Ozurgeti munitsipaliteti

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Fridrich Dubois de Montpereux "Eski Ozurgeti" 1830-yillarda

Ozurgeti ( gruzincha: ოზურგეთის მუნიციპალიტეტი , Ozurgetis munitsipalit'et'i ) Gruziyaning Guriya mintaqasida joylashgan kommunadir . Uning asosiy shahri Ozurgeti .

Ozurgeti munitsipaliteti Gruziyaning gʻarbiy qismida joylashgan. Uning maydoni 675 km2 (261 mi²) ga teng . Ozurgeti munitsipaliteti gʻarbda Qora dengiz, janubda Adjara-Guriya tizmasi, Choloki daryosi va Adjara Avtonom Respublikasi bilan chegaradosh ; Sharqda Choxatauri, shimolda Lanchxuti munitsipalitetlari. Munitsipalitet hududida qora tuproqli-allyuvial va tuproqli tuproqlar tarqalgan. Munitsipalitetning tepalikli qismida qizil tuproqli tuproqlar tarqalgan. Daryolar, choʻkindi va botqoqlarning terrasalarida allyuvial ikkilamchi kelib chiqishi qizil qotishmalari, qirgʻoq zonasida botqoq tuproqlar rivojlangan.[1]

1917-yilgacha munitsipalitet hududi Kutaisi viloyatining Ozurgeti Mazrasi tarkibiga kirgan, 1930 yilda alohida hududiy birlik sifatida tuzilgan va Ozurgeti tumani deb nomlangan. 1934-yilda Maxaradze tumani Filipp Maxaradze sharafiga o'zgartirildi. 1960-yillarning boshlarida tuman hududi qisqardi: Gomismti yaqinidagi hududning bir qismi Kobuleti tumaniga, Supsa daryosi atrofidagi hududning bir qismi Lanchxuti tumaniga oʻtkazildi. 1963–64 yillarda Choxatauri tumani Maxaradze tumani tarkibiga qoʻshildi va Maxaradze shahri markaz etib belgilandi. 1990-yilda tuman Ozurgeti, 2006-yildan Ozurgeti munitsipaliteti deb o'zgartirildi. 2014 va 2017-yillar orasida Ozurgeti shahri, boshqalar kabi, munitsipalitetdan ajratilgan va "o'zini o'zi boshqaradigan" shahar (yoki kalaki) deb nomlangan.[2]

Hududiy joylashuvi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Munitsipalitet hududi daryolar va vodiylar bilan to'lib toshgan, daryolar Qora dengiz havzasiga tegishli. Supsa daryosi munitsipalitet hududidan oqib o'tadi, unga Baxvistskali daryosi munitsipalitet hududiga qo'shiladi. Irmoqlari bo'lgan cho'kindi jinslar ham muhim: Bjuji, Choloki, Bogila va boshqalar. Munitsipalitet daryolari lanyalar, yomg'irlar, tuproq suvlari va buloqlar bilan oziqlanadi. Dengizlarning qo'shilishida ular pasttekisliklarning botqoqlariga hissa qo'shadilar. Choloki daryosi Ozurgeti munitsipalitetini Kobuleti munitsipaliteti hududidan ajratib turadi. Daryolar baliqlarga boy. Alabalık, barbel, qizil ikra, otquloqda uchraydi. Munitsipalitet hududining eng baland nuqtalari uning chegarasining janubi-sharqiy qismida joylashgan. Mana munitsipalitetning eng baland cho'qqilari: 2,756 m [9,042 ft] tog'i (2756). . ) Va Gunistavi ( 2,132 m [6,995 ft] ). Munitsipalitetning janubi-gʻarbiy qismi tekislik boʻlib, u Natanebi daryosining tekisligi boʻlib, oʻrtacha balandligi 20 metr (66 ft) .). dengiz sathidan yuqori. Vake shimolidagi Achi suv darasi Guriya tog'larining janubi-g'arbiy chekkasi bo'lib, u yerda o'rtacha balandligi 120 metr (390 ft) dengiz sathidan yuqori.

Iqlim[tahrir | manbasini tahrirlash]

Iqlimi subtropik nam iqlimi bilan ajralib turadi. Namlik Qora dengiz va sharqdagi baland tizmalarning yaqinligi bilan bog'liq. Namlik ayniqsa yozda yuqori bo'ladi. Yillik oʻrtacha yogʻin miqdori 2,100 to 2,800 mm (83 to 110 in) . Maksimal yog'ingarchilik sentyabrda, minimal - may oyida tushadi. Oʻrtacha yillik havo harorati 14.5–4 °C (58.1–39.2 °F), eng sovuq oy yanvar ( +5 – −5 °C [41–23 °F] ). ) va eng issiq avgust (23-13) 23–13 °C [73–55 °F] ). Mutlaq minimal haroratlar −17 – −18 °C (1–0 °F) (sohil pasttekisligi) va −30 – −32 °C (−22 – −26 °F) (baland tog'lar). Mutlaq maksimal 31 dan 41 gacha °C. Munitsipalitet hududi mavsumiy shamollar bilan ajralib turadi: qishda janubi-sharqiy shamollar va yozda g'arbiy shamollar esadi. Shamolning o'rtacha tezligi 3.2 m/s (10 ft/s) tashkil qiladi .Munitsipalitet hududi zilzila xavfi boʻyicha 5-6 balli zonada.[1]

