Tikuvchilik: Versiyalar orasidagi farq

Tarixni interaktiv tarzda koʻrib chiqish

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi

Inline

27-Aprel 2020, 06:49 dagi koʻrinishi

Tikuvchilik — kasb-hunar turi; kiyim-kechak: koʻrpa-toʻshak va boshqa buyumlarni tikish kasbi. Tikuvchilik vositalari, material va texnikasi turli davrlarda turli xalqlarning moddiy va madaniy saviyasi, iqlim sharoiti, ehtiyoj va imkoniyatlari, urf-odatlari zaminida taraqqiy etgan (qarang Kiyim). Arxeologik qazishlar natijasida jaxonning turli mamlakatlari hududidan topilgan tikuvchilik vositalari, kiyim-kechak va uy-roʻzgʻor buyumlari bu kasbning barcha xalqlarda qadimdan mavjudligi, oʻziga xos taraqqiyot bosqichlarini oʻtaganligini koʻrsatadi. Tikuvchilik buyumlari dehqonchilik bilan shugʻullanadigan xalqlarda koʻproq oʻsimlik tolalaridan toʻqilgan gazlamalardan, chorvador xalqlarda aksariyat jun gazlama va teridan tikilgan.

19-asrgacha barcha xalqlarda, jumladan, Oʻrta Osiyo xalqlarida ham tikuvchilik ishlari qoʻlda bajarilgan. Baʼzi sohalarda bu kasb namunalari yuksak sanʼat darajasiga koʻtarilgan (mas., gulkoʻrpa, zarbof toʻn, choyshab, jiyak va h.k.). Turli davrlarda tikuvchilikdan mustaqil kasb sifatida etikdoʻzlik, mahsidoʻzlik, poʻstindoʻzlik, doʻppidoʻzlik, kashtadoʻzlik, gilamchilik va boshqa koʻplab kasb turlari ajralib chiqqan. 19-asr 2-yarmidan Yevropa mamlakatlarida tikuvchilikda maxsus tikuv mashinalari keng qoʻllanila boshladi, keyin boshqa hududlarga, shu jumladan, Oʻzbekistonga ham tarqaldi (qarang Tikuv mashinasi). Tikuvchilik taraqqiyotining hamma davrlarida bichiqchilik uning ajralmas qismi boʻlgan. Oʻrta Osiyoda, shu jumladan, Oʻzbekistonda tikuvchilik hunarmandchilikdan yengil sanoatning yirik tarmogʻiga aylandi. Zamonaviy texnika bilan uskunalangan korxonalar tashkil etildi, mahalliy tikuvchi, kosib va boshqa hunarmandlar tikuvchilikning yangi texnikasini oʻzlashtirdilar (qarang Yengil sanoat).

Bu maqolada boshqa til boʻlimlariga ishorat yoʻq.
Siz ularni topib va ushbu maqolaga qoʻshib, loyihaga yordam berishingiz mumkin.

Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan.

Ushbu maqola chaladir. Siz uni boyitib, Vikipediyaga yordam berishingiz mumkin.
Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak.

