Charles de Lint

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Charles de Lint
Tavalludi 22-dekabr 1951-yil (1951-12-22) (72 yosh)
Taxallusi Samuel M. Key
Ijod qilgan tillari Canadian English
Fuqaroligi Kanada[1]
Janr Fantaziya, Qo'rqinchli fantastika, Afsonaviy fantastika, Sehrli realizm, urban fantasy
Turmush oʻrtogʻi MaryAnn Harris (1980)
Veb-sayti
charlesdelint.com

Charles de Lint (22-dekabr 1951-yilda yugʻilgan) Kanadalik yozuvchi[2][3][4].

Asosan fentezi yozuvchisi, u urban fantasy, zamonaviy magical realism va afsonaviy fantastika uslubida asarlarini yaratgan[5]. Terri Windling, Emma Bull va John Crowley kabi mualliflar bilan birgalikda de Lint 1980-yillarda urban fantasyning kichik janrini kashshoflik qildi va ommalashtirdi. U romanlar, novellalar, qisqa hikoyalar, sheʼrlar va lirika yozadi. Uning eng mashhur asarlari:[6]The Newford seriya kitoblari (Dreams Underfoot, Widdershins, The Blue Girl, The Onion Girl, Moonlight and Vines, Someplace to be Flying va boshqalar), shuningdek, Moonheart, The Mystery of Grace, The Painted Boy va A Circle of Cats (Charles Vess tomonidan tasvirlangan bolalar kitobi). Uning oʻziga xos fantaziya uslubi Amerika va Evropa folkloridan foydalanadi; de Lint mifologiya, folklor va ilmiy fantastikalatning koʻplab mualliflari, shu jumladan J. R. R. Tolkien, Lord Dunsany, William Morris, Mervyn Peake, James Branch Cabell va E. R. Eddison tomonidan taʼsirlangan[4]. Uning baʼzi afsonaviy sheʼriy asarlarini Endicott Studio veb-saytida onlayn ravishda topishingiz mumkin[7].

U essechi / critic / folklorist sifatida „The Magazine of Fantasy & Science Fiction“ jurnalida kitob sharhlarini yozadi, bir nechta adabiy mukofotlarni taqdirlaydi va ikkita jamoat kutubxonalarida writer-in-residence boʻlib ishlaydi.

Shaxsiy hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Charles de Lint 1951-yilda Niderlandiyaning North Hollanddagi Bussum shahrida tugʻilgan. U toʻrt oyligida oilasi Kanadaga koʻchib oʻtdi. U Kanadada ham, chet elda ham oʻsgan, ammo oʻn bir yoshidan beri Ottawada yashagan.

1974-yilda u MaryAnn Harris bilan uchrashdi va ular 1980-yilda turmush qurishdi[8][9]. Ular hozir Ottawada yashaydilar. Harris de Lintning fantastikalarining birinchi muharriri va uning biznes menejeri hisoblanadi[10].

MaryAnn Harris 2021-yil 6-sentabrdan beri kam uchraydigan va kuchsizlantiruvchi tick-borne virus tufayli kasalxonaga yotqizilgan[11].

Karyerasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yigirma yoshidan oʻttiz yoshining boshigacha de Lint record storeda ishlagan va dam olish kunlari keltlar musiqa guruhida oʻynagan.

Yozish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Charles de Lint 1983-yilda yozishni boshladi va oʻsha paytdan boshlab toʻliq vaqtli yozuvchi boʻlib, 1984-yildan 1997-yilgacha taxminan qirq kitob va jami 71 ta kitob (xorijiy nashrlar va qayta nashrlarni hisobga olmagan holda) nashr etdi va shu bilan birga fentezi ustasi sifatida obroʻga erishdi.

Charles de Lint 1984-yilda Flying Buffalo kompaniyasining Citybook II: Port Oʻ Call rolli oʻyin qoʻshimchasiga hissa qoʻshganlardan biri edi[12][13].

