Qodir Tyuryakulov
| Qodir Tyuryakulovich Tyuryakulov | |
|---|---|
| SSSR OʻrtaOsiyopaxta qoʻmitasi raisining oʻrinbosari, Тojikiston ASSR ASSR qishloq xoʻjaligi xalq kommisari oʻrinbosari va Tojikiston ASSR qishloq xoʻjaligi xalq komissari- | |
|
Mansab davri 1933 – 1938-yillarda | |
| Qoʻqon ijroiya qoʻmitasi raisining oʻrinbosari, Fargʻona viloyat inqilobiy qoʻmitasi aʼzosi, Andijon viloyat paxta rejasi raisi, birgalikda OʻzPaxtaTrest OʻzSSR boshqaruvchisi va Qoʻqon paxta zavodi direktori- | |
|
Mansab davri 1924 – 1933-yillarda | |
| Fargʻona viloyati Konibodom volost militsiyasi boshligʻi, Fargʻona viloyati UgorRevkomi raisi.- | |
|
Mansab davri 1921 – 1924-yillarda | |
| Shaxsiy maʼlumotlari | |
| Tavalludi |
1900-yil Qoʻqon, Fargʻona viloyati, Turkiston general-gubernatorligi, Rossiya imperiyasi |
| Vafoti |
1-dekabr 1960-yil Pskent, Тoshkent viloyati, Oʻzbekiston SSR, SSSR |
| Siyosiy partiyasi | RKP (b) |
| Bolalari | Qizi: Saida Qodirovna Tyuryakulova |
| Taʼlim | Qoʻqon oliy boshlangʻich maktabi, Stalin nomidagi Butunittifoq sanoat akademiyasi |
| Dini | Islom |
Qodir Tyuryakulovich Tyuryakulov (Toʻraqulov) (qozoqcha: Төреқұлов Қадыр Төреқұлұлы, 1900-yil 1-dekabr — 1960-yil) — sovet davlat arbobi, sanoatchi, iqtisodchi.
Biografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Qodir Tyuryakulovich Tyuryakulovning millati qozoq, u Oʻzbekistonning Qoʻqon shahrida tugʻilgan[1]. Olimning kelib chiqishi qoʻngʻirot elining koʻtenshi urugʻi mangʻitoy turkumiga borib taqaladi[2][3].
Tyuryakulov rus-tuzum maktabida oʻqigan, olti yillik Qoʻqon oliy boshlangʻich maktabini tugatgandan soʻng 1934—1936-yillarda Stalin nomidagi Moskva sanoat akademiyasining yengil sanoat fakultetida ikki yil tahsil olgan.
Maʼlumoti boʻyicha tugallanmagan oliy iqtisodchi;
1918-yildan Qizil Armiya safida xizmat qilgan;
1920-yildan Kommunistik partiya aʼzosi.
1921—1923-yillarda Fargʻona viloyati Konibodam volost militsiyasining boshligʻi.
1923—1924-yillarda Fargʻona viloyati Oʻsh UgorRevkomi raisi.
1924—1925-yillarda Qoʻqon ijroiya qoʻmitasi raisining oʻrinbosari.
1925—1927-yillarda Fargʻona viloyati Andijon okrplani raisining oʻrinbosari.
1927-yilda Turkiston Avtanom Sovet Sotsialistik Respublikasi xalq moliya komissari Akbar Islomovning singlisi Komila bilan turmush qurgan. 1928-yilda ularning qizi Saida Tyuryaqulova dunyoga kelgan.
1927—1928-yillarda Qoʻqon okrugi „Oʻzbekbirlashuvi“ning mudiri.
1928—1931-yillarda 1-Qoʻqon paxta zavodi direktori.
1931—1933-yillarda OʻzSSR OʻzPaxtatrest boshligʻining oʻrinbosari.
1933—1934-yillarda SSSR,,OʻrtaOsPaxta" raisining oʻrinbosari;
1934—1936-yillarda Stalin nomidagi Moskva sanoat akademiyasining talabasi.
1936—1938-yillarda Tojikiston ASSR qishloq xoʻjaligi xalq komissarining oʻrinbosari va Tojikiston ASSR qishloq xoʻjaligi xalq komissari;
Uning ukasi Nazir Tyuryaqulov qatl etilgandan soʻng, 1938-yil 12-fevralda Qodir Tyuryaqulov hibsga olinib, qatagʻon qilingan. 1960-yil 31-noyabrda Pskentda vafot etgan va u Qoʻqon shahrida dafn etilgan[1].
Oilasi va avlodlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Akasi — Tyuryakulov, Nazir Tyuryakulovich — sovet partiyasi aʼzosi, davlat arbobi, diplomat, jurnalist, filolog. SSSRning Saudiya Arabistoni Podshohligidagi muxtor vakili, Maorif xalq komissari va Turkiston Avtanom Sovet Sotsialistik Respublikasi Markaziy Ijroiya Komiteti raisi.
- Turmush oʻrtogʻi — Turkiston Avtanom Sovet Sotsialistik Respublikasi birinchi xalq moliya komissari Akbar Islomovning singlisi Kamila Islomova Qoʻqon shahrida dafn etilgan.
- Qizi - Saida Qodirovna Tyuryaqulova Qoʻqon shahrida dafn etilgan.
- Nabirasi — Elyar Toʻraqulov (Musabaev)[4] Oʻzbekiston Respublikasi Qoʻqon shahrida yashaydi[5].
Fotogalereyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
-
SSSR “Oʻzbekbirlashuv” harakati aʼzolari, chapdan oʻngga, ikkinchi majlis Qodir Tyuryaqulov. Toshkent, 1927-yil
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Katta terror
- Xalq dushmani
- Siyosiy qatagʻon qurbonlarini xotirlash kuni
- SSSRdagi qatagʻonlar
- Stalinistik repressiyalar
- Tyuryakulov, Nazir Tyuryakulovich
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 „Қодир Тўрақулов“. 2012-yil 25-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-aprel 2012-yil.
