Kathleen Thelen
| Kathleen Thelen | |
|---|---|
| Tavalludi |
1956-yil |
| Fuqaroligi | Amerikalik |
| Sohasi | Siyosatshunoslik |
| Ish joylari |
|
Kathleen Thelen - amerikalik siyosatshunos va qiyosiy siyosatga ixtisoslashgan siyosatchi. U Massachusets Texnologiya Institutining (MIT) siyosiy fanlar bo'yicha Ford professori, Maks Plank nomidagi Jamiyatlarni o'rganish institutining (MPIfG) doimiy tashqi a'zosi va Yevropa tadqiqotlari markazining (CES) o'qituvchisi Garvard universiteti a'zosidir.
U siyosiy-iqtisodiy institutlar, shuningdek, institutsional barqarorlik va oʻzgarishlarni tushunish uchun asoslari haqidagi tadqiqotlari bilan mashhur.[1] U tarixiy institutsionalizm sohasida qiziquvchan.[2]
Ta'lim[tahrir | manbasini tahrirlash]
Kanzas universitetida bakalavr darajasini oldi. Kanzas universitetidagi faoliyati davomida u Germaniyaning Myunxen shahrida chet elda bir yil o'qidi; Germaniyadagi tajribasi uni ingliz tilidan siyosatshunoslik sohasiga almashtirishga olib keldi.[3] U Kaliforniya universiteti, Berkli magistr va fan nomzodi ilmiy darajasiga ega boʻldi. UC Berkeley universitetida o'qigan vaqtida unga fakultet a'zolari Jon Zsyman, Gregory Luebbert, Ernst Haas, Reinxard Bendix va Garold Wilensky, shuningdek, boshqa aspirantlar Jonas Pontusson, Sven Steinmo, Robin Gaster va Toni Daley ta'sir ko'rsatdi.[2] Germaniyada mehnat munosabatlari boʻyicha nomzodlik dissertatsiyasini himoya qilgan.[2]
Faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]
U boy demokratik davlatlarda siyosiy-iqtisodiy institutlarning kelib chiqishi va evolyutsiyasi boʻyicha yetakchi organ hisoblanadi. U eng ko'p tilga olingan siyosatshunoslar qatoriga kiradi.[2]
Thelen 1991-yilda Prinston universitetida dotsent sifatida o'zining "Qismlar ittifoqi" nomli birinchi kitobini tugatdi va nashr etdi. 1970-va 1980-yillar oralig'ida Germaniyadagi mehnat munosabatlarini tahlil qilish orqali u markazlashgan savdolashuvlar va nemis ishchi kengashlarining o'zaro ta'sirini radikal iqtisodiy va siyosiy o'zgarishlar sharoitida tinch, muzokaralar yo'li bilan tuzatish uchun institutsional asos sifatida aniqladi.
1994-yilda Shimoli-g'arbiy universitetga ko'chib o'tgandan so'ng, Thelen Siyosatshunoslikning yillik sharhi uchun "Qiyosiy siyosatda tarixiy institutsionalizm" nomli yagona mualliflik maqolasini yozdi. Maqola bir zumda klassikaga aylandi va hozirgi kunga qadar olimlar unga 6000 dan ortiq marta murojaat qilishgan.
Thelen "Institutions Evolution" (2004) asarida XIX asrda ish beruvchilar va ko'p malakali ishchilar, hunarmandlar va erta kasaba uyushmalari o'rtasidagi aholi punktlaridagi o'zgarishlarni ko'rib chiqadi. Uning ta'kidlashicha, bu aholi punktlarining ta'siri asta-sekin bo'lgan va ularni faqat uzoq muddatli bosqichma-bosqich o'zgarishlarning o'ziga xos turlarini tushunish orqali tushunish mumkin. Masalan, u 1897-yilda qabul qilingan nemis hunarmandchiligini himoya qilish to'g'risidagi qonun, dastlab reaksion hunarmandlar sinfini qo'llab-quvvatlash uchun ishlab chiqilgan bo'lib, hozirgi Germaniyaning kasbiy ta'lim tizimining tarixiy sababi ekanligini aniqladi. Kitob 2004-yilda hukumat, siyosat yoki xalqaro munosabatlar bo'yicha nashr etilgan eng yaxshi kitob uchun Amerika Siyosatshunoslik Assotsiatsiyasining Vudro Vilson jamg'armasi mukofotiga sazovor bo'ldi.
Thelen 2009-yilda Shimoli-g'arbiy universitetni MITga tark etdi. 2014-yilda u o'zining "Liberalizatsiya turlari va ijtimoiy birdamlikning yangi siyosati" nomli uchinchi yirik kitobini nashr etdi. Kitob AQSh, Germaniya, Daniya, Shvetsiya va Niderlandiyadagi mehnat bozori institutlaridagi zamonaviy o'zgarishlarni ko'rib chiqadi. Keng, umumiy, liberallashtirish tendentsiyasini tasdiqlagan holda, Thelen haqiqatan ham juda xilma-xil distributiv natijalar bilan bog'liq bo'lgan liberallashtirishning alohida navlari mavjudligini aniqlaydi. An'anaviy donolikdan farqli o'laroq, uning tadqiqoti shuni ko'rsatadiki, an'anaviy ravishda muvofiqlashtirilgan kapitalizm bilan bog'liq bo'lgan institutlarning muvaffaqiyatli himoyasi ko'pincha qamrovning pasayishi va ikkilanish tufayli tengsizlikning kuchayishi uchun retsept bo'lgan. Aksincha, u mehnat bozorini liberallashtirishning ba'zi shakllari davom etayotgan yuqori darajadagi ijtimoiy hamjihatlikka to'liq mos kelishi va uni saqlab qolish uchun zarur bo'lishi mumkinligini ta'kidlaydi. Kitob Amerika Siyosatshunoslik Assotsiatsiyasi (APSA) va Amerika Sotsiologiya Assotsiatsiyasi (ASA) bo'limidan mukofotlarga sazovor bo'ldi.
