Qozogʻiston daryolari

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Qozogʻiston Respublikasining suv havzalari

Qozogʻistonda 85 022 daryolar; shundan 84 694 tasi 100 km gacha, 305 tasi 500 km gacha, 23 tasi 500–1000 km dan ortiq. Uzunligi 10 km dan ortiq daryolar soni 8000 ta. Daryo tarmogʻining eng yuqori zichligi (0,4-1,8 km/km2) Oltoyning baland togʻli hududlarida, togʻ tizmalarida joylashgan. Jetisu va Ile Alataya. Daryolar tarmogʻining eng past zichligi Orol va Kaspiy dengizi mintaqasining qumli choʻl hududlarida (0,03 km/km2 dan kam) kuzatiladi.

Qozogʻistonda 7000 ga yaqin daryolar mavjud boʻlib, ularning uzunligi 10 kilometrdan oshadi[1]. Qozogʻistondagi daryolarning aksariyati Kaspiy va Orol dengizlarining ichki yopiq havzalariga, Balxash va Tengiz koʻllariga tegishli boʻlib, faqat Irtish, Ishim va Tobol suvlarini Qora dengizga olib keladi.

Qozogʻiston hududi odatda sakkizta suv xoʻjaligi havzalariga boʻlinadi: Orol-Sirdaryo suv xoʻjaligi havzasi, Balxash-Alakol suv xoʻjaligi havzasi, Irtish suv xoʻjaligi havzasi, Ural-Kaspiy suv xoʻjaligi havzasi, Ishim suv xoʻjaligi havzasi, Nura-Sarisu suv xoʻjaligi havzasi. havzasi, Shu-Talas suv xoʻjaligi havzasi tabiiy havzasi va Tobol-Toʻrgʻay suv xoʻjaligi havzasi.

Qozogʻistonning eng katta daryolari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qozogʻiston hududidan oltita daryo oqimi 100 m3/s dan 1000 m3/s gacha, yettitasi 50 m3/s dan 100 m3/s gacha, 40 tasi esa 5 m3/s dan 50 m3/s gacha oqib oʻtadi.

Daryolarning uzunligi 1000 km dan ortiq[tahrir | manbasini tahrirlash]

Daryo umumiy uzunligi Qozogʻiston hududi boʻylab
Irtish 4254 km 1700 km
Ishim 2450 km 1400 km
Ural 2428 km 1082 km
Sirdaryo 2219 km 1400 km
Tobol 1591 km 800 km
Ili 1439 km 815 km
Chu 1186 km 800 km

Daryo uzunligi 500 km dan 1000 km gacha[tahrir | manbasini tahrirlash]

Daryo umumiy uzunligi Qozogʻiston hududida
Nura 978 km 978 km
Toʻrgʻay 825 km 825 km
Uil 800 km 800 km
Sarisu 800 km 800 km
Emba 712 km 712 km
Talas 662 km 453 km
Katta Ozen 650 km 260 km
Kichik Ozen 638 km 395 km
Ilek 623 km 623 km
Irgiz 593 km 593 km
Sagiz 511 km 511 km
Shiderti 502 km 502 km

Daryo uzunligi 200 km dan 500 km gacha[tahrir | manbasini tahrirlash]

toʻliq roʻyxat emas

Daryo umimiy uzunligi Qozogʻiston hududida Daryoning quyilish joyi
Ayaguz 492 km 492 km Balxash
Charin 427 km 427 km Ili
Karatal 390 km 390 km Balxash
Aris 378 km 378 km Sirdaryo
O'bagan 3765 km 376 km Tobol
Buxtarma 336 km 336 km Irtish
Terisakkan 334 km 334 km Ishim
Aksu 316 km 316 km Balxash
Kurchum 280 km 280 km Irtish
Uba 278 km 278 km Irtish
Asi 253 km 253 km Moʻyinqum

(Talas daryosining gʻarbiy qismida)

Koluton 200–240 km 200–240 km Ishim

Qaragʻanda viloyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

11 ta daryoning uzunligi 100 km dan ortiq. Uli-Jilanshik-422, Qulanotpes-364, Qalmoqqirgʻon-325, Tuyndiq-303, Toʻrgʻay-298, Jarli-193, Taldi-129[2].

Kostanay viloyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Viloyatda uzunligi 10 km dan ortiq boʻlgan 310 ga yaqin suv oqimlari mavjud boʻlib, ularning yarmidan koʻpi 20 km gacha boʻlgan vaqtinchalik oqimlardir. Uzunligi 100 km dan ortiq 21 ta, 500 km dan ortiq ikkita daryo (Tobol, Toʻrgʻay)[3].

Pavlodar viloyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

130 ta vaqtinchalik suv oqimlari va kichik daryolar. Eng katta daryolari: Shiderti, Olenti (Olenti), Seleti, Ashisu, Tundiq, Qorasuv[4].

Shimoliy-Qozogʻiston viloyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Katta daryolari: Oqqonburliq-176 km, Imonburliq-177 km[5].

Turkiston viloyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Viloyatda 122 ta daryo bor[6].

Shuningdek qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Реки и озера Казахстана“. 2018-yil 7-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 7-mart.
  2. „Водные ресурсы“. 2018-yil 10-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 9-mart.
  3. „Водные ресурсы“. 2018-yil 10-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 9-mart.
  4. „Архивированная копия“. 2018-yil 10-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 9-mart.
  5. „Архивированная копия“. 2018-yil 10-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 9-mart.
  6. „Водные ресурсы | Akimat Turkestanskoy oblasti“. 2018-yil 10-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 9-mart.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]