Nanofitoz

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Nanofitoz
KXK-10 B66.8

Nanofitoz (lotincha: Nanophyetiasis) — enterit hodisalari bilan tavsiflangan trematodoz guruhidan gelmintioz .

Etiologiya. Epidemiologiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qoʻzgʻatuvchisi Nanophyetus schikhobalowi/Nanophyetus salmincola schik-hobalowi trematodasidir (Skrjabin et Podjapolskaja, 1931). Parazit noksimon, uzunligi 0,5-1,5 mm, eni 0,3-0,8 mm. Tuxumlari och jigarrang, oval, birida qopqoq, ikkinchisida tuberkulyar. Parazitlarning rivojlanish tsikli uchta xoʻjayinning oʻzgarishi bilan sodir boʻladi. Jinsiy jihatdan etuk gelmintlar oxirgi (asosiy) xoʻjayinlar (odamlar, baliq yeydigan sutemizuvchilarning koʻp turlari (mushuklar, itlar, norkalar, tulkilar, rakun itlari, ayiqlar va boshqalarda)) ingichka ichakning yuqori qismlarida joylashgan boʻladi[1].

Nanofitozning qoʻzgʻatuvchisi birinchi marta Amur daryosining quyi oqimida yashovchi odamlarda K. I. Skryabin va V. P. Podyapolskaya tomonidan 1928-yilda kashf etilgan.

Amerika Qoʻshma Shtatlarining Tinch okeani sohilidagi bir qator shtatlarida, Kanadada va Rossiyaning Uzoq Sharqida odamlarda yaqin patogen boʻlgan N. sal-mincola salmincola keltirib chiqaradigan hayvonlarning nanofitoz oʻchoqlari maʼlum.

Gelmintozlar Shimoliy Amerika, Sharqiy Osiyoda keng tarqalgan; Rossiyada individual oʻchoqlar Xabarovsk oʻlkasida, daryoning quyi oqimida joylashgan.

Biror kishi tarkibida gelmint lichinkalari boʻlgan xom yoki yarim pishirilgan baliqlarni isteʼmol qilish orqali nanofitoz bilan kasallanadi. Parazitlar turli jismoniy omillarga chidamli, shuning uchun 4 ° haroratda ular 14-16 kundan keyin, qaynatilganda 2 daqiqadan keyin nobud boʻladi [1] .

Patogenez[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gelmintlar ichak toʻqimalariga mexanik va toksik-allergik taʼsir koʻrsatadi. Bemorlarda qorin boʻshligʻida ogʻriq va shovqin, diareya, ich qotishi, soʻlak oqishi va kechasi koʻngil aynishi kuzatiladi[2].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 „НАНОФИЕТОЗ — Большая Медицинская Энциклопедия“. xn--90aw5c.xn--c1avg. 2020-yil 22-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 11-iyul.
  2. Таршис М. Г., Черкасский Б. Л.. Болезни животных, опасные для человека.. M.: Колос, 1997. — 206 с..