Yale universiteti

AQShning buyuk insonlarini etishtirishda keng koʻlamda hissa qoʻshayotgan Universitet
nomi:	Yale Universiteti
original nomi:	Yale University
shiori:	ivritcha: אורים ותמים lotincha: Lux et Veritas
asos solingan:	1701
turi:	hususiy
fond jamgʻarmasi:	$ 19,2 mlrd.
prezidenti:	Richard Levin
sahar:	Nyu-Xaven Konnektikut
shtat:	Konnektikut
campusi:	saharcha, 339 ga
studentlar jamlanmasi:	11 660 nafar
bakalavrlar:	5 322nafar
magistrlar va doktorlar:	6 526nafar
oʻqituvchilar:	3 953nafar
rangi:	Yel kʼoki
talisman:	(Handsome Dan)
veb-sayt:	www.yale.edu
logotipi:
Commons:	Yale University

Yel Universiteti — AQShning Konnektikut shtatining Nyu-Xaven shahrida joylashgan xususiy universitet va oʻrmala gol ligasi aʼzosi. Yoshi va ilmiy tadqiqotlari jihatidan Amerika Qoʻshma Shtatlarida uchinchi oʻrinni egallab kelmoqda, shuningdek AQShning buyuk insonlarini etishtirish borasida ham oʻzidan unchalik katta boʻlmagan Garvard Universitetidan qolishmaydi. Ushbu universitetni shu darajada ushlab saviyasini oliy oʻringa etkazgan Ayiruka, Bakalavriat maktabi hamda Yel kolleji, Yel huquq maktabining salmoqli xissalaridir. Bu maskanni Amerika Qoʻshma Shtatlari tarixidagi prezidentlar va juda koʻp davlat arboblari tamomlashgan. 1861-yilda AQShda ilk Yel huquq maktabi doirasida hozirgi vaqtgacha ish yuritib kelayotgan oʻquv yurtidir. Yel universitetining byudjeti umumiy 20 milliard AQSh dollarini tashkil qiladi (koʻlamligi jihatidan AQShda ikkinchi oʻrinda). Kitobxonalarida 12,1 millionga yaqin kitoblar mavjud.

Yel Universitetining taniqli bitiruvcilari

Asosiy maqola: Yel Universitetining bitiruvchilar roʻyxati

Uilyam Taft

Jon Kelxun

Mario Monti

Xarvi Kushing

Sinkler Luis

Meril Strip

Siyosatchilar

Yel Universitetini bitirgan AQShning beshta prezidenti

• Uilyam Taft, Govard — AQShning 27-nchi Prezidenti (1909—1913 yillar), 10-Oliy sudraisi AQSh (1921—1930);
• Jerald Ford, Rudolf — AQShning 38-nchi Prezidenti (1974—1977 yillar), 40-AQSh vitse-prezidenti (1973—1974);
• George H. W. Bush‎ — AQShning 41-nchi Prezidenti (1989—1993 yillar), 43-AQSh vitse-prezidenti (1981—1989);
• Bill Clinton — AQShning 42-nchi Prezidenti (1993—2001);
• George Bush — AQShning 43-nchi Prezidenti (2001—2009).

AQShning boshqa taniqli davlat arboblari

• Uolkott, Oliver — 2-AQSh moliya vaziri (1795—1800);
• Kelxun, Djon Koldvell — 7-AQSh vitse-prezidenti (1825—1832), 16-AQSh davlat kotibi (1844—1845);
• Mak-Vey, Franklin — 45-AQSh moliya vaziri (1909—1913);
• Stimson, Genri Lyuis — 46-AQSh davlat kotibi (1929—1933), 45-54-AQSh mudofa vaziri (1911—1913 va 1940—1954);
• Acheson, Din — 51-AQSh davlat kotibi (1949—1953);
• Lovett, Robert — AQSh mudofa vaziri (1951—1953);
• Fauler, Genri Xemmill — 58-AQSh moliya vaziri (1965—1968);
• Vens, Sayrus — 57-AQSh davlat kotibi (1977—1980);
• Boldridj, Malkolm — 27-AQSh savdo vaziri (1981—1987);
• Breydi, Nikolas Frederik — 68-AQSh moliya vaziri (1988—1993);
• Rubin, Robert Edvard — 70-AQSh moliya vaziri (1995—1999);
• Hillary Clinton — 67-AQSh davlat kotibi (2009-2012), 44-AQShning birinchi ledisi (1993—2001);
• Lokk, Geri — 36-AQSh savdo vaziri (2009—2011).
• Janet Yellen - AQSH Federal rezervi raisi

