Muhammadjon Yoʻldoshev

Muhammadjon Yoʻldoshevich Yoʻldoshev
Tavalludi	1-may 1904-yil; Beshariq qishlogʻi, Fargʻona viloyati, Turkiston general-gubernatorligi, Rossiya imperiyasi
Vafoti	3-sentyabr 1985-yil ; (81 yoshda) ; Toshkent, Oʻzbekiston SSR
Fuqaroligi	SSSR
Kasbi	tarixchi, sharqshunos
Sohasi	tarix, manbashunoslik, arxiv, sharqshunoslik
Taʼlimi	Oʻrta Osiyo kommunistik universiteti
Ilmiy darajasi	tarxi fanlari doktori
Ilmiy unvoni	akademik
Mukofotlari

Muhammadjon Yoʻldoshevich Yoʻldoshev (1904-yil, 1-may, Beshariq qishlogʻi, Fargʻona viloyati, Turkiston general-gubernatorligi, Rossiya imperiyasi — 1985-yil 3-sentyabr, Toshkent, Oʻzbekiston SSR, SSSR) — taniqli sharqshunos, tarixchi olim, davlat arbobi^[1]. Oʻzbekiston Kompartiyasi Toshkent viloyati qoʻmitasi ikkinchi kotibi, 1-chaqiriq SSSR Oliy Soveti deputati (1938—1946), tarix fanlari nomzodi (1947), tarix fanlari doktori (1953, professor (1961), Oʻzbekiston SSR Fanlar akademiyasi muxbir aʼzosi (1956), Oʻzbekiston SSR Fanlar akademiyasi akademigi (1968)^[1]^[2]^[3].

Tarjimayi holi

Muhammadjon Yoʻldoshev 1904-yil 1-may Fargʻona viloyati, Beshariq qishlogʻi toʻquvchi oilasida tavallud topgan^[1]^[2]^[4]. Millati oʻzbek. Boshlangʻich taʼlimni qishlogʻidagi maktabidan olgan. 1914-yildan 1918-yil sentyabrgacha Beshariq qishlogʻida qarindoshlar xoʻjaligida dehqon, 1918-yil sentyabrdan [[1922-yil] aprelgacha qarindoshlarining hunarmandchilik ustaxonasida toʻquvchi shogirdi, toʻquvchi boʻlib ishlagan^[4]. 1919-yilda komsomolga va qishlog‘idagi Inqilobiy kengash a’zosi boʻladi. 1922-yil martdan KPSS aʼzosi^[1].

1922-yil apreldan 1923-yil noyabrgacha bosmachilarga qarshi kurashda harbiy eskadron hamda koʻngillilar otryadining siyosiy rahbari boʻlgan^[2].

1923-yilda Toshkentdagi Oʻrta Osiyo kommunistik universitetiga oʻqishga kiradi^[1]. Oʻqishdan tashqari, 1925—1926-yillari Toshkentning Eski shahrida oziq-ovqat sanoati ishchilari uyushmasi partiya qoʻmitasi kotibi boʻlib ishlagan. 1928-yilda universitetni tarix oʻqituvchisi mutaxassisligi boʻyicha bitiradi^[5].

