Namoz

Namoz (fors.) — islom koʻrsatmalari boʻyicha bajariladigan maxsus ibodat turi; islomdagi 5 rukndan biri. N. musulmonlarga meʼroj kechasi (q. Isro va meʼroj) farz qilingan birinchi ibo-datdir. Bir kecha-kunduzda 5 mahal (bomdod, peshin, asr, shom, xufton) N. oʻqish farz hisoblanadi. N. oʻqish "Allohu akbar" deb takbir aytish bilan boshlanib, sano, Qurʼon oyatlaridan tilovat qilishda duolar oʻqish, rukuʼ, sajda, tiz choʻkib oʻtirish, salom berishlarni oʻz ichiga oladi. N.ning bir necha turlari mavjud. Mas, farz, vojib, sunnat, nafl, ishroq, tahajjud, qazo, shukri vuzu, janoza va b. qoʻshimcha N.lar borki, ularni ado etish musulmon kishining ixtiyoriy ibodati sanaladi. Farz, vojib, sunnat N.lari esa ado etilishi sharʼan talab etiluvchi N.lar sirasiga kiradi.

N. oʻqish uchun namozxonning badan va kiyimlari hamda oʻqish joyi pok boʻlishi shart. N. qiblaga — Makkadagi Kaʼba ibodatxonasiga qarab oʻqiladi. Uni oʻqishda maxsus toʻshama — joynamozagm foydalanish odatga aylangan. N.ni kishi bir oʻzi yoki jamoa boʻlib oʻqishi mumkin, lekin juma kunidagi juma N.ini masjidda jamoa bilan oʻqish tavsiya etiladi. Jamoa boʻlib N. oʻqiganda namozxonlar qator turadi, ulardan biri (imom) imomlikka oʻtadi. N. paytida gapirish, yeyish, ichish, kulish, yigʻlash, yoʻtalish, turli harakatlar qilish va b. mumkin emas. Kasal va nogironlar N.ni oʻzlariga qulay holatda oʻqiydilar.

Islomdagi mazxablar koʻrsatmalarida N. oʻqish qoidalarining bir-biridan farq qiladigan jihatlari bor. Oʻzbekistonda N., asosan, hanafiylik mazhabiga muvofiq oʻqiladi.

Namoz - islom dinidagi ibodat, arabchada «Solat» deyilib, lug'atda yaxshilikka duo ma'nosini anglatadi. Shariatda esa: «Takbir ila boshlanib, salom berish ila tugaydigan maxsus shartlari bor gaplar va ishlar namozdir». Namoz Isro kechasida, Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning hijratlaridan oldinroq farz bo'lgan. Besh vaqt namoz farzligi Qur'onda ham, Sunnatda ham, Ijmo'da ham qayta-qayta ta'kidlangan. Namoz balog'atga etgan har bir musulmon uchun farzi ayndir. Har kim o'zi uchun namoz o'qimog'i farzdir.

Jarayon

Tahorat qilib bo'lganimizdan keyin qanday namoz o'qiymiz?

1. Qiblaga yuzlanib, qo'llarimizni ko'tarib"اَللهُ اَكْبَرُ" (Allohu akbar) deymiz.

2. Sano duosini o'qiymiz.

3. Avval «Fotiha» surasini, so'ngra boshqa biror surani o'qiymiz.

4. «Allohu akbar» deb ruku' qilamiz va ruku'da 3 marotaba: "سُبْحَانَ رَبِّيَ الْعَظِيمِ" «Subhana robbiyal-a'ziym» (Ulug' Robbim pokdir!) deymiz.

5. Ruku'dan boshimizni ko'tarib:

"سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَهُ، رَبَّناَ وَ لَكَ الْحَمْدُ" «Sami'allohu liman hamidah, Robbana-a valakal hamd» (Alloh O'ziga hamd aytuvchini eshitdi. Ey Parvardigorimiz! Senga hamd(lar) bo'lsin) deymiz.

6. «Allohu akbar» deb sajda qilamiz va sajdada "سُبْحَانَ رَبِّيَ الْأَعْلَى" «Subhana robbiyal a'la» (Eng oliy zot bo'lmish Parvardigorim barcha aybu nuqsondan pokdir) deymiz.

7. «Allohu akbar» deb sajdadan boshimizni ko'tarib o'tiramiz va: "رَبِّ اغْفِرْ لِي" «Robbig'-firli» deymiz.

8. «Allohu akbar» deb ikkinchi marta sajda qilamiz va sajdada «Subhana Robbiyal-a'la» deymiz.

9. «Allohu akbar» deb ikkinchi rakaatga turamiz.

Namozni boshlashdan oldin ado etilishi lozim bo'lgan to'qqizta shart bordir:

1. Islom.

2. Aql.

3. Tamyiz (esni tanishlik).

4. Tahoratli bo'lish.

5. Najosatlardan poklanish.

6. Avratni yopish.

7. Namoz vaqtining kirishi.

8. Qiblaga yuzlanish.

9. Niyat.

Namoz turlarlari

Asosiy maqola: Namoz turlari.

Namoz turlari va vaqti haqida qisqacha tushuncha

Namoz nomi	arab. ‎‎	Ma'nosi/ Tarjimasi	Namoz vaqti/ Qay holatda o'qilishi	Ma'suliyati/	Rakatlar soni
Asr	صلاة العصر	Vaqt O'rta namoz	Kechki mahal. Inson soyasi o'zidan ikki barobar kattalashganda o'qiladi.	Farz	4
Asr namozini o'z vaqtida o'qish zarur.
Vitr	وتر			Sunnat/Vojib
.
Jum'a	صلاة الجمعة	Ja'mlanuvchu namoz	Juma kuni	Farz/Sunnat	4,2,4