Hayotiy zarur va eng muhim dori preparatlari
Hayotiy zarur va eng muhim dori vositalari (HZEMDP; 2011-yilgacha - "HZDV", Vital va Essential Medicines[1]) - dori vositalari narxlarini davlat tomonidan tartibga solish maqsadida Rossiya Federatsiyasi hukumati tomonidan tasdiqlangan dori vositalari ro'yxati. Dori vositalari narxlarini davlat tomonidan tartibga solish vazifasi aholi va tibbiyot muassasalari uchun dori vositalarining mavjudligini oshirishdan iborat[2].
Hayotiy zarur va eng muhim dorilar ro'yxati xalqaro patentlanmagan nomlar ostidagi dori vositalari ro'yxatini o'z ichiga oladi va Rossiya Federatsiyasi fuqarolariga davlat kafolatlari ostida ko'rsatiladigan tibbiy yordamning deyarli barcha turlarini, xususan, shoshilinch tibbiy yordam, statsionar yordam, ixtisoslashtirilgan ambulatoriya va statsionar bemorlarni parvarishlashni qamrab oladi, shuningdek, tijorat sohasida sotiladigan dori-darmonlarning katta miqdorini o'z ichiga oladi. Bundan tashqari hayotiy zarur va eng muhim dori vositalarining ro'yxati Rossiya Federatsiyasining ta'sis subyektlarining mintaqaviy ro'yxatlarini va statsionar tibbiy tashkilotlarning dori vositalarining formulalar ro'yxatini ishlab chiqish uchun asos bo'lib hizmat qiladi.[manba kerak]
Hayotiy va muhim dori vositalari roʻyxati dori vositalarining xalqaro anatomik-terapevtik-kimyoviy tasnifi (ATC) yordamida shakllantiriladi.inglizcha: Anatomical Therapeutic Chemical classification system (ATC)).
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
2012-yildan boshlab Rossiya Federatsiyasi Hukumatining 2011-yil 7-dekabrdagi 2199-r[3] -sonli qarori bilan tasdiqlangan hayotiy va muhim dori vositalarining ro'yxati amal qiladi.
2013-yilda 2012-yil 30-iyuldagi 1378-r-son buyrug'iga binoan ro'yxat o'zgarishsiz qoldi. 2011-yil ro'yxati bilan taqqoslaganda, ba'zi dorilar (masalan, ergokalsiferol, xinidin va boshqalar.) roʻyxatdan chiqarib tashlandi, boshqalari qoʻshildi.
Ro'yxatdagi dori vositalarining umumiy soni 29 moddaga ko'paydi (u 24 moddaga kengayishi kerak edi) va 588 ta (2011-yildagi ro'yxatda 559 taga qarshi) dori nomlarini o'z ichiga oladi.
2012-yil ro'yxatiga faqat mahalliy ishlab chiqaruvchilar tomonidan ishlab chiqarilgan 93 ta dori kiritilgan (16,4%), 207 ta dori vositalari (36,5%) faqat xorijiy ishlab chiqaruvchilar tomonidan ishlab chiqarilgan va yana 267 nomdagi (47,1%) dori vositalarining (47,1%) Rossiya va xorijiy farmatsevtika kompaniyalari tomonidan ishlab chiqariladi[4].
2011-yilda hayotiy va muhim dori vositalari roʻyxatidagi dori-darmonlar narxi 2 foizga oshdi.[manba kerak].
2011-yil kuzida Rossiya farmatsevtika ishlab chiqaruvchilari assotsiatsiyasi (ARPM) narxlarni 6 foizga oshirishga intildi (kutilgan inflyatsiyaga muvofiq), ammo Federal tarif hizmati va Rossiya Federatsiyasi Sog'liqni saqlash va ijtimoiy rivojlanish vazirligi buni rad etdi.
Tatyana Golikova, bir safar kompaniyalarga 2012-yilda mavjud tarif tartib-qoidalariga muvofiq narxlarni qayta hisoblash imkoniyati berilishini va'da qilgandi[5].
