Shimoliy Livan muhofazasi
Shimoliy Livan muhofazasi محافظة الشمال | |
|---|---|
| Muhofaza | |
 | |
| 34°26′0″N 35°51′0″E / 34.43333°N 35.85000°E | |
| Mamlakat | Livan |
| Maʼmuriy markaz | Tarobulus ash-Shom |
| Aqdya | 6 ta aqdya |
| Hukumat | |
| • voliy | Ramzi Nohra |
| Maydon | 1,236.8 km2 (477.5 kv mi) |
| Aholisi | 807 204[1] |
| Vaqt mintaqasi | UTCUTC+02:00 (Shimoliy Yevropa vaqt mintaqasi) |
|
| |
Shimoliy Livan muhofazasi (arabcha: الشمال, Aš Šamāl) – Livan muhofazalaridan biri va Shimoliy Livan hududidagi ikkita muhofazadan biri. Maʼmuriy markazi Tarobulus ash-Shom shahri. 2014-yil 2-maydan beri Ramzi Nohra muhofazaga voliylik qilmoqda[2]. Shimoliy Livan muhofazasi aholisi 731 251 kishi[3].
Tarixiy maʼlumotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Shimoliy muhofaza tarixiy ahamiyatga ega va Livan tarixi davomida muhim mintaqa boʻlib kelgan. Qadimgi tamaddunlardan Usmoniylar boshqaruvi va Fransiya mandatigacha boʻlgan muddatda hudud koʻplab madaniy va siyosiy oʻzgarishlarga guvoh boʻlgan. Tarobulus ash-Shomdagi Raymond de Saint-Gilles qasri va YuNESKOning Jahon merosi roʻyxatiga kiritilgan Qadisha vodiysi kabi diqqatga sazovor joylar muhofazaning tarixiy boyligini taʼkidlaydi.
Iqtisodiy faoliyati
[tahrir | manbasini tahrirlash]Shimoliy Livan muhofazasining iqtisodiyoti xilma-xil boʻlib, qishloq xoʻjaligi, turizm, anʼanaviy hunarmandchilik va kichik sanoatni oʻz ichiga oladi. Mintaqa oʻzining zaytun moyi, sitrus mevalari va toʻqimachilik mahsulotlari bilan mashhur. Xudoning kedrlari va Tarobulus ash-Shomdagi tarixiy maskanlar kabi diqqatga sazovor joylarga asoslangan turizm mahalliy iqtisodiyotda muhim rol oʻynaydi.
Madaniy ahamiyati
[tahrir | manbasini tahrirlash]Muhofaza diniy va madaniy anʼanalarning erish qozoni boʻlib, Ehdeniyat xalqaro festivali kabi koʻplab festivallarga mezbonlik qiladi. Hudud oʻzining boy madaniy merosini aks ettiruvchi adabiyot, sanʼat va siyosatning koʻzga koʻringan namoyandalarini yetishtirgan.
Yirik taʼlim muassasalari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Muhofazada bir qancha oliy oʻquv yurtlari, xususan, Kuradagi Balamand universiteti va mintaqa boʻylab tarqalgan Livan universiteti fakultetlari joylashgan. Ushbu muassasalar taʼlim va madaniyatni rivojlantirishda muhim ahamiyatga ega.
Tabiatni saqlash harakatlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Horsh Ehden qoʻriqxonasi kabi hududlarning noyob biologik xilma-xilligini saqlashga qaratilgan tashabbuslar bilan atrof-muhitni muhofaza qilish butun mintaqada ustuvor ahamiyatga ega. Saʼy-harakatlarga oʻrmonlarni qayta tiklash loyihalari va yoʻqolib borayotgan turlarni muhofaza qilish kiradi.
Tumanlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Shimoliy Livan muhofazasi tumanlarga yoki aqdyalarga boʻlinadi. Tumanlar roʻyxati quyida keltirilgan (markazlari qavs ichida berilgan):
- Batrun (Batrun)
- Bsharri (Bsharri)
- Kura (Amyun)
- Miniya-Danniya (Miniya)
- Tarobulus ash-Shom (Tarobulus ash-Shom)
- Zgharta (Zgharta / Ehden)
2003-yilda sobiq Bosh vazir Rafiq Haririy tomonidan imzolangan qonun bilan Akkar tumani Shimoliy Livan muhofazasi tarkibidan chiqarilgan va alohida Akkar muhofazasi tashkil etilgan[4]. Amalda yangi muhofaza 2014-yilda uning birinchi voliysi tayinlanishi bilan tashkil etilgan[5]. Shimoliy muhofazadagi diqqatga sazovor joylar orasida Xudoning kedrlari, Qadisha vodiysi, Gibran muzeyi, Sent-Gill qal’asi, Finikiya devori, Dayr Qojaya, Xon al-Xayyatin, Horsh Ehden qoʻriqxonasi, Ixsir, Aziz Stefan sobori, Tannourin kedr oʻrmoni qoʻriqxonasi va Baatara chuqurligi kabi joylar bor.
Shimoliy muhofazada din
[tahrir | manbasini tahrirlash]Sunniylar Tarobulus ash-Shom shahri va Miniya-Danniya tumanlarida, nasroniylar Zgharta, Batroun, Bsharri va Kura tumanlarida (roʻyxatga olingan saylovchilarning 91%) mutlaq koʻpchilikni tashkil qiladi. Zgharta va Kura tumanlarida sunniy ozchiliklar, Tarobulus ash-Shom shahrida alaviy ozchiliklar yashaydi. 2018-yilgi umumiy saylovga koʻra, saylovchilarning 52,9 foizini sunniylar, 44 foizini esa xristianlar, asosan maronitlar va pravoslavlar; juda kichik foizini alaviy yoki shia musulmonlar tashkil qiladi. Biroq, bu 18 yoshgacha boʻlgan aholini va fuqaroligi boʻlmaganlarni (shu jumladan suriyaliklar va falastinliklarni) oʻz ichiga olmaydi.
Saylov okruglari va konfessiyaviy taqsimot
[tahrir | manbasini tahrirlash]Shimoliy muhofaza ikkita alohida saylov okrugiga boʻlingan: Shimoliy II (Tripoli-Miniya-Danniya) va Shimoliy III (Batroun-Zghorta-Kura-Bsharri).
Shimoliy II oʻrinlari quyidagicha taqsimlangan[6]:
- 8 sunniy musulmon (Tripolida 5, Minniehda 1, Dennieda 2)
- 1 alaviy musulmon (Tripolida)
- 1 Maronit nasroniy (Tripolida)
- 1 pravoslav nasroniy (Tripolida)
Shimoliy III oʻrindiqlari quyidagicha taqsimlangan[7]:
- 7 maronit (Batrounda 2 ta, Bsharrida 2 ta, Zghartada 3 ta)
- 3 pravoslav (barchasi Kura tumanida)
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Lebanese Ministry of Environment: "Lebanon State of the Environment Report", Chapter 1, page 11, 2001. (Wayback Machine saytida 2009-03-25 sanasida arxivlangan)
- ↑ News, Business „Cabinet appoints five new governors“. businessnews.com.lb.
- ↑ data.unhcr.org/syrianrefugees/download.php?id=6814
- ↑ „Territorial administration of Lebanon“. Localiban. 2018-yil 8-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 19-fevral.
- ↑ „Cabinet Appoints 5 New Governors, Accepts Qaloush's Resignation“. Naharnet (2014-yil 2-may). Qaraldi: 2017-yil 19-fevral.
- ↑ „Elections 2018 - L'Orient-Le Jour“. L'Orient-Le Jour.[sayt ishlamaydi]
- ↑ „Elections 2018 - L'Orient-Le Jour“. L'Orient-Le Jour.[sayt ishlamaydi]