U uchta horror romanini Samuel M. Key nomidan chop etdi, keyinchalik Orb Books tomonidan Charles de Lint nomida qayta nashr etilgan. U shuningdek, rassom Charles Vess tomonidan tasfirlangan „A Circle of Cats“ nomli bolalar kitobini ham nashr etgan[14].

Uslub va sozlamalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Uning asosiy janri, contemporary fantasy, bu janr haqiqiy dunyoni „otherworld“ bilan birlashtiradi, tabiiy va gʻayritabiiyni birgalikda yashashiga imkon beradi. Bu Kanada mamlakatlarining aksariyatida mahalliy xalq folklorining mavjud emasligi uchun metafora deb ataladi[15]. Biroq, De Lint nafaqat Shimoliy Amerika Aboriginal culture, balki boshqa madaniyatlarning folkloriga asoslangan. Masalan, uning Moonheart nomli romani ham Native American va Welsh folklorlarining elementlaridan foydalanadi[15].

Uning koʻplab dastlabki kitoblari Ottawa shahrida joylashgan, boshqalari (1990-2009) asosan uning fantastik Shimoliy Amerika shahridagi Newforda joylashgan boʻlib, de Lintning turli Shimoliy Amerikaning shaharlarining sevimli jihatlaridan ilhomlangan. Koʻpgina kitoblarda odatdagi qahramonlar toʻplami ishlatiladi. Yaqinda de Lint oʻzining fantastik The Painted Boy (Viking 2010) ni nashr etganday, Janubi-gʻarbiy AQSh shahridagi Santa de Vado Viejo shahrida joylashgan „The Mystery of Grace“ (Tor 2009) nomli kattalar romani nashr etdi.

Tan olinishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

De Lint koʻplab mukofotlarni, shu jumladan, 2000-yilda Moonlight va Vines uchun World Fantasy Award for Best Collectio, Ontario Library Associationʼs White Pine Award, shuningdek, uning yoshlar uchun „Blue Girl“ (Viking, 2004) romani uchun Great Lakes Great Books Awardini olgan. 1988-yilda u „Jack, the Giant-killer“ (Ace 1987) romani uchun Kanadaning SF / Fantasy Awardini, „Casper“ (hozir Aurora deb tanilgan) ni qoʻlga kiritdi. Uning „Widdershins“ (Tor, 2006) romani Amazon.com Editors' Picks: Top 10 Science Fiction & Fantasy Books of 2006 da birinchi oʻrinni egalladi. Uning 1984-yilgi urban fantasy romani Moonheart Tor’s Orb liniyasi uchun best-selling qogʻoz muqovasida edi. U triller, detektiv sir va boshqa dunyodagi afsona fantaziya sifatida tasvirlangan[15].

Boshqa adabiy asarlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

De Lint koʻplab roman va qisqa hikoyalarning muallifi boʻlishdan tashqari, u hamda shoir, folklorist va tanqidchi. Uning sheʼriyatlarini Endicott Studio Journal of Mythic Artsda onlayn ravishda topishingiz mumkin. U Kanada va Qoʻshma Shtatlarda ijodiy yozuv seminarlarini oʻtkazgan va Ottawa shahridagi ikkita jamoat kutubxonalarida writer‑in‑residence boʻlgan. U shuningdek, asl qoʻshiqlarni yozgan; uning asosiy asboblari — nay, skripka, hushtak, vokal va gitara. 2011-yilda de Lint oʻzining birinchi CD-ni, Old Blue Truck-ni chiqargan[16]. De Lint shuningdek Nebula Award, World Fantasy Award, Theodore Sturgeon Award va Bram Stoker Award uchun hakam boʻlgan.

Musiqa va sanʼat[tahrir | manbasini tahrirlash]

De Lint xotini MaryAnn bilan xalq, irland va kelt musiqasini oʻynaydi; bir vaqtlar mahalliy pubda oʻynagan va soʻnggi paytlarda Seattelda FaerieWorlds va FaerieCon West-da konsertlar oʻtkazdi. U koʻpgina asbob-uskunalarda oʻynaydi va oʻz qoʻshiqlarini yozadi. 2011-yilda de Lint oʻzining birinchi albomi Old Blue Truckni chiqargan. Bu uning xotini MaryAnn Harrisning Crow Girls albomi bilan birga chiqarilgan.

Bibliografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yoshlar uchun romanlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • The Riddle of the Wren. New York:Ace Books. 1984.
  • Moonheart: A Romance. New York: Ace Book. 1984.
  • The Harp of the Grey Rose. Norfolk, Va.: Donning. 1985
  • Mulengro: A Romany Tale, 1985. 
  • Yarrow. 1986.
  • Jack, the Giant-Killer. 1987
  • Greenmantle, 1988. 
  • Wolf Moon. 1988.
  • Svaha, 1989. 
  • The Walley of Thunder. Philip Jose Farmer’s Dungeon series #3. 1989.
  • The Hidden City. Philip Jose Farmer’s Durgeon series #5. 1990.
  • Ghostwood. 1990
  • Drink Down the Moon, 1990. 
  • Angel of Darkness, 1990
  • The Little Country, 1991
  • Into the Green, 1993. 
  • The Wild Wood (Brian Froud’s Faerielands, Brian Froud tomonidan tasvirlangan) (1994)
  • Memory and dream (1994)
  • Someplace to Be Flying (1998)
  • The Road to Lisdoonvarna (2001) The blue Girl (2004)
  • the Mystery of Grace (2009)
  • Eyes Like Leaves (2009)
  • Under My Skin (2012)
  • Over My Head (2013)
  • Out of this World (2014)
  • The Wind in His Heart (2017)
  • Juniper Wiles (2021)
  • Juniper Wiles va Ghost Girls (2022)

Yoshlar uchun romanlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Baʼzi qoʻshimcha yoshlar romanlari quyida ularning seriya nomi ostida keltirilgan.

  • Little (Grrl) Lost (2007)
  • The Painted Boy (2010)
  • The Cats of Tanglewood (Charles Vess tomonidan tasvirlangan) (2013)
  • Seven Wind Sisters: A Modern Fairy Tale (Charles Vess tomonidan tasvirlangan) (2002)

Novelalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Berlin (1989)
  • The Fair in Emain Macha (1990)
  • Our Lady of the Harbour (1991) −1992 World Fantasy Award nomzodi
  • Paperjack (1992) −1993 World Fantasy award nomzodi
  • Death Leaves an Echo (uchta novela toʻplamining qismi, Cafe Purgatoriam) (1991)
  • A Circle of Cats (Charles Vess tomonidan tasvirlangan) (2003) −2004 World Fantasy award nomzodi
  • Promises to Kepp (2007, Tachyon Publications)

Kitoblar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Laughter in the Leaves (1984)
  • Ghosts of Wind and Shadow (1991)
  • Refinerytown (2003)
  • This Moment (2005)
  • Make A Joyful Noise(2006)
  • Old Man Crow (2007)
  • Riding Shotgun (2007)
  • Yellow Dog (2008)

Kitob shaklida chop etilgan qisqa hikoyalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Ascian in Rose (1987) (Spiritwalkda qayta nashr etilgan)
  • Westlin Wind (1989) (Spiritwalkda qayta nashr etilgan)
  • Uncle Dobbinʼs Parrot Fair (1991) (Dreams Underfootda qayta nashr etilgan)
  • Our Lady of the Harbour (1991) (Dreams Underfootda qayta nashr etilgan)
  • Paperjack (1991) (Dreams Underfootda qayta nashr etilgan)
  • Merlin Dreams in the Mondream Wood(1992) (Spiritwalkda qayta nashr etilgan)
  • The Wishing Well (1993) (The Ivory and the Hornda qayta nashr etilgan)
  • The Buffalo Man (1999) (Tapping the Dream Treeda qayta nashr etilgan)

Toʻplamlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • De Grijze Roos („The Grey Rose“) (1983) (Flamand tiliga tarjima qilingan)
  • Hedgework and Guessery (1991)
  • Spiritwalk (1992)
  • Dreams Underfoot (1993)
  • Jack of Kinrowan (1995)
  • Moonlight and Vines (1999)
  • The Newford Stories (1999) (Dreams Underfoot, The Ivory and the Horn, and Moonlight va Vines hikoyalarini oʻz ichiga oladi)
  • Triskell Tales (2000)
  • Waifs and Strays (2002)
  • Tapping the Dream Tree (2002)
  • A Handful of Coppers (Collected Early Stories, Vol.1: Heroic Fantasy) (2003)
  • Quicksilver & Shadow (Collected Early Stories, Vol.2) (2004)
  • The Hour Before Dawn (2005)
  • Triskell Tales 2 (2006)
  • What the Mouse Found (2008)
  • Woods and Waters Wild (2009)
  • Muse and Reverie (2009)
  • The Very Best of Charles de Lint (2010, Tachyon Publications)

Newford seriyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Newford — Shimoliy Amerika shahari, u yerda Charles de Lint koʻplab romani va qisqa hikoyalarini oʻrnatgan. Insonlar shaharni Yevropa va Nativ Amerikalik mifologik afsonalar bilan baham koʻrishadi, ular kundalik hayotlarida umumiy til topishadi yoki oʻzlarini sarguzashtlarga duchor qilishadi.

  • The Dreaming Place (Brian Froud tomonidan tasvirlangan yoshlar) (1990)
  • From a Whisper to a Scream (birinchi Samuel M. Key taxallusida nashr etilgan) (1992)
  • Dreams Underfoot (1993)
  • I’ll Be Watching You (birinchi Samuel M. Key taxallusida nashr etilgan) (1994)
  • Memory and Dream (1994)
  • The Ivory and the Horn (1995)
  • Trader (1997) −1998 World Fantasy Award nomzodi
  • Someplace to Be Flying (1998) −1999 World Fantasy Award nomzodi
  • Moonlight and Vines (1999)
  • The Newford Stories (1999) (Dreams Underfoot, The Ivory and the Horn, va Moonlight and Vines kompilyatsiya qiladi)
  • Forests of the Hear (2000) −2000 Nebula Award nomzodi
  • The Onion Girl (2001) −2002 World Fantasy Award nomzodi
  • Seven Wild Sisters (novela Charles Vess tomonidan tasvirlangan) (2002)-2003 World Fantasy Award nomzodi
  • Tapping the Dream Tree (2002)
  • Spirits in the Wires (2003)
  • A Circle of Cats (2003) (bolalar kitobi sifatida yozilgan)
  • Medicine Road (Charles Vess tomonidan tasvirlangan, Tachyon Publications) (2004)
  • The Blue Girl (yoshi kattalar) (2004)
  • The Hour Before Dawn (2005)
  • Widdershins (2006)
  • Promises to Keep (2007, Tachyon Publications)
  • Old Man Crow (2007)
  • Dingo (yoshi kattalar) (2008)
  • Muse and Reverie (2009)
  • Juniper Wiles (2021)
  • Juniper Wiles and the Ghost Girls (2022)

Qisqacha hikoyalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • I"The Valley of the Troll" Sword and Sorceress I da (1984)
  • „Cold Blows The Wind“ Sword and Sorceress II da (1985)
  • „The Weeping Oak“ Sword and Sorceress IV da (1987)
  • „Into the Green“ Sword and Sorceress V da (1988)
  • „One Chance“ Werewolvesda (Jane Yolen va Martin H. Greenberg tomonidan tahrirlangan). Bruce Covilleʼs Book of Spine Tinglersda qayta nashr etilgan(1988)
  • „Companions to the Moon“ Realms of Fantasyda (iyun, 2007). Peter S. Beagleʼs The Urban Fantasyda qayta nashr etilgan (2011)
  • „Ten for the Devil“ Battle Magicda (Daw Books). Tim Prattʼs Sympathy for the Devilda qayta nashr etilgan (2010)
  • "The Butter Spiritʼs Tithe (2004) Emerald Magicda

De Lint, shuningdek, 1980-yillarning oʻrtalarida Barri Blerning Aircel nashriyoti uchun bir nechta komikslarni yozgan.

