Roziyaxon Moʻminova

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Roziyaxon Mo‘minova
Tavalludi 1918
O‘sh Farg‘ona viloyati
Vafoti 1988
Qizg‘iziston

Roziyaxon Moʻminova (oʻzbekcha: Розияхон Мўминова, qirgʻizcha: Момунова Разияхан; 1918 — 1988) — Bobur nomidagi Oʻsh davlat akademik oʻzbek musiqali drama teatrining aktrisasi, Qirgʻiziston xalq artisti, Qirgʻiziston madaniyati va raqs sanʼati rivojiga katta hissa qoʻshgan[1].

Biografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Roziyaxon Mo‘minova 1918-yil 16-fevralda O‘sh shahrida tug‘ilgan, millati o‘zbek . Yoshligidan u havaskor chiqishlar bilan shugʻullangan. Yosh iqtidorli raqqosa 14 yoshida Oʻsh oʻzbek musiqali teatrining artisti sifatida tanilgan.

Yarim asrdan koʻproq vaqt davomida u teatrda ishlagan, u yerda 100 dan ortiq raqslar tayyorlagan. „Andijon polkasi“, „Munojot“, „Tanovar“, „Tojik raqsi“, „Dilbar“, „Zang“, „Feruza“, „Danacha“, „Qirg‘iz biyi“, „Qizdaray“ kabilar jamoatchilik tomonidan yuqori baholandi. ", „Aichurok“, hind, arab, tatar va uygʻur raqslari. „Andijon polkasi“ raqs sanʼatining oltin fondiga kirdi. 40 — 70-yillarda u „Rustam“ Kimmat, „Buran“ Kumushay, „Bay va fermer“ Jamila, „Bosqinchilarga oʻlim“ Oksana kabi koʻplab bosh rollarni ijro etgan. 1939-yili Moskva shahrida boʻlib oʻtgan qirgʻiz sanʼati va adabiyoti dekadasida „Ganji“, „Gul“ raqslarida qatnashgan. 1939-yilda teatr sanʼati rivojiga qoʻshgan hissasi uchun u birinchilardan boʻlib Qirgʻiziston SSRda xizmat koʻrsatgan artist unvoni bilan taqdirlangan, Mehnat Qizil Bayroq ordeni bilan taqdirlangan. 1940-yilda ijodiy jamoa Frunze shahrida gastrolda boʻlib, u erda taniqli raqqosa oʻz mahoratini namoyish etdi, oʻsha yili unga Qirgʻiziston SSR xalq artisti faxriy unvoni berildi. Raqs sanʼati bo‘yicha o‘zining boy tajribasini yosh ijodkorlarga o‘rgatdi.

1982-yildan teatrda bosh xoreograf boʻlib ishlagan. Isteʼdodli rassom ikkita Faxriy nishon ordeni, medallar, Qirgʻiziston Oliy Kengashining diplomlari va koʻkrak nishonlari bilan taqdirlangan[2].

1988-yil 16-sentyabrda Oʻsh shahrida vafot etgan. O‘sh shahrining markaziy ko‘chalaridan biriga uning nomi berilgan[3].

Mukofotlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qirgʻiziston SSR xalq artisti (1940)

Mehnat Qizil Bayroq ordeni (1939)

Faxriy nishon ordeni (1939-yil 7-iyun) — qirgʻiz teatr sanʼatini rivojlantirishdagi ulkan xizmatlari uchun.

Qirgʻiziston SSR Oliy Kengashi Prezidiumining Faxriy diplomi

Qirgʻiziston SSR Madaniyat vazirligining Faxriy diplomi

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Театральная энциклопедия, Том III. Москва: Гос. науч. изд-во "Сов. энциклопедия", 1964 — 113, 241 bet. 
  2. Киргизская Советская Социалистическая Республика: энциклопедия. Фрунзе: Глав. ред. Киргизской сов. энциклопедии, 1982 — 432, 443 bet. 
  3. Энциклопедия Ошской области, Раздел "Театральная жизнь". Фрунзе (Бишкек): Глав. ред. Киргизской сов. энциклопедии, 1987 — 109—111 bet.  BBK 92ya2 (rus.).
  4. Кыргызстан: энциклопедия. Фрунзе: Центр Гос. языка и энциклопедии, 2001 — 485, 520 bet. 
  5. Искусство советской Киргизии. Москва; Ленинград: Государственное издательство "Искусство", 1939 — 41, 42, 44 bet.  Mat-li k dekade kirg. iskusstva v Moskve. 1939 g.
  6. Киргизский театр: очерк истории. Москва: Искусство, 1953 — 129 bet. 
  7. Культурное строительство в Киргизии: ч. 1. 1930-1941 гг.: Народное образование. Фрунзе: Киргизское государственное издательство, 1957 — 18, 47 bet. 
  8. Искусство Киргизской ССР, Фрунзе, 1958 — 40, 70 bet. 
  9. "Розияхон Муминова "Декада киргизского искусства и литературы в Москве". Фрунзе: Киргизгосиздат, 1958.  −16 s.: il.; 20 sm.
  10. Таджихон Хасанова: Нар. артистка Киргиз. ССР. Фрунзе: Киргизгосиздат, 1958.  −20 s.: il.; 20 sm.
  11. История киргизского искусства. Фрунзе: Илим, 1971 — 76, 108 bet. 
  12. "Ошский узбекский музыкальный драматический театр". Фрунзе: Кыргызстан, 1980.  21 sm, BBK 85.4. (uzb.), (rus.) i (kirg.)
  13. "Ошский академический театр". Ош: "Азия Принт", 2010.  (uzb.)
  14. "Во имя процветания Кыргызстана" Энциклопедическое издание о выдающихся узбеках Кыргызстана. Ош: "Ризван", 2017 — 27—32, 287-309 bet. ISBN 978-9967-18-344-5.  UDK 351/354. BBK 66,3(2Ki). (uzb.), (rus.) i (kirg.)

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „РОЗИЯХОН МУМИНОВА“.
  2. ↑ „Розияхон Муминова“. 2023-yil 25-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 25-iyun.
  3. ↑ „Киргизской ССР Розияхон Муминова“. 2023-yil 25-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 25-iyun.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Roziyaxon_Moʻminova&oldid=3868120" dan olindi