Samarqand gerbi
| Samarqand gerbi | |
|---|---|
 | |
| Qabul qilingan | 15-iyul 1994-yil |
| Shaharlar |
Samarqand,  Oʻzbekiston |
| Foydalanish | 1994-yildan - |
Samarqand gerbi Samarqand shahrining rasmiy geraldik ramzidir. Baʼzan Oʻzbekiston Respublikasi Samarqand viloyatining ramzi sifatida ham qoʻllaniladi. Gerb 1994-yil 15-iyulda xalq deputatlari Samarqand shahar Kengashining sessiyasida rassom va haykaltarosh Grigoriy Ilyich Ulko loyihasi asosida qabul qilingan va tasdiqlangan[1].
Tarixi va tavsifi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Samarqand gerbining qadimgi va oʻrta asrlardagi tarixi oʻrganilmagan. Soʻgʻd ixshidiylari davrida y shaklidagi belgi gerb hisoblangan.
Mirzo Ulugʻbek va Yalangtoʻsh Bahodirlar davrida shahar gerbi quyoshli yoʻlbars yoki sher tasviri hisoblangan.
Buxoro amirligining sharqiy qismi Rossiya imperiyasiga qoʻshilgach, Zarafshon tumani, soʻngra uning oʻrniga Samarqand viloyati tashkil topdi. Samarqand uning markaziga aylandi. 1890-yil 31-yanvarda Samarqand viloyati oʻz gerbini oldi: „Koʻk rangli dalada oltin tut shoxlari bilan birga kumush toʻlqinsimon ustun, kumush damashq boshida Temurning qora tamgʻasi bor“. Odatda markaziy shaharning gerbi mintaqaning gerbiga aylandi. Samarqand gerbining oʻzi 1910-yil 14-apreldagi 33359-sonli qonun bilan tasdiqlangan: Koʻk rangli dalada kumushrang toʻlqinsimon ustun bor, uning yon tomonlarida tut daraxtining ikki tilla novdasi bor. Qalqonning kumush damaskasida Temurning tamgʻasi (muhr), yaʼni uchta qora siljishli halqaning belgisi mavjud. Qalqon besh tishli oltin minora toji bilan bezatilgan va Iskandar lentasi bilan bogʻlangan ikkita oltin uzum bilan oʻralgan.
Shoʻrolar davrida, 1969-yilda Samarqand gerbi ishlab chiqildi, biroq markaziy hokimiyatning qarshiliklari uni tasdiqlashga imkon bermadi. Shahar hokimiyati 1968–1969 va 1975–1976-yillarda maxsus tanlovlar oʻtkazdi, ammo gerblarning taklif qilingan variantlari turli sabablarga koʻra hech qachon qabul qilinmadi[2].
Bu vaqtda samarqandlik, taniqli rassom, koʻplab mashhur kartinalar va yodgorliklar muallifi Grigoriy Ilich Ulko Samarqandning yangi gerbini yaratish boʻyicha oʻtkazilgan tanlovlarda qatnashgan. Bir nechta variantlarni ishlab chiqqan Ulko qanotli leopard tasviriga asoslanib, soʻgʻdliklar orasida qanotli mavjudotlar tasviri anʼanalariga va laqabi Proxor boʻlgan mushukining suratiga tayangan[3].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Гербы Самарканда“. 2015-yil 23-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 17-sentyabr.
- ↑ „Геральдика Самарканда“. 2015-yil 9-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 17-sentyabr.
- ↑ „Геральдика Самарканда“. 2015-yil 9-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 17-sentyabr.