Seylon Dominioni
Seylon Dominioni ingl.Dominion of Ceylon
| |
|---|---|
| Shior: | |
| Madhiya: | |
.svg) | |
| Poytaxt | Kolombo |
| Eng katta shahar | Kolombo |
| Rasmiy til(lar) | Inglizcha, Singalcha va Tamilcha |
| Hukumat | Konstitutsion Monarxiya |
| Yelizaveta II | |
| Uilyam Gopallava | |
| Sirimavo Bandaranaike | |
• Tashkil Topgan |
1948-yil 4-fevraldan |
• Tugatilgan |
1972-yil 22-maygacha |
| Maydon | |
• Butun |
65 610 km2 |
| Aholi | |
• 1956-yilgi roʻyxat |
8 104 000 kishi |
| Pul birligi | Seylon rupiyasi |
.svg)
.svg)
Seylon — 1948-yildan 1972-yilgacha mavjud boʻlgan Britaniya imperiyasining dominioni.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ikkinchi jahon urushi davrida Britaniya Seyloni strategik ahamiyatga ega boʻldi va 1942-yilda Seylon Milliy Kongressi Britaniya mustamlakachilaridan urush tugagandan soʻng Seylonga oʻzini oʻzi boshqarish huquqini berish masalasini koʻrib chiqish haqida vaʼda olishga qaror qildi. Erishilgan kelishuvlarga muvofiq, 1944-yilda Soulberi komissiyasi Seylonda mamlakatning kelajakdagi davlat tuzilishi asoslarini ishlab chiqish uchun ish boshladi. 1945-yil oktyabr oyida Soulberi komissiyasining takliflari asosida yangi Seylon konstitutsiyasi matni bilan "Oq kitob" tayyorlandi, ammo u orolning toʻliq mustaqilligini taʼminlamadi, lekin uni Britaniya qoʻli ostida yurisdiktsiyasida qoldirdi. General-gubernatorlik lavozimi Seylon jamiyati vakillariga topshirildi, biroq qonun chiqaruvchi organ rahbari Britaniya hukumati tomonidan tayinlandi. 1948-yil 4-fevralda Seylon dominionligi rasman oʻrnatildi. Oʻsha yili Seylonning BMTga aʼzo boʻlishga urinishi SSSR tomonidan bloklandi, u Seylonni faqat nominal jihatdan mustaqil davlat deb hisobladi.
1956-yilda Seylonda hokimiyat tepasiga singal millatchilari keldi. Singal tili ingliz tili oʻrniga Seylonning rasmiy tiliga aylandi, bu Tamillar oʻrtasida tartibsizliklarga va bosh vazirning oʻldirilishiga olib keldi. 1957-yilda ingliz bazalari oroldan olib chiqib tashlandi va Seylon rasman "qoʻshilmagan davlat" ga aylandi.
1972-yilda yangi konstitutsiya qabul qilindi, unga koʻra mamlakat respublikaga aylandi va uning nomi "Seylon" dan "Shri Lanka" ga oʻzgartirildi.