Kontent qismiga oʻtish

Hindiston — Qirgʻiziston munosabatlari

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Hindiston — Qirgʻiziston munosabatlari

Hindiston

Qirgʻiziston

Hindiston — Qirgʻiziston munosabatlari — Hindiston va Qirgʻiziston oʻrtasidagi ikki tomonlama munosabatlar. Ikkala davlat ham BMTga aʼzo.

Tarixiy jihatdan Hindiston Markaziy Osiyo, qadimgi Ipak yoʻlining bir qismi boʻlgan mamlakatlar, shu jumladan Qirgʻiziston bilan yaqin aloqada boʻlgan[1]. Sovet Ittifoqi davrida Hindiston va Qirgʻiz Sovet Sotsialistik Respublikasi siyosiy, iqtisodiy va madaniy aloqalarni cheklab qoʻyganlar.

Hindiston sobiq Bosh vaziri Rajiv Gandi 1985-yilda Bishkek va Issiqkoʻlga tashrif buyurgan[2]. 1991-yil 31-avgustda Qirgʻiziston Respublikasi mustaqillikka erishganidan Hindiston birinchilardan boʻlib 1992-yilda diplomatik aloqalarni oʻrnatdi. Hindistonning doimiy vakolatxonasi 1994-yilda tashkil etilgan[3].

Mamlakatlar oʻrtasidagi munosabatlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Siyosiy munosabatlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Hindistonning Qirgʻiziston Respublikasi bilan siyosiy aloqalar anʼanaviy ravishda iliq va doʻstona. Qirgʻiziston rahbariyati asosan Hindistonning Kashmirga nisbatan pozitsiyasini qoʻllab-quvvatladi va davom etayotgan tinchlik jarayonini mamnuniyat bilan qabul qildi. Bosh vazir Narendra Modi 2015-yil 11-12-iyul kunlari Qirgʻizistonga tashrif buyurdi[4]. Modining Qirgʻizistonga ikkinchi tashrifi 2019-yil 13-14-iyun kunlari boʻlib oʻtdi va tashrif doirasida Strategik sheriklik oʻrnatish toʻgʻrisida qoʻshma deklaratsiya imzolandi[5].

2020-yil yanvar-noyabr oylarida Hindiston va Qirgʻiziston oʻrtasidagi tashqi savdo aylanmasi 35,5 million dollarni tashkil etdi[6]. Hindiston Qirgʻizistonga kofe, choy, kimyoviy mahsulotlar, farmatsevtika mahsulotlari, Qirgʻiziston Hindistonga qurol, oʻq-dorilar, yoqilgʻi, tamaki yetkazib beradi[7].

Qirgʻizistondagi hindular

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mamlakatning turli tibbiyot muassasalarida 12 mingga yaqin hindistonlik talabalar tahsil oladi[8][9]. Qirgʻizistonga Hindistonlik talabalarning koʻplab kelishi asosan oʻqitish xarajatlariga bogʻliq boʻlib, Hindistonda 2020-yilga kelib bu koʻrsatkichlar yiliga 10-15 ming dollarni, Qirgʻizistonda esa atigi 3-4 ming dollarni tashkil etadi[10].

  1. „Кыргызстан на Великом Шелковом Пути“ (ru). Trip to Kyrgyzstan. Qaraldi: 2021-yil 10-yanvar.
  2. „Т. Усубалиев — «Раджив Ганди в Кыргызстане».“ (ru-RU). Общественный Фонд Т. Усубалиева (2020-yil 22-sentyabr). Qaraldi: 2021-yil 10-yanvar.
  3. Министерство иностранных дел Киргизской Республики. „Список стран, с которыми КР установил дипломатические отношения“ (ru). mfa.gov.kg. Qaraldi: 2021-yil 10-yanvar.
  4. „Киргизия и Индия подписали соглашения о сотрудничестве в военной сфере и области культуры“. tass.ru. ТАСС (12 июля 2015). Qaraldi: 2021-yil 10-yanvar.
  5. Посольство Кыргызской Республики в Республике Индия. „ЧПП Кыргызской Республики в Индии А.Исаев принял участие в конференции на тему «Индия - Центральная Азия за сотрудничество к росту и процветанию: контакты для бизнеса»“ (ru). mfa.gov.kg (7 августа 2019). Qaraldi: 2021-yil 10-yanvar.
  6. Tazabek.KG. „Импорт-2020. Какие товары Индия поставляет в Кыргызстан? (товарная структура) — Tazabek“ (ru). Tazabek.KG (2020-yil 30-dekabr). Qaraldi: 2021-yil 10-yanvar.
  7. Tazabek.KG. „Кыргызско-индийский товарооборот: Оружие, боеприпасы, топливо, табак или что еще мы экспортируем в Индию? — Tazabek“ (ru). Tazabek.KG (2019-yil 30-sentyabr). Qaraldi: 2021-yil 10-yanvar.
  8. Дэвид Триллинг. „Кыргызстан: Индийские студенты-медики – жертвы «фабрики дипломов»? | Eurasianet“ (кг). russian.eurasianet.org. EurasiaNet[en] (7 декабря 2011). Qaraldi: 2021-yil 9-yanvar.
  9. Кристина Босивская. „Тысячи индийских студентов решили остаться в Кыргызстане на каникулы“ (ru). mir24.tv. МТРК "Мир" (20 июня 2020). 2021-yil 13-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 10-yanvar.
  10. Асель Минбаева. „Почему студенты из Индии хотят учиться в Кыргызстане — интервью“ (ru). ru.sputnik.kg. Sputnik Кыргызстан (8 ноября 2020). Qaraldi: 2021-yil 9-yanvar.