Kontent qismiga oʻtish

Leselidze (Shahar)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
(Gyachripshdan yoʻnaltirildi)
Aholining oʻsishi
YilAholi±%
1959646[1]—    
1989969[2]+50.0%
20111 546[3]+59.5%

Leselidze (gruzincha: ლესელიძე , Leselidze ; armancha: Լեսելիձե ; ruscha: Леселидзе) yoki Gyachrypsh (abxazcha: Гьачрыҧшь, Gʻachryphsh; ruscha: Гячрыпш) — Abxaziyadagi shaharcha. Ilgari Yermolovsk nomini olgan shahar, Qora dengiz qirgʻogʻida joylashgan va Gagra shahridan 14 kilometr uzoqlikda joylashgan.

Shahar XIX asrda Yermolovsk aholi punkti sifatida tashkil etilgan (ruscha: Ермоловск), 1894-yilda bu erga sayohat qilgan qishloq xoʻjaligi vaziri AS Yermolov sharafiga nomlangan. Baʼzi mualliflar turar-joy nomini general Yermolov (Kavkaz urushi qoʻmondoni) bilan bogʻlashgan, ammo bu taxmin notoʻgʻri koʻrinadi.[4]

1944-yilda shahar rasmiy ravishda Ikkinchi Jahon urushi paytida Kavkazda jang qilgan milliy qahramon general-polkovnik Konstantin Leselidze (1903-1944) sharafiga oʻzgartirildi. Urushdan keyingi yillarda shahar juda koʻp obodonlashtirildi, u dam olish maskani sifatida rivojlangan. Bolalar sanatoriysi, dam olish maskani va sport-mashq bazasi qurildi. Baza Sovet Ittifoqining eng yaxshi sportchilari tomonidan maqullandi. U yerda SSSR milliy futbol (futbol) terma jamoasi va boshqa sovet futbol klublari[5], shuningdek, gandbolchilar va yengil atletikachilar mashq qilishgan.

1975-yilda shaharda Konstantin Leselidzening haykali (Silovan Kakabadze tomonidan yaratilgan) oʻrnatildi.[6] 1992-yil sentabrda, 1992-1993-yillardagi Abxaziyadagi urushda Gagra qulaganidan so‘ng, abxaziya qo‘shinlari yodgorlikni Gruziyaning boshqa diqqatga sazovor joylari bilan birga vayron qilishdi. 

1992-yilda tan olinmagan Abxaziya hukumati tomonidan shahar Gyachrypsh deb oʻzgartirildi. „Gyachrypsh“ nomi Abxaziya shahzodasi Gech yoki Gechkuaj tomonidan boshqariladigan hududdan kelib chiqqan. Tarixiy adabiyotda „Gechiler“ (cherkescha „Gech-chiler“) oʻzgarishi mavjud.[7]

Demografiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1959-yilda Leselidzeda asosan ruslar, armanlar va estonlar istiqomat qilgan.[1]

  1. 1,0 1,1 „Гагрский район“. Qaraldi: 2012-yil 4-avgust.
  2. „Перепись населения 1989. Абхазская АССР“. 2021-yil 14-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 13-fevral.
  3. „Перепись населения Абхазии 2011. Гагрский район“. 2013-yil 29-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 12-fevral.
  4. Toponimicheskiy slovar Kavkaza. A. V. Tverdiy. 2011
  5. „Yakushin Mixail — Vechnaya tayna futbola. Stranitsa: 40“. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 24-noyabr.
  6. „Выдающемуся полководцу. Открытие памятника Герою Советского Союза, генералу Леселидзе“ (ru). Газета «Авангард». Орган гагрского ГК КП Грузии и гагрского городского Совета депутатов трудящихся. № 56 (4403) (1975-yil 12-may). 2014-yil 8-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 22-may.
  7. {{Veb manbasi}} andozasidan foydalanishda sarlavha= parametrini belgilashingiz kerak. „{{{title}}}“ (ru). AKVA-ABAZA (2007). 2011-yil 22-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 4-avgust.