Guria
| viloyat | |
|---|---|
| Maʼmuriy markazi | Ozurgeti |
| Yirik shaharlari | Ozurgeti |
| Gubernator | Zurab Nasaraia |
| Rasmiy tillar | gruzincha |
| Aholi (2016) | 113, 200 |
| Zichligi | 56 kishi./km² |
| Millatlar tarkibi | gruzinlar 98,1 %, Armanlar 1,1 %[1] |
| Dinlar tarkibi | xristianlar 86,7 %, Islom 11,4 %[2] |
| Maydoni | 2 033 km² |
| Vaqt mintaqasi | UTC+4 |
| Kod ISO 3166-2 | GE-GU |
| Xaritada | |
.svg) | |
| Koordinatalari: 41°58′0″N 42°12′0″E / 41.96667°N 42.20000°E G O | |
Guria (gruzincha: გურია) – Gruziyaning gʻarbiy qismida, Qora dengiz yonida joylashgan viloyat. Viloyatda 113,000 kishi istiqomat qiladi (2016) va Ozurgeti shahri viloyat markazi.
Geografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Guria shimoliy-gʻarbiy qismida Samegrelo, shimolda Imereti, sharqda Samtsxe-Javaxeti, janubda Ajariya va gʻarbda Qora dengiz bilan chegaradosh. Viloyat 2,033 km2 maydonga ega. Guria shimoliy-sharqiy tenglik va uzunlik boʻylab joylashgan.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
„Guria“ toponimi birinchi marta Psevdo-Juansherning 800 gruzin xronikasida uchraydi[3].
1902-yilda paydo boʻlgan va 1905-yilgi Rossiya inqilobi paytida hukumatga qarshi ochiq qoʻzgʻolon bilan yakunlangan dehqonlar norozilik harakati imperiyadagi eng samarali va uyushgan dehqonlar harakati edi. Gurian respublikasi deb nomlangan dehqonlarning oʻzini oʻzi boshqarish 1906-yilda omon qoldi, oʻsha paytda Guria kazak jazo ekspeditsiyasi tomonidan vayron boʻldi. Mintaqa 1918-yildan 1921-yilgacha Gruziya Demokratik Respublikasida hukmronlik qilgan Gruziya sotsial-demokratik (mensheviklar) partiyasining mahalliy kuchlari bazasi edi. Sovet hukumati davrida Guriya uchta maʼmuriy okrugga boʻlingan agrar hudud edi. 1995-yilda Gruziya hukumati viloyatning tarixiy nomini rasmiy foydalanishga qaytarib, Guria mintaqasini (mxare) tashkil etish toʻgʻrisida qaror chiqardi.
Guria nomining kelib chiqishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Guria nomining etimologiyasiga kelsak, baʼzilar soʻzning ildizi bezovtalikka ishora qiladi va bu soʻz „notinchlar mamlakati“ degan maʼnoni anglatishi va VIII-IX asrlarda „Leon Abxaziya qiroli Gurullar Odzraxo hukmdoriga boʻysunishni rad etgan, Adarnase va Ashot Bagrationi bilan vassal aloqalarini toʻxtatgan va Leon bilan birlashgan”, deb yozilgan edi Vaxushti Bagrationining XVIII asr tarixiy asarlarida.
Iqtisodiyoti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Subtropik dehqonchilik va turizm mintaqa iqtisodiyotining asosiy tarmogʻidir. Suv Gurianing asosiy boyliklaridan biridir. Viloyat kimyoviy tarkibi jihatidan Borjomiga oʻxshash boʻlgan Nabeglavi mineral suvi va magnit qumga boy boʻlgan Qora dengizdagi Ureki sogʻlomlashtirish kurorti bilan mashhur. Guria, shuningdek, Gruziyaning eng yirik choy yetishtirish mintaqalaridan biridir.
Demografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]
Etnik va diniy guruhlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
2014-yilgi aholini roʻyxatga olish ma'lumotlariga koʻra, Guriada 113 ming kishi istiqomat qiladi, bu Gruziya umumiy aholisining 3,1 foizini tashkil qiladi. Aholining 98,1% etnik gruzinlar (asosan mahalliy gurilar), 1,1% etnik armanlar va qolgan 1% Ukrainlar va ruslardan iborat boʻlib, aholining aksariyati pravoslav xristianlar (86,7%), undan keyin islom (11,4%).
Gurianlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Gurianlar yoki Gurulebi (gruzincha: გურულები) Guriada yashovchi gruzinlarning etnografik guruhlaridan biridir. Gurianlar pravoslav xristianlar va gruzin tilining gurian lahjasida gaplashadilar[4].
Siyosat[tahrir | manbasini tahrirlash]
Maʼmuriyat[tahrir | manbasini tahrirlash]
Maʼmuriy markazi Ozurgeti. 194 aholi punktlari mavjud, shu jumladan:
- Shahar : 2 : Ozurgeti, Lanchkhuti
- Shaharcha : 5 : Chokhatauri, Ureki, Naruja, Laituri, Kveda Nasakirali
- Qishloqlar : 185 ta
Hokimlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bugungi kunga qadar quyidagi siyosatchilar Guria gubernatori lavozimini egallab kelishgan:
- 1995-1997 - Mikheil Chkuaseli
- 1997-1998 - Oleg Nikoleishvili
- 1998–2003 - Carlo Gujabidze
- 2003-2004 - Vakhtang Goliadze
- 2004-2005 - Bezhan Kalandadze
- 2005-2006 - Aleko Tsintsadze
- 2006-2008 - Mikheil Svimonishvili
- 2008-2008 - Ramaz Nikolaishvili
- 2008–2013 - Valeri Chitaishvili
- 2013–2014 - Giorgi Chkhaidze
- 2015-2017 - Gia Salukvadze
- 2017-2018 - Merab Chanukvadze
- 2018–hozir - Zurab Nasaraya
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ georgia-ethnic-2014
- ↑ georgia-religion 2014
- ↑ Rapp, Stephen H. (2003), Studies In Medieval Georgian Historiography: Early Texts And Eurasian Contexts, p. 427. Peeters Bvba, ISBN 90-429-1318-5.
- ↑ http://www.encyclopedia123.com/G/Gurians.html