Kontent qismiga oʻtish

Kingʼs Fianchetto debyuti

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
g3 Benko debyutidagi ilk yurish

Kingʼs Fianchetto debyuti yoki Benko debyuti (shuningdek, Vengriya debyuti, Barcza debyuti yoki Bilek debyuti sifatida ham tanilgan) g3 yurishi bilan tavsiflangan shaxmat debyuti[1].

Oq donalarning 1.g3 yurishi mashhur debyutlardan biri hisoblanadi. Ammo bu yurish 1.e4, 1.d4, 1.c4 va 1.Nf3dan juda kam ishlatiladi. Undan keyin odatda fil 2.Bg2 kvadratiga keladi[2]. Nick de Firmianning yozishicha, 1.g3 yurishi odatda oʻz shohini mukammal tarzda himoya qilish uchun ishlatiladi. Bu debyutga oʻxshash bir necha debyut mavjud. Bular qatoriga Kataloniya debyuti, Eski hind hujumi va ingliz debyuti kiradi. Shu sababli, shaxmat debyuti ensiklopediyasida 1.g3 ga bagʻishlangan maxsus kod yoʻq[3]. Harakatning oʻzi A00 ostida tasniflanadi, lekin koʻptranspozitsiyaviy imkoniyatlar turli EKO kodlarini keltirib chiqarishi mumkin.

Bu debyut hech qachon keng tarqalgan boʻlmasada, Madraslik shaxmatchi Gʻulom Kassim 1828-yilda Madras va Haydarobod oʻrtasidagi yozishmalarga izoh berib, „koʻp hind oʻyinchilari oʻz oʻyinlarini shu tarzda boshlashlarini“ taʼkidlagan[4]. Gipermodern shaxmatchi Richard Reti 1925-yilda Baden-Badenda bir necha marta 1.g3 oʻynadi va turli natijalarga erishgan. Pal Benko 1962-yilda Kyurasaoda boʻlib oʻtgan 1963-yilgi jahon chempionati nomzodlar turnirida Bobby Fischer va Mixail Talni magʻlub etish uchun 1.g3 yurishidan foydalangan. Benko turnirda oq donalarda oʻynagan. Viktor Korchnoy uni bir marta 1978-yilgi jahon chempionatida Anatoliy Karpovga qarshi qoʻllagan[5].

Oʻxshash debyutlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Eski hind hujumi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
abcdefgh
8
a8 black rook
d8 black queen
e8 black king
f8 black bishop
h8 black rook
a7 black pawn
b7 black pawn
d7 black knight
f7 black pawn
g7 black pawn
h7 black pawn
c6 black pawn
f6 black knight
d5 black pawn
e5 black pawn
e4 white pawn
g4 black bishop
d3 white pawn
f3 white knight
g3 white pawn
a2 white pawn
b2 white pawn
c2 white pawn
d2 white knight
f2 white pawn
g2 white bishop
h2 white pawn
a1 white rook
c1 white bishop
d1 white queen
f1 white rook
g1 white king
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Eski hind hujumi Yugoslav sistemasi (ECO A07)

1.g3 d5 2.Bg2 Nf6 3.Nf3 c6 4.0-0 Bg4 5.d3 Nbd7 6.Nbd2 e5 7.e4 (diagrammada).

Inglizcha debyut

[tahrir | manbasini tahrirlash]
abcdefgh
8
a8 black rook
c8 black bishop
d8 black queen
f8 black rook
g8 black king
a7 black pawn
b7 black pawn
c7 black pawn
g7 black bishop
h7 black pawn
c6 black knight
d6 black pawn
f6 black knight
g6 black pawn
d5 white knight
e5 black pawn
f5 black pawn
c4 white pawn
e4 white pawn
d3 white pawn
g3 white pawn
a2 white pawn
b2 white pawn
e2 white knight
f2 white pawn
g2 white bishop
h2 white pawn
a1 white rook
c1 white bishop
d1 white queen
f1 white rook
g1 white king
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Inglizcha debyut, Botvinnik sistemasi (ECO A26)

1.g3 g6 2.Bg2 Bg7 3.c4 e5 4.Nc3 d6 5.d3 f5 6.e4 Nf6 7.Nge2 Nc6 8.0-0 0-0 9.Nd5 (diagrammada).

  1. Hooper & Whyld (1996), pp. 201, 36.
  2. Batsford's Modern Chess Openings, 15th Edition (2008), Nick de Firmian
  3. Encyclopaedia of Chess Openings, 4th, Chess Informant. 
  4. Gulam Kassim, Analysis of the Muzio Gambit and Match of Two Games at Chess between Madras and Hyderabad, Madras, 1829
  5. Mednis, Edmar. How Karpov Wins. Courier Dover Publications, 1994.