1929—1930-yillarda Toshkent okrug qoʻmitasi tashkiliy boʻlimi mudiri, 1930—1931-yillari VKP (b) MK Oʻrta Osiyo byurosi tashkiliy boʻlimi mudiri, 1933—1935-yillari Ukraina KP (b) MK sektor mudiri lavozimida faoliyat yuritgan. 1935—1937-yillari Moskvada joylashgan Qizil Professura instituti tinglovchisi boʻlgan. 1937—1940-yillarda Toshkent shahar va viloyat partiya qoʻmitasi ikkinchi kotibi, 1938—1941-yillari „Oʻzbekiston kommunisti“ jurnali masʼul muharriri, 1940—1942-yillari Oʻzbekiston SSR Maorif xalq komissari, 1941—1942-yillarda SSSR Fanlar akademiyasi Oʻzbekiston filiali Til, adabiyot va tarix instituti direktori^[5], 1942—1945-yillari Orenburg viloyatidagi Buguruslan oʻqituvchilari instituti, 1945—1948-yillarda Mordva pedagogika instituti direktori vazifasida ishlagan^[2]^[4]. Yoʻldoshev 1951—1956-yillari SSSR Fanlar akademiyasi Sharqshunoslik institutida katta ilmiy xodim, shu bilan ayni vaqtda, Leningrad davlat universiteti dotsenti, 1956—1961-yillarda Oʻzbekiston KP (b) MK huzuridagi partiya tarixi instituti direktori^[1]^[3], 1961—1983-yillari Oʻzbekiston SSR Fanlar akademiyasi Abu Rayhon Beruniy nomidagi Sharqshunoslik institutida sektor mudiri boʻlgan^[4]. 1983-yilda pensiyaga chiqadi. 1947-yilda „XVI—XVII asrlarda Buxoro va Rossiya munosabatlari“ (ruscha: „Взаимоотношения Бухары с Россией в XVI-XVII вв.“) mavzusida nomzodlik dissertatsiyasini, 1953-yil Leningradda „Xiva xonligida feodal yer egaligi va davlat tuzilishi“ (ruscha: „Землевладение и государственное устройство феодальной Хивы XIX века в свете материалов архива хивинских ханов“) mavzusida doktorlik dissertatsiyasini yoqlagan^[1]^[2]. Asosan ilmiy faoliyatini oʻzbek xalqinining oʻrta asr tarixi va manbashunoslikka oid masalalarini yoritishga bagʻishlagan^[3]. Xiva xonligi va Buxoro amirligi tarixiga oid arxiv hujjatlarini topish, tadqiq etish va nashr etishda alohida xizmat koʻrsatgan^[5].

Yoʻldoshev Oʻzbekiston KP MK byurosi aʼzosi (1929—1930, 1938—1942), Oʻzbekiston KP MK aʼzosi (1928—1942, 1956—1961), Oʻzbekiston SSR MIK aʼzosi (1928—1948), 1-chaqiriq SSSR Oliy Soveti va Oʻzbekiston SSR Oliy Soveti deputati ham boʻlgan.

Vafoti

1985-yil 3-sentyabrda Toshkent shahrida vafot etgan^[1]^[4].

Unvon va mukofotlari

Oʻzbekiston SSRda xizmat koʻrsatgan fan arbobi (1984);
Lenin ordeni;
„Hurmat Belgisi“ ordeni;
„1941—1945-yillardagi Ulugʻ Vatan urushidagi shavkatli mehnati uchun“ medali (1946)^[1].

Manbalar

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 ^1,8 „Юлдашев Мухамеджан Юлдашевич“. 2023-yil 17-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 17-iyun.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 „К 80-ЛЕТИЮ СО ДНЯ РОЖДЕНИЯ АКАДЕМИКА АН УзССР М. Ю. ЮЛДАШЕВА“. журнал „Общественные науки в Узбекистане“. №5 (1984). 2023-yil 17-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 17-iyun.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Oʻzbek sovet ensiklopediyasi: 5-jild (Industriyalash — Konkurensiya). Toshkent: „Oʻzbek sovet ensiklopediyasi“ Bosh redaksiyasi, 1974 — 640-bet.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 „ЮЛДАШЕВ, Мухамеджан Юлдашевич“. 2023-yil 17-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 17-iyun.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi: 4-jild (Zebunniso — Konigil). Toshkent: „Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi“ Davlat ilmiy nashriyoti, 2002 — 704-bet.

[:0-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 ^1,8 „Юлдашев Мухамеджан Юлдашевич“. 2023-yil 17-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 17-iyun.

[:2-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 „К 80-ЛЕТИЮ СО ДНЯ РОЖДЕНИЯ АКАДЕМИКА АН УзССР М. Ю. ЮЛДАШЕВА“. журнал „Общественные науки в Узбекистане“. №5 (1984). 2023-yil 17-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 17-iyun.

[:3-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Oʻzbek sovet ensiklopediyasi: 5-jild (Industriyalash — Konkurensiya). Toshkent: „Oʻzbek sovet ensiklopediyasi“ Bosh redaksiyasi, 1974 — 640-bet.

[:1-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 „ЮЛДАШЕВ, Мухамеджан Юлдашевич“. 2023-yil 17-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 17-iyun.

[:4-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi: 4-jild (Zebunniso — Konigil). Toshkent: „Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi“ Davlat ilmiy nashriyoti, 2002 — 704-bet.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]