Thelen institutsional o'zgarishlarni tushunish uchun asosni taklif qildi, u quyidagilarni o'z ichiga oladi:[1][4]
- Qatlamlash: muassasadagi mavjud elementlarga yangi elementlar qo'shiladi
- Drift: muassasa o'zgaruvchan muhitga javob berish uchun yangilanmaydi
- Konvertatsiya: muassasa qoidalari yangi maqsadlar uchun qayta talqin qilinadi
- O'zgartirish: eski muassasani yangisiga almashtirish
Tan olinish[tahrir | manbasini tahrirlash]
U 2015-yilda Amerika sanʼat va fanlar akademiyasiga, 2009-yilda Berlin-Brandenburg fanlar va gumanitar fanlar akademiyasiga saylangan . U Vrije Universiteit Amsterdam (2013), London Iqtisodiyot maktabi (2017), Florensiyadagi Yevropa universitetlari instituti (2018) va yaqinda Kopengagen universitetining (2018 ) faxriy unvonlari bilan taqdirlangan.
Thelen, shuningdek, 2017-yildan 2018-yilgacha Amerika siyosatshunoslik assotsiatsiyasi (APSA) prezidenti etib saylangan.
Ishlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Qismlar ittifoqi: urushdan keyingi Germaniyadagi mehnat siyosati . Itaka, NY: Kornel universiteti nashriyoti, 1991-yil
- Institutlar qanday rivojlanadi: Germaniya, Buyuk Britaniya, AQSh va Yaponiyada malakalarning siyosiy iqtisodi . Nyu-York: Kembrij universiteti nashriyoti, 2004
- 2004/2005-yillarda qiyosiy tadqiqot sohasida nashr etilgan eng yaxshi kitob uchun Mattei Dogan mukofoti sovrindori (2006).
- Hukumat, siyosat yoki xalqaro munosabatlar bo'yicha 2004-yilda nashr etilgan eng yaxshi kitob uchun Amerika Siyosatshunoslik Assotsiatsiyasining Vudro Vilson jamg'armasi mukofotining hammuallifi (2005).
- Xitoy va koreys tarjimalari 2010 (Kembrij tomonidan Shanxay xalq nashriyoti va Motivebook nashriyoti bilan hamkorlikda nashr etilgan).
- Davomiylikdan tashqari: ilg'or siyosiy iqtisoddagi institutsional o'zgarishlar (Volfgang Streek bilan hammuallif). Oksford: Oksford universiteti nashriyoti, 2005-yil
- Institutsional o'zgarishlarni tushuntirish: noaniqlik, agentlik va kuch (Jeyms Mahoney bilan hammuallif). Nyu-York: Kembrij universiteti nashriyoti, 2010
- Liberalizatsiya turlari va ijtimoiy birdamlikning yangi siyosati . Nyu-York: Kembrij universiteti nashriyoti, 2014-yil
- "Qiyosiy va tarixiy sotsiologiya sohasidagi eng yaxshi kitob" uchun Amerika Sotsiologiya Assotsiatsiyasining Barrington Mur kitob mukofoti sovrindori (2015).
- Amerika Siyosatshunoslik Assotsiatsiyasining Yevropa siyosati va jamiyati bo'yicha uyushgan bo'limining "Eng yaxshi kitob" mukofotining hammuallifi (2015)
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 Capoccia, Giovanni (2016). „When Do Institutions "Bite"? Historical Institutionalism and the Politics of Institutional Change“. Comparative Political Studies (inglizcha). 49-jild, № 8. 1095–1127-bet. doi:10.1177/0010414015626449. ISSN 0010-4140.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Mahoney, James (2017). „Shift Happens: The Historical Institutionalism of Kathleen Thelen“. PS: Political Science & Politics (inglizcha). 50-jild, № 04. 1115–1119-bet. doi:10.1017/S1049096517001494. ISSN 1049-0965.
- ↑ „How institutions form and change over time | Interview with Dr. Kathleen Thelen“ (en). academicinfluence.com. Qaraldi: 2021-yil 24-may.
- ↑ Waylen. „Gendering Institutional Change“ (en). Oxford Research Encyclopedia of Politics (2017-yil 19-dekabr). DOI:10.1093/acrefore/9780190228637.013.237.
Manba xatosi: <ref> tag with name "denmark" defined in <references> is not used in prior text.
Manba xatosi: <ref> tag with name "mahoney" defined in <references> is not used in prior text.
Manba xatosi: <ref> tag with name "mit" defined in <references> is not used in prior text.
<ref> tag with name "scholar" defined in <references> is not used in prior text.Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Professor Thelen Profile, MIT (Wayback Machine saytida 2021-09-26 sanasida arxivlangan)
- Professor Thelen CV[sayt ishlamaydi]
- tomonidan indekslangan Kathleen Thelen