Biologik xilma-xillik[tahrir | manbasini tahrirlash]

Achistskali daryosi

O'rmon munitsipalitet hududida 17,021 hectoare (17,021 gektar) egallaydi. O'simliklari kashtan, shox, olxa, quritilgan mevalardan hosil bo'lib, o'simtalar shaklida ko'k, adaçayı, suv teresi topish mumkin. Munitsipalitetning janubi-sharqiy baland tog'larida tabiiy o'rmonlar saqlanib qolgan. 700–1,700 m (2,300–5,600 ft) dengiz sathidan yuqorida bargli o'rmon (oloch, shox, olxa) bor, 1,700–2,100 m (5,600–6,900 ft) ignabargli oʻrmon (qaragʻay, archa, archa) bor. Oʻrmonlarda ayiq, elik, suvsar, toshbaqa, silovsin, sincap, boʻri, shomil, tipratikan, boʻrsiq, quyon koʻp uchraydi. Qushlar orasida dzera, kvavi, orbi, qoraqo'tir, chxartvi, yovvoyi o'rdak, botqoq tovuqi, nibliya, kodala, tavshava, yurak qurti, kalxat keng tarqalgan. Ko'chmanchi qushlar bahorda kiradi: g'azo, jadon, bedana, halqa, kefal.

Siyosati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ozurgeti munitsipal assambleyasi ( gruz. ოზურგეთის საკრებულო, Ozurgeti Sakrebulo ) — Ozurgeti munitsipalitetidagi vakillik organi boʻlib, har toʻrt yilda 45 kishidan iborat Ozurgeti munitsipaliteti aʼzolaridan iborat. Oxirgi saylov 2021 yil oktyabr oyida bo'lib o'tdi.

Partiya 2017[3] 2021[4] Joriy shahar assambleyasi
Gruziya orzusi 36 30
Birlashgan milliy harakat 4 11
Gruziya uchun 4
Patriotlar ittifoqi 2
Yevropa Gruziyasi 1
Mehnat partiyasi 1
Mustaqil 2
Jami 46 45

Aholisi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ozurgeti shahri

2021-yil boshiga kelib aholi soni 59 357 kishini tashkil etdi,[5] bu 2014-yilgi aholini roʻyxatga olish bilan solishtirganda kamaygan. [7] Munitsipalitetda 75 ta aholi punkti bor: 1 shahar, 4 shahar tipidagi posyolka ( daba ) va 70 qishloq. Zichligi – 87.9 square kilometre (33.9 mi²) .

Aholining 97% gruzinlar, asosan guriyaliklar, shuningdek, adjaranlar . Shuningdek, armanlar (2%) va ruslar (1%). Aholining katta qismi pravoslav xristianlar, oz qismi musulmonlar, shuningdek, munitsipalitetda katoliklar, protestantlar va Iegova guvohlari kabi boshqa diniy konfessiyalarning kichik guruhlari yashaydi.

Aholi Ozurgeti munitsipaliteti
1897 yil 1922 yil 1926 yil 1939 yil 1959 yil 1970 yil 1979 yil 1989 yil 2002 2014 yil 2021 yil
Ozurgeti munitsipaliteti - - - - 75 240 </img> 79 710 </img> 84,278 </img> 90 040 Decrease</img> 78 760 Decrease</img> 62 863 Decrease</img> 59 357
Ozurgeti 4710 </img> 5,626 </img> 5,874 </img> 11 419 </img> 19,131 </img> 21 679 </img> 22 393 </img> 23 399 Decrease</img> 18 705 Decrease</img> 14 785 Decrease</img> 14 341
Laituri ( daba ) - - - - 5,018 Decrease</img> 3398 </img> 5327 Decrease</img> 3854 Decrease</img> 3556 Decrease</img> 2697 </img> 3369
Naruja ( daba ) - - - - - - - 2219 Decrease</img> 1295 </img> 2148 Decrease</img> 1514
Kveda Nasakirali ( daba ) - - - - - - 2290 </img> 2616 Decrease</img> 2550 </img> 2898 Decrease</img> 2550
Ureki ( daba ) - - - - 1736 Decrease</img> 1249 </img> 1486 </img> 1758 Decrease</img> 1422 Decrease</img> 1166 </img> 1481
Ma'lumotlar: Gruziya 1897 yildan hozirgi kungacha aholi soni statistikasi.[8][9] Eslatma: [11]

