Meningizm
 | Bu maqola ayni damda faol tahrirlanyapti. Iltimos, mazkur ogohlantirish xabari sahifadan olib tashlanmagunga qadar sahifaga oʻzgartirishlar kiritmay turing. Aks holda, tahrirlar toʻqnashuvi yuz berishi mumkin. Bu sahifa oxirgi marta 03:36, 5-Aprel 2024 (UTC) (55 soniya avval) da tahrir qilingan. |
Meningizm – meningitga oʻxshash boʻlib, ammo meningit kasalligidan kelib chiqmaydigan belgilar toʻplami hisoblanadi.[1] Meningizm uchtalik (3-simptomli sindrom) boʻlgan boʻyni qattiqligi (qoʻlning qattiqligi), fotofobika (koʻzning yorugʻlikka sezgirligi) va bosh ogʻrigʻini oʻz ichiga oladi. Bosh ogʻrigʻi- bosh hamda miya pardalari va tomirlaridagi nerv oxirlarining taʼsirlanishi tufayli kelib chiqadigan patologik jarayon hisoblanadi. Bu bilan bogʻliq klinik belgilar orasida Kernig belgisi va uchta belgi ham bordir, bularning hammasi Brudzinski belgisi deb nomlangan.
Garchinosologik kodlash tizimlariga quyidagilarni kiritishimiz mumkin. ICD-10 va MeSH meningizm meningitga oʻxshash, aslida meningit emas deb hisoblaganimiz bilan, koʻplab shifokorlar meningit kasalligining sababini aniq bilishdan oldin meningitga koʻra har qanday simptomlarni taʼriflash uchun meningizm soʻzini klinik maʼnoda ishlatishni maqsadga muvifiq deb bilishadi. Bu maʼnoda, bu soʻz „maslahat meningitis“ degan maʼnoni bildiradi. Meningizmning alomatlari aniq maʼnoda ishlatish uchun ikkilamchilikdan qochish kerak. Bu kasallik hozirgi kunda keng tarqalgan kasalliklardan biri hisoblanadi.
Alomatlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Meningizm kasalligida uchraydigan asosiy klinik belgilarga quyidagilarni kiritishimiz mumkin. Nuchal qattiqlik, Kernig belgilari va Brudzinski belgilari va boshqalar. Hech bir belgi sezgir emasdir; meningit kasalligiga chalingan katta insonlarda nuchal qatlam 30% ga va Kernig yoki Brudzinski belgilari faqat 5% ga koʻrinishi mumkin.[2]
Kernig simptomi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Kernig simptomi (rus nevrologi hisoblangan Waldemar Kernig, boʻyin va oyoq 90 daraja burchaklarda qoʻyilganida) ogʻriq yuzaga keladi.[3] Bu belgi subaraxnoid boʻshliqdan qon ketish yoki meningitni koʻrsatishi mumkin.[4] Bemor kishilarda butun tanada oʻz-oʻzidan orqaga, bosh va oyoqlarini orqaga burib, tanasi oldinga burib ketishiga olib keladigan opisthotonus belgilar paydo boʻlishi mumkin.
Brudzinski simptomi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Polsha pediatri boʻlmish Jozef Brudzinski (1874-1917), meningitning bir nechta belgilari bilan tanishib chiqqan.
- Simfizal belgi deganda, bu yerda pubic simfizida bosim poʻlatni oʻgʻirlash va oʻz ichiga oʻzboshimchalik bilan bel va diz bogʻlanishi bilan bogʻliq.[5]
- Tangi belgisi, unda zigoma pastdagi tangiga bosim ostida burchakning ustunidagi qoʻlning yuqoriga koʻtarilishi va burilishiga olib keladi.[5]
- Brudzinskiyning refleksi, unda bir oyoqning qoringa passiv bogʻlanishi qarshi oyoqdagi ixtiyoriy boʻlinishga olib keladi va egrigan ajraqni uzish kontralteral uzilishga olib keladi.[6]
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ National Library of Medicine, Meningism [MeSH Descriptor Data 2018], qaraldi: 2018-06-21.
- ↑ "The diagnostic accuracy of Kernig's sign, Brudzinski's sign, and nuchal rigidity in adults with suspected meningitis". Clin. Infect. Dis. 35 (1): 46–52. 2002. doi:10.1086/340979. PMID 12060874.
- ↑ Kernig VM (1882). "Ein Krankheitssymptom der acuten Meningitis". St Petersb Med Wochensch 7: 398.
- ↑ O'Connor, Simon. Clinical Examination: A Systematic Guide to Physical Diagnosis. Cambridge, MA: Blackwell Publishers, 2001 — 363 bet. ISBN 0-632-05971-0.
- ↑ 5,0 5,1 Brudzinski J (1916). "Über neue Symptome von Gehirnhautentzündung und -reizung bei Kindern, insbesondere bei tuberkulösen". Berl Klin Wochensch 53: 686–90.
- ↑ Brudzinski J (1908). "Über die kontralateralen Reflexe an den unteren Extremitäten bei Kindern". Wien. Klin. Wochenschr. 8: 255–61.