u Taj Mahal & The Elektras deb nomlangan ritm va blyuz guruhiga rahbarlik qilgan.

Karyera[tahrir | manbasini tahrirlash]

Toj Mahal 1971-yilda chiqish qiladi. (Millard agentligi surati)

Mahal 1964-yilda Kaliforniyaning Santa-Monika shahriga koʻchib oʻtdi va koʻp oʻtmay Columbia Records bilan rekord shartnoma tuzib, boshqa blyuz rok musiqachilari Ray Kuder va Jessi Li Kincaid bilan Rising Sons guruhini tuzdi. Oklaxomalik Jessi Ed Devis Toj Mahalga qoʻshildi va Mahalning dastlabki toʻrtta albomida gitara va pianino chaldi. Guruh oʻsha davrdagi birinchi irqlararo guruhlardan biri boʻlib, bu ularning tijoriy hayotiyligiga toʻsqinlik qilgan boʻlishi mumkin.[11] Mahal, shuningdek, Howlinʼ Wolf, Buddy Guy, Lightninʼ Hopkins va Muddy Waters kabi boshqa musiqachilar bilan ishlagan. [8]

Mahal oʻzining yakkaxon faoliyati uchun Kolumbiyada qoldi va 1968- yilda oʻz-oʻzidan " Toj Mahal „ va “The Natch’l Blues " nomli albomlarini chiqardi. Uning " Statusboro Blues „ treki juda muvaffaqiyatli chiqdi va Columbia/CBS sampler albomining 2 tomonida namoyish etildi, The Rock Machine Turns You On, uning faoliyatiga katta turtki berdi.[12] Bu vaqt ichida u va Kuder oʻz faoliyati davomida turli vaqtlarda ishtirok etgan Rolling Stones bilan ishlagan. [13]1968-yilda u “Rolling Stones Rock and Roll Circus " filmida oʻynadi. U 1960-yillarning oxiridan 1970-yillargacha Kolumbiya uchun jami oʻn ikkita albom yozgan. Uning 1970-yillardagi ishi ayniqsa muhim edi, chunki uning relizlari Gʻarbiy Hindiston va Karib dengizi musiqasi, jazz va reggi aralashmasiga qoʻshila boshladi. 1972-yilda u Siseli Tayson rolini oʻynagan " Sounder " filmida rol oʻynadi va filmning yozuvlarini yozdi. [13]

Shaxsiy hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mahalning birinchi nikohi Anna de Leon bilan boʻlgan. [14] U „Texas Woman Blues“ qoʻshigʻida Anna haqida „Señorita de Leon, escucha mi canción“ soʻzlari bilan murojaat qiladi. Bu nikohdan bir qiz, yozuvchi va professor Ayya de Leon tugʻildi. Toj Mahal 1976-yil 23-yanvarda Inshirah Geterga turmushga chiqdi va ularning olti farzandi bor. Uning qizi Deva Mahal " Dating Around " serialining bir qismida rol oʻynaydi. [15]

Toj Mahal 1997-yilgi Shimoliy dengiz jazz festivalida

Mukofotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Toj Mahal oʻz faoliyati davomida uchta Grammy mukofotiga sazovor boʻlgan (oʻnta nominatsiya). [2]

  • 1997 (Gremmi mukofoti) Senor Blyuz uchun eng yaxshi zamonaviy blyuz albomi
  • 2000 (Gremmi mukofoti) Shoutinʼ in Key uchun eng yaxshi zamonaviy blyuz albomi [16]
  • 2006 (Bluz musiqa mukofotlari) The Essential Toj Mahal uchun yilning eng yaxshi tarixiy albomi
  • 2008 (Gremmi nominatsiyasi) Maestro uchun eng yaxshi zamonaviy blyuz albomi [16]
  • 2018 (Gremmi mukofoti) TajMo uchun eng yaxshi zamonaviy blyuz albomi [17]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. (unspecified title)
  2. 2,0 2,1 Evans, et al., xii.
  3. Komara, 951.
  4. DiCaire, 9
  5. Tipaldi, 179-185
  6. „Deep African roots help shape Taj Mahal's blues“. Straight.com (2006-yil 13-aprel). Qaraldi: 2015-yil 7-oktyabr.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 White, Billboard
  8. 8,0 8,1 8,2 Madsen, 60-73
  9. George-Warren, et al., 129
  10. Strong, 493-494
  11. Weissman, 160
  12. Buckley, et al., 1050
  13. 13,0 13,1 Vickers, album insert
  14. „Anna de Leon“. Anna de León. Qaraldi: 2020-yil 19-oktyabr.
  15. „The Daughter of Grammy Winner Taj Mahal Appears on Season 2 of 'Dating Around'“ (en). Distractify. Qaraldi: 2020-yil 19-iyun.
  16. 16,0 16,1 Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named grammy
  17. „Taj Mahal“. Grammy.com (2017-yil 28-noyabr). Qaraldi: 2018-yil 29-yanvar.