- ↑ „Нәзір Төреқұлов — Ұлағат порталы“. ulagat.com. Qaraldi: 19-mart 2021-yil.
- ↑ „Ташкент: қазақ мәдени орталығының ыдырауы | Qazaq Әdebietі — QazaqAdebieti“ (ru-RU). 21-yanvar 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-mart 2021-yil.
- ↑ „Марина Хегай «Полпред своего времени»“. 15-mart 2013-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-noyabr 2012-yil.
- ↑ „КОРОЛЬ АРХИВІНДЕГІ БЕС СУРЕТ“. 2011-yil 29-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16-iyul 2011-yil.
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Nazir Tyuryaqulov — SSSRning Saudiya Arabistoni Podshohligidagi vakolatli vakili (maktublar, kundaliklar, hisobotlar) (1928—1935). Ed. T. A. Mansurova, A. M. Syzdiqova. — M.: Rus Rariteti, 2000, 608 b.
- Fedor Pavlovich Leksashev — SSSRda xizmat koʻrsatgan neftchi. „Nazir va Qodir Tyuryaqulovlar xotiralari“, Qoʻqon. (1974)
- OʻzSSR CGA f.r.-17, d40, l, 27.
- A. I. Zavelev — „Turkistondagi fuqarolar urushi tarixi“ kitobi, Moskva 1959-yil.
- Mansurov T. A. „Elchi Nazir Tyuryaqulov. Diplomat, siyosatchi, fuqaro“ (2003)). ISBN 5-235-02660-8. Mansurov T. A. Nazir Tyuryaqulov (M.: Yosh gvardiya, 2004, 371 bet, 5000 nusxa.)
- B. A. Doʻstqoʻraev — Oʻzbekiston Jahon tillari instituti xalqaro jurnalistika kafedrasi dotsenti, „Nazir Toʻraqulov — jurnalist, muharrir“ („Muxbir“ jurnali, 1979-yil 12-son. Toshkent)
- B. A. Doʻstqoraev, „Istiqlolga tashna oʻtgan publitsist Nazir Toʻraqulov haqida“ („Ilmiy tiklanish“ gazetasi, 1995-yil 21-noyabr. Toshkent)
- Naim Karimov — Oʻzbekiston „Shahidlar xotirasi“ jamgʻarmasi vitse-prezidenti Nazir Toʻraqulov (b. Birinchilar, „Jannatmakon“ jurnali, 2011-yil 5-son. Toshkent)
- Fedor Pavlovich Leksashev — SSSRda xizmat koʻrsatgan neftchi. „Nazir va Qodir Tyuryaqulov xotiralari“, Qoʻqon, Oʻzbekiston (1974)
- Doktor Majid Abdelaziz al Turkiy „SSSR vakolatli vakili“ (2004))
- Doktor Majid Abdelaziz bin Nosir al Turkiy „Muxtor vakil Nazir Turequlov — Turkiston tarixini yaratuvchisi“ (2011) Ar-Riyod, Saudiya Arabistoni Qirolligi)
- Bolsheviklar rahbariyati. 252, 256-betlar; CPSSAC;
- Mansurov T. Nazir Tyuryaqulov — Sovet Ittifoqining Hijoz, Najd va unga qoʻshilgan viloyatlardagi vakolatli vakili (1932-yildan — Saudiya Arabistoni Qirolligi) // Nazir Tyuryaqulov — SSSRning Saudiya Arabistoni Podshohligidagi vakolatli vakili: (Xatlar, kundaliklar, xabarlar. 1928-1935). M., 2000. S. 7-35; Krouli, 1970-yil. 158-bet.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Бердалы Оспан. „Рисунки репрессированного дипломата“. Новое поколение (5-mart 2009-yil). 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-mart 2010-yil.
- Gazeta Yegemen Qazaqstan. KOROL ARXIVІNDYeGІ BYeS SURYeT
- I eto vse o nyom. Galina Galkina (Wayback Machine saytida 2016-03-04 sanasida arxivlangan) Arxivnaya kopiya ot 4 marta 2016 na Wayback Machine
- Tair MANSUROV, doktor politicheskix nauk: Kak sovetskiy posol N.Tyuryakulov pokoryal arabskix prinsev (istoriya) (Wayback Machine saytida 2016-03-04 sanasida arxivlangan) Arxivnaya kopiya ot 4 marta 2016 na Wayback Machine
- Moskva: v serii JZL vishla kniga o diplomate-kazaxe
- Agentstvo KAZINFORM. Torekulov Nazir (Wayback Machine saytida 2016-03-04 sanasida arxivlangan)
- Soobщenie Posolstva RK v RF
- Gazeta Yegemen Qazaqstan. Korol arxivіndegi bes suret
- Turakulov, Nazir Turakulovich (na uzb. yazike)
- Tair MANSUROV, doktor politicheskix nauk: Kak sovetskiy posol N. Tyuryakulov pokoryal arabskix prinsev (istoriya) (Wayback Machine saytida 2016-03-04 sanasida arxivlangan) Arxivnaya kopiya ot 4 marta 2016 na Wayback Machine
- Nazir Toʻraqulovich Toʻraqulov
- %3A2012-01-24-11-44-25&catid=3 %3A2011-07-04-16-43-09&Itemid=2&lang=kz Visokaya nagrada pochetnomu professoru YeNU D. Madjed at-Turki
- Kodir Toʻrakulov
- Polpred Sovetskogo Soyuza[sayt ishlamaydi]
- Marina Xegay „Polpred svoego vremeni“