Durhonoyi Ayubiy

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Kulcheh Chaarmag'zi (Yong'oqli pecheniy) Durkhanai Ayubining afg'on taomlari kitobidan, Parvona, 157-bet.

Durhonoyi Ayubiy (1985-yilda tug'ilgan) [1] - afg'on taomlari mutaxasisi, restavrator va Avstraliyaning Adelaida shahrida joylashgan mukofotga sazovor bo'lgan oshpazlik kitobi muallifidir [2][3] . U o‘zining oshpazlik kitobi va “Parvona” pazandalik memuarlari bilan mashhur bo‘lib, unda an’anaviy afg‘on va oilaviy retseptlar mavjud bo‘lib, ularning ko‘pchiligini o‘zi va uning oilasi shu nomdagi restoranida pishirishgan [4][5] . Butun kitob davomida Ayubiy Afg‘oniston va uning turli jamiyati tarixini antik davrdan to hozirgi kungacha kuzatib boradi. U Sovet Ittifoqi ilhomlantirgan kommunizm va islom ekstremizmi kabi yangi mafkuralar afg'on madaniyati va an'analariga qarshi kurash olib borgan va afg'onlarning, jumladan, o'z oilasining ko'plab a'zolarining keng ko'lamli ko'chirilishiga olib kelgan harakatlarni qanday xabardor qilganini tasvirlaydi. 2018-yildan beri u London Iqtisodiyot maktabida joylashgan Atlantika Fellows dasturining aʼzosi boʻlib, u global tengsizliklarni jamoaviy harakatlar orqali hal qilishga qaratilgan [6] . 2022 yilda Ayubi janubiy avstraliyalik yosh tadbirkorlarni tan oladigan har yili o'tkaziladigan "40 yoshgacha 40" ijtimoiy ta'sir mukofotini qo'lga kiritdi [7] .

Oila, ta'lim va martaba[tahrir | manbasini tahrirlash]

Durhonoyi Ayubiy 1985-yilda Afg'onistonning Kobul shahrida Zalmay va Farida Ayubiy oilasida tug'ilgan [8]. Ular oilada 5 qiz bo'ishgan. Sovet-Afg'on urushi Ayubiy oilasini 1987-yilda Pokiston orqali Avstraliyaga hijrat qilishiga olib keladi. Ular 1989-yilda Adelaidaga ko'chib o'tishdan oldin dastlab Melburnda joylashadilar [8] [9] .

2009-yilda uning oilasi Adelaida shahrida Parvona nomli birinchi restoranini ochdi, bu esa keyinchalik uning ovqat kitobini rivojlantiradi. Bu oila 2012-yilda muhojirlikdan keyin birinchi marta Afg‘onistonga qaytib keladi. 2014-yilda ular o'zlarining ikkinchi restorani Kutchi Deli Parwanani ochdilar, bu esa ular safari davomida duch kelgan ko'cha-ovqat madaniyatini aks ettiradi [8] .

Ayubiyning onasi amakivachchasi Sayd Majrouh (1928-1988), faylasuf, shoir, jurnalist, diplomat va adabiyotshunos olim, eng yaxshi epik she'ri bilan tanilgan, Ego-Monstreva ta'sirini kuzatuvchi ish Sovet urushi direktori sifatida Afg'oniston axborot markazida ishlagan[10] .

2018-yilda Durhonoyi Ayubiy Buyuk Britaniyada joylashgan "Atlantic Fellows in Society Equity" dasturining katta ilmiy xodimi bo'lgan [11] . U ijtimoiy tenglik masalalari bo'yicha keng gapirdi va 2021-yilda Piter MakMullin fuqaroliksizlik markazi bilan hamkorlikda Melburn ijtimoiy tenglik institutida taniqli ma'ruzachi bo'ldi [12] . U The Telegraph (London) kabi davriy nashrlarda oziq-ovqat bilan bog'liq mavzularda yozgan. [13]

Ovqatlanish kitobi: Parvona: Afg'on oshxonasidan retseptlar va hikoyalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Lobeyah (Afg'onistonlik loviya) Durhonoyi Ayubiyning "Parvona" oshxona kitobidan, 186-bet.

Durhonoyi Ayubiy oʻzining “Parvona: Afgʻon oshxonasidan retseptlar va hikoyalar” nomli oshxona kitobini 2020-yil sentyabr oyida chop etdi [14] . Unda uning oilasidan ilhomlangan 100 ga yaqin retseptlar mavjud bo'lib, ularning ko'pchiligini onasi Farida Ayubiy etkazadi. Ayubiy bu retseptlarni afg'on tarixi, madaniyati va siyosatiga oid fikrlar bilan birlashtiradi. Parvona global madaniyatga oid kitoblar, jumladan, pazandalik kitoblari va madaniy qo'llanmalarga ixtisoslashgan Interlink Publishing (Massachusets, AQSh) tomonidan nashr qilingan.

2021-yilda The Guardian avstraliyalik taomlar va ichimliklar haqidagi seriyasida Parvona retseptlarini hamda Durhonoyi Ayubiy va uning onasi Farida haqidagi hikoyasini taqdim etadi. Jumladan, Faridaning tul qolgan otasi bolalariga nonushta qilish uchun pishirib beradigan taomlar retseptlari o‘rin olgan [15] . Garvard kitob do'konida Ayubiy tasvirlangan va "Parvonani "nafaqat oshxona kitobi balki "Oshpazlik oilasi tarixi" deb ta'riflagan [16] . U ko'plab yangiliklar agentliklari, shu jumladan BBC bilan podkastlar va radio intervyularida qatnashgan [17] .

Mukofotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Durhonoyi Ayubiy Parvona uchun tanqidiy olqishlarga sazovor bo'ldi. Kitob 2021-yilda yilning eng yaxshi taomlari kitobi uchun “Ovqatlanish sanʼati” mukofotiga sazovor boʻldi [18] va 2021-yilda eng yaxshi xalqaro oshxona kitobi uchun Oziq-ovqat mualliflari gildiyasi mukofotiga sazovor boʻldi [19] . U, shuningdek, 2021-yilda yilning eng yaxshi debyut taomlari kitobi uchun Fortnum & Mason Food and Drink Award mukofotiga nomzod boʻlgan [20] . Ayubiy va uning "Parvona" kitobini maqtaganlar orasida ingliz taomlari yozuvchisi Nigella Louson va Nobel mukofoti laureati Malala Yusufzay bor [1] .

2022-yilda Ayubi janubiy avstraliyalik yosh tadbirkorlar uchun "40 yoshgacha 40" mukofotini qo'lga kiritdi. Mukofot uning Avstraliyaga muhojirlar nomidan qilgan ishini e’tirof etdi va 2021-yilda Afg‘onistonning Tolibon rejimiga qulashi natijasida jabrlangan afg‘onlar uchun 180 ming dollardan ortiq mablag‘ yig‘ish borasidagi sa’y-harakatlarini qayd etdi. Ayubining o'zi ham ijtimoiy adolatni targ'ib qilish bilan birga, Avstraliyadagi afg'on xalqlari va muhojirlari haqida tushunishni rivojlantirishga sodiqligini ta'kidladi [7] .

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 Yousafzai. „Durkhanai Ayubi on how her cookbook, Parwana, unearths voices from Afghanistan“ (en). podium.bulletin.com. 2022-yil 21-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 21-fevral.
  2. „Durkhanai Ayubi's Recent Articles“ (en). The Kitchn. Qaraldi: 2022-yil 21-fevral.
  3. „The Art of Eating Prize Winners“ (en-US). The Art of Eating Magazine. Qaraldi: 2022-yil 21-fevral.
  4. „A Cookbook Author on How Cuisine Connects Us to Our Roots — and One Another“ (en). Travel + Leisure (2020-yil 14-sentyabr). Qaraldi: 2022-yil 13-iyul.
  5. Brehaut, Laura. „Culinary connections: In Parwana, Durkhanai Ayubi takes the long view of Afghan history“ (en). National Post (2021-yil 22-yanvar). Qaraldi: 2022-yil 13-iyul.
  6. Atlantic Fellows Program. „Atlantic Fellows: Senior Fellow, Durkhanai Ayubi“. www.atlanticfellows.org. 2022-yil 13-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 13-iyul.
  7. 7,0 7,1 „Making a difference through entrepreneurialism“ (en). InDaily: Adelaide Independent News (2022-yil 17-iyun). Qaraldi: 2022-yil 13-iyul.
  8. 8,0 8,1 8,2 Ayubi, Durkhanai. Parwana : recipes and stories from an Afghan kitchen, Farida Ayubi, Fatema Ayubi, Alicia Taylor, Sydney, 2020. ISBN 978-1-76052-435-7. OCLC 1164827173. 
  9. Durkhanai Ayubi – Narratives of Displacement (inglizcha), qaraldi: 2022-03-28
  10. „Author | Sayd Majrouh“ (en). Other Press. Qaraldi: 2022-yil 28-mart.
  11. Ayubi. „My journey as an Atlantic Fellow“ (en). Atlantic Institute Annual Review. Qaraldi: 2022-yil 13-iyul.
  12. Melbourne Social Equity Institute. „Durkhanai Ayubi –Narratives of Displacement“. youtube.com (2021-yil 24-may).
  13. Ayubi. „Durkhanai Ayubi“ (en-GB). The Telegraph (2020-yil 25-sentyabr). Qaraldi: 2022-yil 13-iyul.
  14. Durkhanai Ayubi presents "Parwana" (Harvard Book Store) (inglizcha), qaraldi: 2022-03-28
  15. „Breakfast with Farida and Durkhanai Ayubi: tokhme banjanromi (Afghan eggs), naan and shir chai – recipe“ (en). the Guardian (2021-yil 12-noyabr). Qaraldi: 2022-yil 4-may.
  16. Harvard Bookstore. „Durkhanai Ayubi Presents "Parwana"“. Harvard Bookstore (2020-yil 11-noyabr).
  17. „BBC Radio London - Judi Love, Durkhanai Ayubi and Black Trauma“ (en-GB). BBC. Qaraldi: 2022-yil 13-iyul.
  18. „The Art of Eating Prize Winners“ (en-US). The Art of Eating Magazine. Qaraldi: 2022-yil 21-fevral.
  19. Guild of Food Writers. „Awards 2021 Winners“. www.gfw.co.uk. Qaraldi: 2022-yil 21-fevral.
  20. „Hospitality & Catering News“. Hospitality & Catering News (2021-yil 10-sentyabr). Qaraldi: 2022-yil 21-mart.