Uning „The Sacred Fire“ nomli qisqa hikoyasi 1994-yilda Peter Billingsley va Robert Meyer Burnett tomonidan qisqa filmga aylandi. Aslida Butler University kampusida va uning yaqinida joylashgan edi, ammo film uchun joy Beverly Hillsga oʻzgartirildi. Shuningdek, 2000-yil yanvar oyida „The Hunger“ seriyasining epizodi sifatida oʻzgartirilgan.

Koʻrib chiqish ustunlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

De Lint Magazine of Fantasy and Science Fiction uchun „Books to Look For“ nomli muntazam sharh ustunini yozadi[17].

Diskografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Old Blue Truck (2011)[18]
  • Crow Girls (MaryAnn Harris (2011)[19]
  • The Loonʼs Lament — raqamli singl (2011) (oʻtgan 2002-yilda A Walk on the Windy Side albomiga kiritilgan)[20].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. (unspecified title)
  2. Webmaster. „Charles de Lint: Music“. www.sfsite.com. 2017-yil 5-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 23-may.
  3. Webmaster. „Charles de Lint: Biography“. www.sfsite.com. 2017-yil 1-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 23-may.
  4. 4,0 4,1 Webmaster. „Charles de Lint: About Me“. www.sfsite.com. 2017-yil 5-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 23-may.
  5. „Mythic Reading Lists“. Mythic Reading Lists. 2017-yil 15-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 23-may.
  6. Webmaster. „Charles de Lint Bibliography: Novels“. www.sfsite.com. 2017-yil 5-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 23-may.
  7. „JoMA Archives: Poetry“. JoMA Archives: Poetry. 2017-yil 13-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 23-may.
  8. „MaryAnn Harris“. www.sfsite.com. 2017-yil 1-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 23-may.
  9. „The Meeting“. www.sfsite.com. 2017-yil 5-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 23-may.
  10. „MaryAnn Harris“. www.reclectica.com. 2019-yil 9-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 23-may.
  11. Crawford. „A tick bite, the Powassan virus, and MaryAnn's struggle“. Ottawa Citizen. PostMedia (2023-yil 18-mart). Qaraldi: 2023-yil 18-mart.
  12. Shannon Appelcline. Designers & Dragons. Mongoose Publishing, 2011 — 38 bet. ISBN 978-1-907702-58-7. 
  13. Schick, Lawrence. Heroic Worlds: A History and Guide to Role-Playing Games. Prometheus Books, 1991 — 162 bet. ISBN 0-87975-653-5. 
  14. Webmaster. „Charles de Lint: A Circle of Cats (2003) Description“. www.sfsite.com. 2017-yil 5-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 23-may.
  15. 15,0 15,1 15,2 Steven, Lawrence. „Welwyn Wilton Katz and Charles de Lint: New Fantasy as a Canadian Post-colonial Genre.“ Worlds of Wonder: Readings in Canadian Science Fiction and Fantasy Literature. Ed. Jean-François Leroux and Camille R. La Bossière. Ottawa: University of Ottawa Press, 2004. 57-72. Print.
  16. Webmaster. „Charles de Lint“. www.sfsite.com. 2017-yil 4-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 23-may.
  17. Webmaster. „Fantasy and Science Fiction Departments: Books To Look For - Charles de Lint“. www.sfsite.com. Qaraldi: 2017-yil 23-may.
  18. Webmaster. „Charles de Lint: Music - Old Blue Truck“. www.sfsite.com. 2017-yil 5-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 23-may.
  19. Webmaster. „Charles de Lint: Music - Crow Girls EP by MaryAnn Harris“. www.sfsite.com. 2017-yil 5-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 23-may.
  20. Webmaster. „Charles de Lint: Music - The Loon's Lament—Digital Single“. www.sfsite.com. 2017-yil 5-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 23-may.

Andoza:World Fantasy Award Best Collection