@@ Qator 1: / Qator 1: @@
-'''Tikuvchilik''' — kasbhunar turi; kiyimkechak: koʻrpatoʻshak va boshqa buyumlarni tikish kasbi. T. vositalari, material va texnikasi turli davrlarda turli xalklarning moddiy va madaniy saviyasi, ikGʻshm sharoiti, ehtiyoj va imkoniyatlari, urfodatlari zaminida taraniy etgan (qarang [[Kiyim]]). Arxeologik qazishlar natijasida jaxrnning turli mamlakatlari hududidan topilgan T. vositalari, kiyimkechak va uyroʻzgʻor buyumlari bu kayebning barcha xalqlarda qadimdan mavjudligi, oʻziga xos taraqqiyot bosqichlarini oʻtaganligini koʻrsatadi. T. buyumlari dehqonchilik bilan shugʻullanadigan xalklarda koʻproq oʻsimlik tolalaridan toʻqilgan gazlamalardan, chorvador xalklarda aksariyat jun gazlama va teridan tikilgan.
+'''Tikuvchilik''' — kasb-hunar turi; kiyim-kechak: koʻrpa-toʻshak va boshqa buyumlarni tikish kasbi. Tikuvchilik vositalari, material va texnikasi turli davrlarda turli xalqlarning moddiy va madaniy saviyasi, iqlim sharoiti, ehtiyoj va imkoniyatlari, urf-odatlari zaminida taraqqiy etgan (qarang [[Kiyim]]). Arxeologik qazishlar natijasida jaxonning turli mamlakatlari hududidan topilgan tikuvchilik vositalari, kiyim-kechak va uy-roʻzgʻor buyumlari bu kasbning barcha xalqlarda qadimdan mavjudligi, oʻziga xos taraqqiyot bosqichlarini oʻtaganligini koʻrsatadi. Tikuvchilik buyumlari dehqonchilik bilan shugʻullanadigan xalqlarda koʻproq oʻsimlik tolalaridan toʻqilgan gazlamalardan, chorvador xalqlarda aksariyat jun gazlama va teridan tikilgan.
--asrgacha barcha xalklarda, jumladan, Oʻrta Osiyo xalqlarida ham T. ishlari qoʻlda bajarilgan. Baʼzi sohalarda bu kasb namunalari yuksak sanʼat darajasiga koʻtarilgan (mas., gulkoʻrpa, zarbof toʻn, choyshab, jiyak va h.k.). Turli davrlarda T.dan mustaqil kasb sifatida etikdoʻzlik, mahsidoʻzlik, poʻstindoʻzlik, doʻppidoʻzlik, kashtadoʻzlik, gilamchshshk va boshqa koʻplab kasb turlari ajralib chiqqan. 19-asr 2yarmidan Yevropa mamlakatlarida T.da maxsus tikuv mashinalari keng qoʻllanila boshladi, keyin boshqa hududlarga, shu jumladan, Oʻzbekistonga ham tarqaldi (qarang [[Tiku v mashinasi]]). T. taraqqiyotining hamma davrlarida bichiqchilik uning ajralmas qismi boʻlgan. Oʻrta Osiyoda, shu jumladan, Oʻzbekistonda T. hunarmandchilikdan yengil sanoatning yirik tarmogʻiga aylandi. Zamonaviy texnika bilan uskunalangan korxonalar tashkil etildi, mahalliy tikuvchi, kosib va boshqa hunarmandlar T.ning yangi texnikasini oʻzlashtirdilar (qarang [[Yengil sanoat]]).
+-asrgacha barcha xalqlarda, jumladan, Oʻrta Osiyo xalqlarida ham tikuvchilik ishlari qoʻlda bajarilgan. Baʼzi sohalarda bu kasb namunalari yuksak sanʼat darajasiga koʻtarilgan (mas., [[gulkoʻrpa]], zarbof [[toʻn]], [[choyshab]], [[jiyak]] va h.k.). Turli davrlarda tikuvchilikdan mustaqil kasb sifatida [[etikdoʻzlik]], [[mahsidoʻzlik]], [[poʻstindoʻzlik]], [[doʻppidoʻzlik]], [[kashtadoʻzlik]], [[gilamchilik]] va boshqa koʻplab kasb turlari ajralib chiqqan. 19-asr 2-yarmidan Yevropa mamlakatlarida tikuvchilikda maxsus tikuv mashinalari keng qoʻllanila boshladi, keyin boshqa hududlarga, shu jumladan, Oʻzbekistonga ham tarqaldi (qarang [[Tikuv mashinasi]]). Tikuvchilik taraqqiyotining hamma davrlarida [[bichiqchilik]] uning ajralmas qismi boʻlgan. [[Oʻrta Osiyo]]da, shu jumladan, [[Oʻzbekiston]]da tikuvchilik [[hunarmandchilik]]dan yengil sanoatning yirik tarmogʻiga aylandi. Zamonaviy texnika bilan uskunalangan korxonalar tashkil etildi, mahalliy tikuvchi, kosib va boshqa hunarmandlar tikuvchilikning yangi texnikasini oʻzlashtirdilar (qarang [[Yengil sanoat]]).
 {{no iwiki}}