2015-yil 1 martdan boshlab Rossiya Federatsiyasi Hukumatining 2014-yil 30-dekabrdagi 2782-r[6] -sonli qarori bilan tasdiqlangan 2015-yil uchun tibbiy maqsadlarda foydalanish uchun hayotiy zarur va eng muhim dori vositalarining ro'yxati qo'llaniladi.
2016-yil 1 martdan 2015-yil oxirida tasdiqlangan 2016-yil uchun tibbiy maqsadlarda foydalanish uchun hayotiy va muhim dori vositalari ro'yxati[7] qo'llaniladi. Rossiya Federatsiyasi Hukumatining 2016-yil 28-dekabrdagi 2885-r-son qarori bilan 2017-yil uchun tibbiy maqsadlarda foydalanish uchun hayotiy va muhim dori vositalari ro'yxati tasdiqlandi (2016-yil 28-dekabrdan kuchga kirgan)).
2018-yil 1-yanvardan boshlab hayotiy va muhim dori vositalarining ro'yxati 60 ta dori va 8 ta dozalash shakllarini o'z ichiga olgan holda kengaytirildi[8] (Rossiya Federatsiyasi Hukumatining 2323-r-son qarori).
Roszdravnadzor ma'lumotlariga ko'ra, 2017-yilda Rossiya Federatsiyasida hayotiy va muhim dori vositalarining narxi 1,8 foizga kamaydi. Boshqarmaning qayd etishicha, bunday dori vositalari oxirgi marta 2013-yilda – 0,6 foizga arzonlashgan. O'tgan yili 5 yil davomida rekord ko'rsatkich qayd etildi[9].
2018-yil 10-dekabrda Hayotiy zarur va eng muhim dori vositalarining yangi roʻyxati tasdiqlandi. 2019-yil uchun roʻyxat 38 ta dori vositasi va 2 ta yangi dori shakli bilan toʻldirildi. Roʻyxatdagi dori vositalarining umumiy soni 699 tadan 735 tagacha oʻsdi[10].
2022-yilda hayotiy va muhim dori vositalari roʻyxati 808 nomga kengaytiriladi, dedi Rossiya Bosh vaziri Mixail Mishustin[11].
A. Ovqat hazm qilish tizimi va metabolizm[tahrir | manbasini tahrirlash]
| АТХ kodi | Preparat | Farmakologik ta'siri | Примечание | |
|---|---|---|---|---|
| A02. | Kislotalilik buzilishi bilan bog'liq kasalliklarni davolash uchun preparatlar | |||
| A02B | oshqozon yara kasalligi va o'n ikki barmoqli ichak yara kasalligi va gastroezofageal reflyuks kasalligini davolash uchun preparatlarи | |||
| A02BA | Н2-gistamin retseptorlari blokatorlari | |||
| Ranitidin | II avlod H2-gistamin retseptorlari (oshqozon sekretsiyasiga javob beradigan resteptorlar) blokatori, oshqozon-o'n ikki barmoqli ichak yaralarini davolashda ishlatiladi. | |||
| Famotidin | III avlod H2-gistamin retseptorlari blokatori, uning raqobatchi antagonisti hisoblanadi. Asosiy farmakologik effekti oshqozon sekretsiyasini bostirishdan iborat. | |||
| A02BC | proton nasosi ingibitorlar | |||
| Omeprazol | Oshqozon sekretsiyasining yuqori darajada samarali blokatorli hisoblanadi, asosan oshqozon yara kasalligi va Zollinger-Ellioson sindromida ishlatiladi. Preparat vodorod-kaliy adenozintrifosfatazani ingibitsiyalab, oshqozonning pariyetal hujayralarida proton nasosi faoliyatini bloklaydi. | |||
| Ezomeprazol | S-изомером омепразола, снижает секрецию соляной кислоты в желудке путем специфического ингибирования протонной помпы в париетальных клетках слизистой оболочки желудка. S- и R-изомер омепразола обладают сходной фармакодинамической активностью. | |||
| A02BX | oshqozon va o'n ikki barmoqli ichak yara kasalligi va gastroezofageal reflyuks kasalligini davolash uchun boshqa preparatlar | |||
| Vismut trikaliy disitrat | Противоязвенное средство с бактерицидной активностью в отношении Helicobacter pylori, обладает также противовоспалительным и вяжущим действием. Используется при лечении язв желудка и двенадцатиперстной кишки. | Не следует путать с другим лекарственным препаратом, субнитратом висмута. | ||