Tarixiy joylar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Likhauri cherkovi qo'ng'iroq minorasi

Munitsipalitet hududidagi eng qadimgi tarixiy yodgorlik Vashnari shahri hisoblanadi. Munitsipalitet hududida ikkita qal'a mavjud va ikkalasi ham qirolicha Tamar nomi bilan atalgan. Bular Askani va Likhauri qal'alaridir. Askani qal'asi O'rta asr cherkov binolari orasida Yaratguvchining cherkovi markazi bo'lgan Yaratuvchi cherkovi va Jumat yeparxiyasining tarixiy markazi bo'lgan Jumat cherkovi bor. Achi, Lixauri va Baileti cherkovlari muhim yodgorliklar bo'lib, ularda nodir freskalar saqlanib qolgan. Bundan tashqari, zal va bazilika tipidagi cherkovlar Dvabzu, Vaniskedi, Kviriketi, Meriya, Mtispiri, Konchkati va Xrialetida joylashgan.[12]

Tarixiy joylarga quyidagilar kiradi:

  • Achi monastiri
  • Jumati monastiri
  • Likhauri cherkovi
  • Shemokmedi monastiri

Dam olish maskanlari va turizm[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shekvetili miniatyura bog'i

Ozurgeti munitsipaliteti dengiz bo'yida ham, alp zonasida ham noyob kurortlarga ega. Gruziyadagi to'rtta dam olish maskanidan Ureki munitsipalitetda joylashgan. Munitsipalitetning kurortlari qish va yozda Gruziya yoki chet eldan sayyohlarni qabul qilish imkonini beradi, bu esa byudjet o'sishi va aholi bandligining asosiy shartlaridan biridir. Ureki, Shekvetili va Gomismta tog' kurortlari munitsipalitetning dengiz bo'yidagi kurortlari qatoriga kiradi.[12]

Dam olish maskanlari va sayyohlik joylari quyidagilardan iborat:

  • Ureki
  • Shekvetili
  • Nasakirali
  • Qora dengiz arenasi
  • Ozurgeti drama teatri
  • Ozurgeti tarixi muzeyi
  • Shekvetili miniatyura bog'i
  • Dimitriy Gurieli saroyi

Qardosh shaharlar - qardosh shaharlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ 1,0 1,1 „Მუნიციპალიტეტის ძირითადი მონაცემები“.
  2. ↑ „Parliament Reduces Number of Self-Governing Cities“.
  3. ↑ „Protocol elected municipal council members and mayors 2017“ (ka). CESKO Central Election Commission. Qaraldi: 2021-yil 6-yanvar. [sayt ishlamaydi]
  4. ↑ „Protocol elected municipal council members and mayors 2021“ (ka). CESKO Central Election Commission. Qaraldi: 2021-yil 6-yanvar. [sayt ishlamaydi]
  5. ↑ „Population and Demography - Population by cities and boroughs (daba), as of 1 January“ (en). National Statistics Office of Georgia, Geostat (2021-yil 1-yanvar). Qaraldi: 2022-yil 3-yanvar.
  6. ↑ „Main Results of the 2014 Census (Publication)“ (ka). Census.ge, National Statistics Office of Georgia (Geostat) 49-50, 56-61 (2016-yil 28-aprel). 2020-yil 13-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 6-yanvar.
  7. ↑ Combined figures of the city municipality (kalaki) Ozurgeti and the municipality of Ozurgeti.[6]
  8. ↑ „Population divisions of Georgia“ (en). Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Qaraldi: 2022-yil 6-yanvar.
  9. ↑ „Population cities & towns of Georgia“ (en). Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Qaraldi: 2022-yil 6-yanvar.
  10. ↑ „Population Dynamics in Georgia - An Overview Based on the 2014 General Population Census Data“ (en). National Statistics Office of Georgia, Geostat (2017-yil 29-noyabr). Qaraldi: 2022-yil 1-yanvar.
  11. ↑ The 2014 census found an inexplicable gap with the data from the national statistical office Geostat. UN-assisted research has found the 2002 census was inflated by about 8-9 percent. See,[10] "1. Introduction", Page 1.
  12. ↑ 12,0 12,1 „Ისტორია, ღირშესანიშნაობები“.
  13. ↑ „დაძმობილებული ქალაქები“ (ka). guria.gov.ge. Guria Region. Qaraldi: 2020-yil 15-fevral.
  14. ↑ „Міста-побратими“ (uk). mistoboyarka.gov.ua. Boyarka. Qaraldi: 2020-yil 30-mart.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Ozurgeti_munitsipaliteti&oldid=4211119" dan olindi