Shoh Abdulazim ziyoratgohi
Shoh Abdulazim ziyoratgohi (forscha: شاه عبدالعظیم Shah 'Abd al-'Azim), Shabdolazim nomi bilan ham tanilgan[1][2][3] Eronning Ray shahrida joylashgan boʻlib, Abdul Adhim ibn Abdilloh al-Hasaniy[4] (aka Shoh Abdol Azim) qabrini oʻz ichiga oladi. Shoh Abdol Azim Hasan ibn Alining[4] beshinchi avlodi va Muhammad at-Taqiyning hamrohi edi[4]. U IX-asrda vafotidan keyin bu erda dafn etilgan.
Ziyoratgohga tutash, majmua ichida Imomzoda Tohir (to'rtinchi shia imomi Sajjodning o'g'li) va Imomzoda Hamzeh (sakkizinchi o'n ikkinchi imom - Imom Rizoning ukasi) maqbaralari mavjud.
Fon[tahrir | manbasini tahrirlash]
Abdol Azim quvg‘in[4] tufayli Rayga hijrat qildi va u yerda vafot etdi. Uning cho'ntagidan bir varaq qog'oz topildi, unda uning nasl-nasabi ko'rsatilgan edi: Abdulazim o'g'li Abdulloh o'g'li Ali o'g'li Husayn o'g'li Zayd o'g'li Hasan ibn Ali o'g'li [4]. Shoh Abdol Azim Rayga (Hozirgi Tehron) Imom Rizo tomonidan yuborilgan. Uning safari mashaqqatlarga to'la bo'lsa-da, u yerga yetib keldi va Imomning xabarini yetkazdi. U o‘z davrining taqvodorlaridan edi. Sayohat chog'ida Abbosiy xalifasi Al-Matavakkilning ko'plab josuslari uni qo'lga olishga harakat qilishdi, ammo muvaffaqiyatsizlikka uchradi. Shoh Abdol Azim Al-Hasaniy hayoti haqida film suratga olindi va u fors va urdu tillarida mavjud.
Tarix va dizayn[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ibn Qulavayh al-Qummiy (milodiy 978 yilda vafot etgan) "Komil az-Ziyoratdagi ziyoratgohni o'z ichiga oladi, bu shia uchun eng qadimgi ziyoratchilardan biri bo'lib, AbdulAzim qabri o'ninchi asrda allaqachon ma'lum ahamiyatga ega bo'lganligini ko'rsatadi. asr."[5][6] Abdol-Azim maqbarasi ham ba'zida sunniy hukmdorlar homiyligida bo'lgan, ya'ni saljuqiylar vaziri Majd al-Mulk Asad ibn buyrug'i bilan milodiy 1090-yillarda Abdol-Azim qabri ustiga qurilgan maqbara diqqatga sazovordir. Muhammad b. Muso[7][8][9][10].
Butun qurilish ko'zgular bilan bezatilgan baland Ivanli portal, bir nechta hovlilar, oltin gumbaz, ikkita koshinli minora, ayvon, qabr va masjiddan iborat.
Ushbu qimmatbaho qutining to'rt tomonida nastaliq va zulus belgilarida bo'rtma yozuv o'yilgan. Yozuv milodiy 1330 yil sanasi bilan tugaydi va qutini yaratuvchining ismi, ya'ni Yahyo ibn Muhammad al-Isfahoniy.
Nosiriddinshoh maqbarasi yonidagi kakmali eshik, (Bu joy qabrga aylantirilishidan oldin Masjidi Xolaku deb atalgan) milodiy 1450 yil, ya'ni Shohroh davriga oid sanani ko'rsatadi. Bahodir Temuriylar hukmronligi davri ushbu tuzilmaning yana bir tarixiy yodgorligini tashkil etadi.
(Ostona) xazinasida kufiy yozuvlari bilan oʻyib ishlangan ikkita antiqa temir eshiklar mavjud boʻlib, ular saljuqiylar davriga oid bu inshootning eng qadimgi qoldiqlari boʻlib koʻrinadi. Ammo, hozirgi vaqtda bu ikki eshik va ularning yozuvlarining yakuniy qismida 1538 yil sanasi mavjud. Bundan tashqari, ilgari Imomzoda Hamza ivanining shimoliy qismida o'rnatilgan naqshli eshik bor.
Bu eshikda 1512-yilda Tulth xattotligida yozilgan yozuv bor. Ushbu inshootning gumbazi Majd al-Mulk radestoni Qomiy buyrug'i bilan qurilgan va keyinchalik oltin bilan qoplangan. Binoning ivan, ayvon va portali Shoh Tahmasp I ( Safaviylar podshosi) davridan qolgan. Safaviylar davriga oid tilla ipli ipak. Kumush bilan qoplangan qabr Fath Ali Shoh Qojar buyrug'i bilan yasalgan va o'rnatilgan. Strukturaning oyna ishi, rasmlari va zargarlik buyumlari XIX-asrga tegishli. Ushbu muqaddas inshootlar majmuasida hamon reparatsiya ishlari olib borilmoqda. Bu muqaddas qabrga tutash boʻlib, Qojar podsholari, ulamolar (din ulamolari) va boshqa shaxslarga tegishli yana bir qancha qabrlar joylashgan.
- ↑ Abdol Azim Hasani iribnews.ir
- ↑ Shrine of Shah Abdol-Azim aparat.com
- ↑ Shah Abd al-Azim mashreghnews.ir
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 al-Qummi, Ja'far ibn Qūlawayh „107“,. Kāmil al-Ziyārāt, trans. Sayyid Mohsen al-Husaini al-Mīlāni, Shiabooks.ca Press, 2008 — 658 bet. Manba xatosi: Invalid
<ref>tag; name "kamil" defined multiple times with different content - ↑ Ibn Qūlawayh al-Qummī, Kāmil al-Ziyārāt (Beirut, 1418/1997), pp. 536-537
- ↑ https://eprints.soas.ac.uk/17407/1/SI_108_01_1-15.pdf [formatsiz URL PDF]
- ↑ ʿAbd al-Jalīl b. Abū al-Ḥasan al-Qazwīnī (fl. 1189), Kitāb al-Naqḍ (Tehran, 1371/1952), p. 220
- ↑ W. Barthold, An Historical Geography of Iran (Princeton, 1984), p. 127
- ↑ Sheila Blair, The Monumental Inscriptions from Early Islamic Iran and Tran-soxania (Leiden, 1992), p. 185
- ↑ Leisten, Architektur für Tote, pp. 240-241.