| A03. | oshqozon-ichak traktining funksional buzilishlarini davolash uchun preparatlar | |||
| A03A | ichak funksional buzilishlarini davolash uchun preparatlar | |||
| A03AA | sintetik antixolinergik vositalar, uchlamchi aminogruppaga ega efirlar | |||
| mebeverin | ||||
| platifillin | ||||
| A03AD | papaverin va uning xosilalari | |||
| drotaverin | ||||
| A03B | belladonna preparatlari | |||
| A03BA | belladonna alkaloidlari, uchlamchi aminlar | |||
| atropin | ||||
| A03FA | oshqozon-ichak trakti harakati stimulyatorlari | |||
| metoklopramid | ||||
| A04. | qayt qilishga qarshi preparatlar | |||
| A04A | ichakning funksional buzilishlarini davolash uchun preparatlar | |||
| A04AA | блокаторы серотониновых 5HT<sub id="mwAQQ">3</sub>-рецепторов | |||
| ondansetron | ||||
| A05. | jigar va o't ajratish yo'llari kasalliklarini davolash uchun preparatlar | |||
| A05A | o't ajratish yo'llari kasalliklarni davolash uchun preparatlar | |||
| A05AA | o't kislotasi preparatlari | |||
| ursodeoksixol kislotasi | ||||
| A05BA | jigar kasalliklarini davolash uchun preparatlar, lipotrop vositalar | |||
| fosfolipidlar + glitsirrizin kislotasi | ||||
| qahrabo kislota + meglumin + inozin + metionin + nikotinamid | ||||
| A06. | ich suruvchi (bo'shashtiruvchi) vositalar | |||
| A06AB | kontakt ich suruvchi vositalar | |||
| bisakodil | ||||
| А va B sennozidlar англ | ||||
| A06AD | osmotik ich suruvchi vositalar | |||
| laktuloza | ||||
| makrogol | ||||
| A07. | diareyaga qarshi, ichak yallig'lanishiga qarshi va antimikrob preparatlar | |||
| A07BС | absorbsiyalovchi boshqa ichak preparatlari | |||
| dioktaedrik smektit | ||||
| A07DA | oshqozon-ichak trakti harakatini pasaytiruvchi preparatlar | |||
| loperamid | ||||
| A07EC | ichak yallig'lanishiga qarshi preparatlar | |||
| mesalazin | ||||
| sulfasalazin | ||||
| A07FA | diareyaga qarshi mikroorganizmlar | |||
| bifidobakteriyalar bifidum | ||||
| A09. | ovqat hazm qiluvchi preparatlar, jumladan ferment preparatlari | |||
| A09AA | ovqat hazm qiluvchi preparatlar, jumladan ferment preparatlari | |||
| pankreatin | ||||
| A10. | qandli diabetni davolash uchun preparatlar | |||
| A10A | insulin va uning analoglari | |||
| A10AB | inyeksion yuborish uchun qisqa ta'sirga ega insulinlar va ularning analoglari | |||
| insulin aspart | ||||
| insulin glulizin | ||||
| insulin lizpro | ||||
| eruvchi insulin (gen-injeneriyasi bilan olingan odam insulini) | ||||
| A10AC | инсулины средней продолжительности действия и их аналоги для инъекционного введения | |||
| insulin-izofan (gen-injeneriyasi bilan olingan odam insulini) | ||||
| A10AD | инсулины средней продолжительности действия и их аналоги для инъекционного введения в комбинации с инсулинами короткого действия для инъекционного введения | |||
| ikki fazali insulin aspart | ||||
| ikki fazali insulin (gen-injeneriyasi bilan olingan odam insulini) | ||||
| insulin degludek + insulin aspart | ||||
| инсулин лизпро двухфазный | ||||
| A10AE | inyeksiya sifatida yuborish uchun uzoq ta'sirga ega insulinlar va ularning analoglari | |||
| insulin glargin | ||||
| insulin glargin + liksisenatid | ||||
| insulin degludek | ||||
| insulin detemir | ||||