Horijiy mamlakatlarning davlat arboblari

• Karstens Karl — Germaniya Federal prezidenti (1979—1984);
• Monti Mario — Italiya Vazirlar maslahat uyushmasi raisi (2011—2012);
• Sedilo Ernesto — Meksika prezidenti (1994—2000);
• Tansu Chiller — Birinchi va hozircha yagona Turkiya bosh vaziri (1993—1996).
• Aleksey Navalniy — taniqli rossiylik oppozitsioner

Olimlar

• Akerlof, Jorj — amerikalik iqtisodchi,Iqtisodiyot sohasida Nobel mukofoti laureati (2001)
• Vikri, Uilyam — amerikalik iqtisodchi, Iqtisodiyot sohasida Nobel mukofoti laureati (1996)
• Vishaus, Erik — amerikalik biolog, Fiziologiya va Tibbiyot sohasida Nobel mukofoti laureati (1995)
• Gell-Mann, Myurrey — amerikalik fizik, Fizika sohasida Nobel mukofoti laureati (1969)
• Gibbs, Jozayya Uillard — amerikalik matematik, fizik va fizikoximik
• Gilman, Alfred — amerikalik farmakolog va bioximik, Fiziologiya va Tibbiyot sohasida Nobel mukofoti laureati (1994)
• Daymond, Piter — amerikalik iqtisodchi, Iqtisodiyot sohasida Nobel mukofoti laureati (2010)
• Krugman, Pol — amerikalik iqtisodchi, laureat Iqtisodiyot sohasida Nobel mukofoti laureati (2008)
• Kushing, Xarvi — amerikalik neyrojarroh, amerika va jahon neyrojarrohligining asos soluvchisi
• Lederberg, Joshua — amerikalik genetik va bioximik, Fiziologiya va Tibbiyot sohasida Nobel mukofoti laureati (1958)
• Li, David Morris — amerikalik fizik, Fizika sohasida Nobel mukofoti laureati (1996)
• Lourens, Ernest Orlando — amerikalik fizik, Fizika sohasida Nobel mukofoti laureati (1939)
• Nevill, Robert Kammings — amerikalik filosof va teolog.
• Tompson, Jon Griggs — amerikalik matematik, Uch karra: Fildsov mukofoti (1970), Volf mukofoti (1992), Abelya mukofoti (2008) laureatidir.
• Felps, Edmund — amerikalik iqtisodchi, Iqtisodiyot sohasida Nobel mukofoti laureati (2006)
• Enders, Djon Franklin — amerikalik virusolog, Fiziologiya va Tibbiyot sohasida Nobel mukofoti laureati (1954)

Tadbirkorlar, madaniyat, sanʼat va sport arboblari

• Ayvz, Charlz — amerikalik bastakor
• Braun, Samuel Robbins — amerikalik missioner Xitoyda va Yaponiyada
• Bakli, Kristofer — amerikalik yozuvchi
• Jiamatti, Pol — amerikalik aktor va komik, „Oltin globus“ mukofoti laureati (2008, 2010)
• Duxov, Devid — amerikalik aktor, „Oltin globus“ mukofoti laureati (1997, 2007)
• Lyuis, Sinkler — amerikalik yozuvchi, birinchi bor AQShda Adabiyot sohasida Nobel mukofoti laureati (1930)
• Lyus, Genri — amerikalik jurnalist va nashriyotchi, Time jurnal asoschisi
• Makdormend, Frensis — amerikalik aktrisa, „Oskar“ mukofoti laureati (1996)
• Morze, Semyuel — amerikalik rassom
• Norton, Edvard — amerikalik aktor, ssenarist, rejisser, „Oltin globus“ mukofoti laureati (1996)
• Nyuman, Pol — amerikalik aktor, „Oskar“ mukofoti laureati (1987) va „Oltin globus“ mukofoti laureati (1957, 1969, 2006)
• Podolof, Moris — birinchi prezident NBA (1946—1963)
• Strip, Meril — amerikalik aktrisa, „Oskar“ (1980, 1981, 2012) va „Oltin globus“ mukofotlari laureati(1980, 1982, 1983, 2003, 2004, 2007, 2010, 2012)
• Templton, Jon Marks — amerikalik tadbirkor va filantrop
• Foster, Jodi — amerikalik aktrisa, „Oskar“ mukofoti laureati (1989, 1992)
• Uiver, Sigurni — amerikalik aktrisa
• Shollander, Don — besh marotiba suzish boʻyicha Olimpiya chempioni
• Yang, Aaron — amerikalik zamonaviy rassom

Havolalar

• Ofitsialniy sayt Yelskogo universiteta
• Open Yale courses Zapisi (video, audio, stenogrammi) leksiy Yelskogo universiteta
• Video leksiy Yelskogo universiteta na sayte Academic Earth