Abram Stolyar

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Abram Stolyar
belaruscha: Абрам Аронавіч Столяр
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi 1919-yil 20-fevral
Tarutino, Ruminiya
Vafoti 1993-yil 6-may
Moskva, Rossiya
Fuqaroligi Sovet Ittifoqi Sovet Ittifoqi
Rossiya Rossiya
Taʼlim Buxoro davlat universiteti
Mukofotlari

Abram Aronovich Stolyar (belaruscha: Абрам Аронавіч Столяр, 1919-yil 20-fevral, Tarutino, Bessarabiya, hozirgi Ukrainaning Odessa viloyati — 1993-yil 6-may, Moskva) — belarus-sovet pedagogi, maktab oʻquvchilarining mantiqiy tafakkurini rivojlantirish boʻyicha oʻz ishlari bilan mashhur metodist. Pedagogika fanlari doktori (1970)[1], professor. Belorussiya SSR Oliy maktabining xizmat koʻrsatgan xodimi.

Tarjimai holi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Abram Aronovich Stolyar Ruminiya tomonidan qoʻshib olingan Bessarabiya janubidagi Tarutino koloniyasida tugʻilgan. Cetatea-Albadagi erkaklar litseyini tugatgandan soʻng, Buxarestdagi Oliy politexnika maktabiga oʻqishga kirgan, lekin 1940-yilda Bessarabiya SSSRga qoʻshilgandan soʻng, oʻqishni toʻxtatib, ota-onasi oldiga qaytishga majbur boʻlgan[2]. Ikkinchi jahon urushi boshlanishi bilan ular bilan birga Oʻrta Osiyoga evakuatsiya qilingan va bu yerda oʻrta maktabda matematika oʻqituvchisi boʻlib ishlay boshlagan. Buxoro pedagogika institutining sirtqi boʻlimida oʻqishni davom ettirib, uni 1947-yilda tugatgan. 1948-yildan Saratov harbiy-dengiz tayyorlov maktabida mantiqdan dars bergan, 1951-yilda „Matematika darslarida talabalarda mantiqiy tafakkurni tarbiyalash“ mavzusida nomzodlik dissertatsiyasini himoya qilgan.

1950-yildan Mogilevdagi oʻrta maktabda matematika oʻqituvchisi boʻlib ishlagan, keyin assistent, kafedra mudiri va nihoyat Mogilev davlat pedagogika institutining oʻquv ishlari boʻyicha prorektori boʻlgan. 1970-yilda „Matematikani oʻqitishning mantiqiy muammolari“ mavzusida doktorlik dissertatsiyasini himoya qilgan. 1979-yilda institutda tashkil etilgan maktabgacha va boshlangʻich maktab yoshidagi bolalarni oʻqitish va aqliy rivojlanishi boʻyicha ilmiy-tadqiqot laboratoriyasini boshqargan, bu yerda bolalar bogʻchasiga tayyorgarlik sinflari uchun birinchi matematika darsligi („Matematika 0“) va boshlangʻich sinflar uchun matematika dasturi ishlab chiqilgan[3]. 1992-yilda Moskvaga koʻchib oʻtgan va umrining soʻnggi yilini Moskva pedagogika institutida oʻtkazgan.

Ilmiy faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

"Matematik mantiq elementlari" (M.: Prosveshchenie, 1964), „Matematikani oʻqitishning mantiqiy muammolari“ (Minsk: Oliy maktab, 1965), „Matematik mantiqqa boshlangʻich kirish“ (M.: Prosveshcheniye, 1965) monografiyalari muallifi., „Matematikaga mantiqiy kirish“ (Minsk: Oliy maktab, 1971), Zamonaviy maktab matematikasi asoslari (N. M. Roganovskiy bilan, Minsk: Oliy maktab, 1975), „Maktab matematikasining zamonaviy asoslari“ kursi (hammualliflikda, M .: Taʼlim, 1980), „Matematikani oʻqitish metodikasi: nazariya va amaliyotning baʼzi savollari“ (hammualliflik, Minsk: Narodnaya asveta, 1981), „Matematika ongni qanday tartibga soladi“ (Minsk: Oliy maktab, 1981), „Uslubiy koʻrsatmalar“ „Matematika 0“ darsligi uchun (hammuallif, Minsk: Narodnaya asveta, 1982), „Oʻrta maktabda matematika oʻqitish metodikasi: Umumiy metodologiya“ (hammuallif, M.: Prosveshcheniye, 1985), „Matematika pedagogikasi: Pedagogika institutlarining fizika va matematika boʻlimlari uchun darslik“ (uchinchi nashr, Minsk: Oliy maktab, 1986), „Matematikada biz nima uchun va qanday isbotlaymiz: oʻrta maktab oʻquvchilari bilan suhbatlar“ (Minsk: Narodnaya asveta, 1987), „Matematikani boshlangʻich oʻqitish usullari“ (hammualliflar bilan, Minsk: Oliy maktab, 1988), „Algoritm nima?: Oʻrta maktab oʻquvchilari bilan suhbatlar“ (Yu. A. Makarenkov bilan, Minsk: Narodnaya asveta, 1989), „Keling, oʻynaymiz: 5-6 yoshli bolalar uchun matematik oʻyinlar“ (M .: Taʼlim, 1991), „Maktabgacha yoshdagi bolalar uchun matematik rivojlanish nazariyalari va texnologiyalari“ (hammualliflik, M .: Detstvo-Press, 2008) kabi darsliklar, asarlar, ilmiy nashrlar muallifi. Shuningdek, maktabgacha va maktab yoshidagi bolalar uchun oʻquv oʻyinlarini ishlab chiqqan[4].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Абрам Аронавіч Столяр“. 2016-yil 5-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 20-iyun.
  2. „Воспоминания Бориса Розенфельда“. 2017-yil 15-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 21-noyabr.
  3. „Столяр Абрам Аронович“. 2011-yil 13-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 20-iyun.
  4. „Игра «Вычислительная машина»“. 2010-yil 24-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 20-iyun.