| A10B | insulindan tashqari gipoglikemik preparatlar | |||
| A10BA | biguanidlar | |||
| metformin | ||||
| A10BВ | sulfonilmochevina preparatlari | |||
| glibenklamid | ||||
| gliklazid | ||||
| A10BH | dipeptidilpeptidaza-4 (DPP-4) ingibitorlari | |||
| alogliptin | ||||
| vildagliptin | ||||
| gozogliptin | ||||
| linagliptin | ||||
| saksagliptin | ||||
| sitagliptin | ||||
| evogliptin | ||||
| A10BJ | glyukagonsimon peptid-1 analoglari | |||
| dulaglutid | ||||
| liksisenatid | ||||
| dapagliflozin | ||||
| A10BK | ингибиторы натрийзависимого переносчика глюкозы 2 типа | |||
| ipragliflozin | ||||
| empagliflozin | ||||
| A10BX | insulindan tashqari boshqa gipoglikemik preparatlar | |||
| repaglinid | ||||
| A11. | vitaminlar | |||
| A11CA | A vitamini | |||
| retinol | ||||
| A11CC | D vitamini va uning analoglari | |||
| alfakalsidol | ||||
| kalsitriol | ||||
| kolekalsiferol | ||||
| A11DA | B1 vitamini | |||
| tiamin | ||||
| A11GA | askorbin kislotasi (C vitamini) | |||
| askorbin kislotasi | ||||
| А11НA | другие витаминные препараты | |||
| пиридоксин | ||||
| A12. | mineral qo'shimchalar | |||
| A12AA | kalsiy preparatlari | |||
| kalsiy glyukonati | ||||
| A12CX | boshqa mineral moddalar | |||
| kaliy va magniy asparaginat | ||||
| A14. | sistemali ta'sirga ega anabolik vositalar | |||
| A14A | <b id="mwAzs">anabolik steroidlar</b> | |||
| A14AB | estren xosilalari | |||
| nandrolon | ||||
| A16. | другие препараты для лечения заболеваний желудочно-кишечного тракта и нарушений обмена веществ | |||
| A16AA | aminokislotalar va ularning xosilalari | |||
| ademetionin | ||||
| A16AB | ferment preparatlar | |||
| alfa velaglyutseraza | ||||
| imiglutseraza | ||||
| alfa taliglyutseraza | ||||
| A16AX | прочие препараты для лечения заболеваний желудочно-кишечного тракта и нарушений обмена веществ | |||
| miglustat | ||||
| nitizinon | ||||
| sapropterin | ||||
| tiokt kislotasi | ||||
B. Qon va qon yaratish sistemasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
| АТХ kodi | Preparat | Farmakologik ta'siri | Примечание | |
|---|---|---|---|---|
| B01. | antitrombotik vositalar | |||
| B01A | antitrombotik vositalar | |||
| B01AA | K vitamini antagonistlari | |||
| varfarin | ||||
| B01AB | geparin guruhi | |||
| geparin natriy | ||||
| enoksaparin natriy | ||||
| parnaparin natriy | ||||
| B01AC | geparindan tashqari antiagregantlar | |||
| klopidogrel | ||||
| seleksipag | ||||
| tikagrelor | ||||
| B01AD | ferment preparatlari | |||
| alteplaza | ||||
| prourokinaza | ||||
| stafilokinazaning aminokislotalar ketma-ketligiga ega bo'lgan rekombinant oqsil | ||||
| tenekteplaza | ||||
| B01AE | trombinning bevosita ingibitorlari | |||
| dabigatran eteksilat | прямой ингибитор тромбина | |||
| B01AF | Xa faktorning bevosita ingibitorlari | |||
| apiksaban | ||||
| rivaroksaban | ||||
| B02. | gemostatik vositalar | |||
| B02A | antifibrinolitik vositalar | |||
| B02AA | aminokislotalar | |||
| aminokapron kislotasi | ||||
| traneksam kislotasiангл | ||||
| B02AB | plazma proteinazalari ingibitorlari | |||
| aprotinin | ||||
| B02BA | K vitamini | |||
| menadion natriy bisulfat | ||||
| B02BС | maxalliy gemostatiklar | |||
| fibrinogen + trombin | ||||
| B02BD | qon ivishi faktorlari | |||
| антиингибиторный коагулянтный комплекс | ||||
| мороктоког альфа | ||||
| нонаког альфа | ||||
