Beyler masjidi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Masjid
Beyler masjidi
ozarbayjoncha: Bəylər məscidi
Mamlakat  Ozarbayjon
Yoʻnalishi shia
Meʼmoriy uslub Islom meʼmorchiligi
Binokor Murtuza Muhtarov
Meʼmor Seyid Husayn
Binokorlik sanasi 1985 yil
Holati amaldagi

Beyler masjidi – Boku shahri, Icheri-sheherning (Eski shahar) tarixiy qismida, Shirvonshohlar saroyi majmuasining Murod darvozasi roʻparasida joylashgan tarixiy-meʼmoriy yodgorlik. Ozarbayjon Vazirlar Mahkamasining tarix va madaniyat yodgorliklari toʻgʻrisidagi farmoyishiga koʻra, Beyler masjidi milliy ahamiyatga ega boʻlgan tarix va madaniyat yodgorliklari roʻyxatiga kiritilgan[1][2].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Beyler masjidi 1895-yilda eski masjid oʻrnida qurilgan. Masjid qurilishi Muhammad Hoshim al-Bokuviyning oʻgʻillari – Hoji Bobo va Hoji Javad, shuningdek , Murtuza Muhtarov, xattot Ibrohim Shirvani, Mir Ali an-Nagiy, Mir Tagi, meʼmor Seyid Husaynlar tomonidan amalga oshirilgan.

Masjid qurilishida mahalliy meʼmorchilik xususiyatlarini saqlab qolgan holda yangi meʼmorchilik uslubiga asos solinadi. Ushbu masjid qurilishi davomida ilk marotaba Shirvonshohlar meʼmorchiligi maktabiga xos boʻlgan uslublarni qoʻllashga harakat qilingan.

2014– 2015-yillarda masjid „Icherisheher“ davlat tarixiy-meʼmoriy qoʻriqxonasi maʼmuriyati tomonidan jalb qilingan avstriyalik restavrator Erich Pummer tomonidan restavratsiya qilinadi. „Icherisheher“ davlat tarixiy-meʼmoriy qoʻriqxonasi restavratsiyadan soʻng masjiddan muzey sifatida ham foydalanishga qaror qiladi. Masjidda turli davrlarga oid 73 ta Qurʼon kitoblari, 7 ta qadimiy diniy kitoblar, shuningdek, 19 ta diniy atribut va boshqa 99 ta eksponat tashrif buyuruvchilarga namoyish etiladi. Koʻrgazmadan, shuningdek, qadimiy Derbent masjidiga tegishli Qur’on kitobi ham oʻrin olgan[3][4].

Tuzilishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Beyler masjidi meʼmorchiligi gʻarbiy, sharqiy va mahalliy meʼmorchilik anʼanalarini oʻzida mujassam etadi. Masjidda qabulxona, namozxona hamda bezatilgan mehrob bor. Namoz zali XIX asrning ikkinchi yarmidan buyon qurilgan Ozarbayjon masjidlari uchun xos tarzda uch navli boʻlib, ushbu qurilish uslubi, nafaqat, Boku va Absheron, balki Shirvon, Qorabogʻ, Gubadli, Shaki va Zaqatala tumanidagi masjidlarda ham uchraydi. Xuddi shunday oʻziga xos qurilish uslubidan, shuningdek, feodalizm davrida yashagan turkiy xalqlar ham foydalanishgan. Masjidning atrofida oʻziga xos dizaynda barpo etilgan istirohat bogʻi joylashgan[5][6].

Galereya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Murad Ismayilov. The Dialectics of Post-Soviet Modernity and the Changing Contours of Islamic Discourse in Azerbaijan: Toward a Resacralization of Public Space. Rowman & Littlefield, 2018. ISBN 9781498568371. 
  2. „The Minaret Of Baylar Mosque With Maiden'S Tower In The Background, Old Town, Baku, Azerbaijan.“. 2019-yil 26-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 26-yanvar.
  3. „We are delighted...“. 2019-yil 27-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 26-yanvar.
  4. „Beyler mosque“.
  5. „Azerbaijan, Baku: Icherisheher Centre for Traditional Arts“. 2019-yil 10-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 26-yanvar.
  6. „BEYLER MOSQUE“.