Ozarbayjon — Serbiya munosabatlari
 | |
 Ozarbayjon |
 Serbiya |
| Diplomatik vakolatxona | |
| Ozarbayjonning Serbiyadagi elchisi | Serbiyaning Ozarbayjondagi elchisi |
| Elchixona | |
| Kamil Xasiev | Dragen Vladisavlevich |
Ozarbayjon — Serbiya munosabatlari Ozarbayjon va Serbiya oʻrtasidagi siyosiy, iqtisodiy va boshqa sohalardagi davlatlararo munosabatlar sanaladi.
Har ikki davlat BMT, Yevropa Kengashi, Tinchlik yoʻlida hamkorlik, YXHT, YXHT aʼzolari hisoblanadi.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Serbiya va Ozarbayjonning bir qismi Usmonlilar imperiyasi tasarrufida edi.
Diplomatik munosabatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Serbiya Ozarbayjon mustaqilligini 1991-yil 31-dekabrda tan oldi. Oʻzaro ikkla davlat oʻrtasidagi diplomatik munosabatlar 1997-yil 21-avgustda oʻrnatilgan.
Ozarbayjonning Serbiyadagi elchixonasi 2011-yil 8-iyun kuni ochilgan. Serbiyaning Bokuda elchixonasi mavjud.
Ozarbayjon parlamentida 2 tomonlama parlamentlararo ishchi guruhi faoliyat yuritmoqda. Guruh rahbari Malahat Gasanova hisoblanadi[1].
Serbiya parlamentida Ozarbayjon bilan parlamentlararo do‘stlik guruhi faoliyat ko‘rsatmoqda.
Tomonlar o‘rtasida 34 ta shartnoma imzolandi.
2021-yil oktabr oyida tomonlar vizasiz rejim toʻgʻrisidagi kelishuvni imzoladilar[2].
Ikki tomonlama tashriflar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Serbiya tashqi ishlar vaziri Vuk Yeremich 2009-yilda Ozarbayjonga tashrif buyurgan. Serbiya prezidenti Boris Tadich 2010-yilda Ozarbayjonga tashrif buyurgan edi. Ikki davlat o‘rtasidagi ikki tomonlama, strategik munosabatlarni muhokama qildi.
Ozarbayjon prezidenti Ilhom Aliyev 2011-yilda Serbiyaga rasmiy tashrif bilan kelgan. Tadich Aliyevga Novi Sad shahridagi Gadjibekov Uzeyir byustini sovgʻa qildi, keyin ikkala prezident Belgraddagi Toshmaydanskiy bogʻining ochilishida ishtirok etdi[3].
2018-yilning 21-22-may kunlari Serbiya Prezidenti Aleksandr Vuchich rasmiy tashrif bilan Ozarbayjonda mehmon boʻldi.
2018-yilning 3-6 aprel, 2019-yilning 21-26 oktabr kunlari Serbiya tashqi ishlar vaziri Ivitsa Dachich Ozarbayjonga xizmat safari bilan keldi.
2022-yilning 23-noyabr kuni Belgrad shahrida Ozarbayjon Respublikasi Prezidenti Ilhom Aliyevning Serbiya Respublikasi Prezidenti Aleksandr Vuchich bilan yakkama-yakka[4], kengaytirilgan tarkibda uchrashuvi bo‘lib o‘tdi, shundan so‘ng imzolandi. marosimi boʻlib oʻtdi[5].
Siyosiy munosabatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasining Tog'li Qorabog' bilan bogʻliq rezolyutsiyasi boʻlgan 62/243 rezolyutsiyasida Serbiya Ozarbayjonni yoqlab ovoz bergan davlatlar qatorida edi[6]. Kosovo Respublikasi Serbiyadan mustaqilligini eʼlon qilgan kuni tashqi ishlar vaziri Xazar Ibrohim Ozarbayjon „bu noqonuniy harakatni xalqaro huquqqa zid deb hisoblaydi“ dedi. Ozarbayjonning pozitsiyasi aniq: u Kosovo mustaqilligini tan olmaydi". Ozarbayjon ham Kosovodan tinchlikparvar kuchlarini olib chiqdi. Turkiya Islom hamkorlik tashkilotining yuqori darajadagi yigʻilishlarida Kosovoning mustaqillik deklaratsiyasiga qarz berishni qatʼiy qoʻllab-quvvatlab, katta saʼy-harakatlarni amalga oshirmoqda. 2011-yil 4-noyabrda boʻlib oʻtgan Ozarbayjon-Serbiya hukumatlararo komissiyasining birinchi yigʻilishida Ozarbayjon komissiyasi hamraisi, Iqtisodiy rivojlanish vaziri Shahin Mustafoyev Ozarbayjonni qoʻllab-quvvatlashini bildirdi. Serbiya Armanistonga qarshi mojaroda Ozarbayjon pozitsiyasini qoʻllab-quvvatlashda davom etishlarini bildirdilar[7].
Iqtisodiyot sohasida[tahrir | manbasini tahrirlash]
Tovar aylanmasi (ming. dollar)[tahrir | manbasini tahrirlash]
| Yil | Eksport Ozarbayjon |
Import Ozarbayjon |
Summa savdo |
|---|---|---|---|
| 2020[8] | 1,196,18 | 7864,60 | 9 060,78 |
| 2021[9] | 1189,86 | 8,043,08 | 9,232,94 |
Serbiya eksport tuzilmasi: dori-darmonlar, avtomobil shinalari hisoblanadi.
Ozarbayjon eksport tarkibi: metall qotishmalari kabi sanoat mahsulotlari hisoblanadi.
Madaniyat sohasida[tahrir | manbasini tahrirlash]
2011-yilda Belgradda Haydar Aliyev haykali ochildi.
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Межпарламентская рабочая группа Азербайджан - Серби“ (ru). Национальное Собрание АР Официальный сайт. Qaraldi: 2022-yil 19-iyun.
- ↑ „Азербайджан и Сербия вводят безвизовый режим“ (ru). Информационное Агентство Репорт. 2021-yil 27-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 12-oktyabr.
- ↑ „Официальный визит Ильхама Алиева в Сербию“. 2016-yil 18-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 1-fevral.
- ↑ „В Белграде состоялась встреча президентов Азербайджана и Сербии один на один“ (ru). Информационное Агентство Репорт. Qaraldi: 2022-yil 27-noyabr.
- ↑ „В Белграде подписаны азербайджано-сербские документы“ (ru). Информационное Агентство Репорт. Qaraldi: 2022-yil 27-noyabr.
- ↑ „Резолюция СБ ООН № 884 от 12 ноября 1993 года“ (ru). United Nations. 2012-yil 30-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 4-yanvar.
- ↑ Serbia 'supports Azerbaijanʼs position on conflictʼ
- ↑ „Внешняя торговля Азербайджана 2020“ (az). Статистический Комитет АР Официальный сайт.
- ↑ „Внешняя торговля Азербайджана 2021“ (az). Статистический Комитет АР Официальный сайт.