| октоког альфа | ||||
| симоктоког альфа | ||||
| фактор свертывания крови VIII | ||||
| фактор свертывания крови VIII + фактор Виллебранда | ||||
| фактор свертывания крови IX | ||||
| эптаког альфа (активированный) | ||||
| B02ВХ | другие системные гемостатики | |||
| эмицизумаб | ||||
| B03. | antianemik preparatlar | |||
| B03AB | пероральные препараты трехвалентного железа | |||
| железа (III) гидроксид полимальтозат | ||||
| B03AC | парентеральные препараты трехвалентного железа | |||
| железа (III) гидроксид олигоизомальтозат | ||||
| железа (III) гидроксида сахарозный комплекс | ||||
| железа карбоксимальтозат | ||||
| B03BA | витамин В12 (цианокобаламин и его аналоги) | |||
| цианокобаламин | ||||
| B03BB | фолиевая кислота и ее производные | |||
| фолиевая кислота | ||||
| B03XA | другие антианемические препараты | |||
| дарбэпоэтин альфа | ||||
| метоксиполиэтиленгликоль - эпоэтин бета | ||||
| эпоэтин альфа | ||||
| эпоэтин бета | ||||
| B05. | кровезаменители и перфузионные растворы | |||
| B05AA | кровезаменители и препараты плазмы крови | |||
| альбумин человека | ||||
| гидроксиэтилкрахмал | ||||
| декстран | ||||
| желатин | ||||
| B05B | растворы для внутривенного введения | |||
| B05BA | растворы для парентерального питания | |||
| жировые эмульсии для парентерального питания | ||||
| B05BB | растворы, влияющие на электролитный баланс | |||
| декстроза + калия хлорид + натрия хлорид + натрия цитрат | ||||
| калия ацетат + кальция ацетат + магния ацетат + натрия ацетат + натрия хлорид | ||||
| калия хлорид + натрия ацетат + натрия хлорид | ||||
| меглюмина натрия сукцинат | ||||
| натрия лактата раствор сложный (калия хлорид + кальция хлорид + натрия хлорид + натрия лактат) | ||||
| натрия хлорида раствор сложный (калия хлорид + кальция хлорид + натрия хлорид) | ||||
| натрия хлорид + калия хлорид + кальция хлорида дигидрат + магния хлорида гексагидрат + натрия ацетата дигидрат + яблочная кислота | ||||
| B05BC | растворы с осмодиуретическим действием | |||
| маннитол | ||||
| B05CX | другие ирригационные растворы | |||
| декстроза | ||||
| B05X | добавки к растворам для внутривенного введения | |||
| B05XA | растворы электролитов | |||
| калия хлорид | ||||
| магния сульфат | ||||
| натрия гидрокарбонат | ||||
| натрия хлорид | ||||
- ↑ „Справка“.
- ↑ Кононова С. В., Дадус Н. Н., Шумилина Л. Е. Государственное регулирование цен на лекарственные средства — социальная выгода или экономические потери / Remedium 2010 № 3
- ↑ „Распоряжение Правительства Российской Федерации от 7 декабря 2011 г. N 2199-р“ (html).
- ↑ „Очень важные пилюли“ (html).
- ↑ „Таблетки списком“ (html).
- ↑ Об утверждении перечней жизненно необходимых и важнейших лекарственных препаратов для медицинского применения на 2015 год. Распоряжение от 30 декабря 2014 года № 2782-р // government.ru, 4 января 2015
- ↑ „Об утверждении перечней жизненно необходимых и важнейших лекарственных препаратов для медицинского применения на 2016 год.“.
- ↑ „Дмитрий Медведев подписал распоряжение о расширении перечня ЖНВЛП“. 2017-yil 15-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 1-iyun.
- ↑ „Цены на жизненно важные лекарства рекордно снизились“.
- ↑ „Медведев расширил список жизненно важных лекарств на 36 позиций“.
- ↑ „Препарат для лечения СМА включили в перечень важнейших лекарств“.