Abdusalom Oxundzoda

Abdusalom Oxunzoda
Shayx ul-islom; Abdusalom Oxunzoda
Unvoni	Beshinchi Kavkaz Shayx ul-islomi
Shaxsiy maʼlumotlar
Tavalludi	13-yanvar 1843-yil
Vafoti	18-noyabr 1907-yil ; (64 yoshda); Tbilisi, Rossiya imperiyasi
Dini	Islom

Abdusalom Oxundzoda (ozarb. Əbdüssalam Axundzadə, fors. ʿbdạlslạm ạkẖwndzạdh) – din arbobi, islom dinshunosi va Kavkaz al-islomining 5-shayxi ^[1] .

Biografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yoshligi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1843-yil 13-yanvarda Salyon shahrida tugʻilgan. Otasi mahalliy din arbobi Oxund Vali Muhammad, onasi esa Xon Aliverdi. Yoshligida otasidan arab, fors va turk tillarini oʻrgangan^[1]. 1864-yilda u Tbilisiga koʻchib oʻtdi. 1879-yil 6-oktabrda Said Azim Shirvoniyni^[2] tanlovida gʻoliblikni qoʻlga kiritib, Zakavkaz oʻqituvchilar seminariyasining tatar boʻlimiga oʻqituvchi boʻlib ishlashga ruxsat oladi. 1880-yil 28-iyulga kelib, u rasmiy ravishda Zakavkaz oʻqituvchilar seminariyasining oʻqituvchisi etib tayinlandi. . Shu bilan birga, Tblisiida ishlagan va yashagan Ali ogʻa Shixlinskiy, Mirzo Oxundov va boshqa ozarbayjon ziyolilari bilan ham uchrashgan.

Shayx ul-Islom[tahrir | manbasini tahrirlash]

1893-yil 21-iyunda Mirzo Hasan Tohirzoda vafotidan soʻng shayx ul-islom etib tayinlangan va 1907-yilda vafotigacha bu lavozimni egallagan. 1895-yilda Kavkaz musulmonlar idorasining rahbari etib saylandi. 1896-yil 26-mayda Nikolay II ning toj kiyish marosimida qatnashdi.

U arman-tatar qirgʻinida faol qatnashgan va jamoalar oʻrtasida tinchlikni faol ravishda targʻib qilgan. 1905-yil 15-mayda Naxichevanga tashrif buyurdi.

Vafoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

1907-yil 18-noyabrda u qizining oʻlimi tufayli ruhiy tushkunlikdan vafot etdi^[3]. Uning oʻrniga muvaqqat Abbosquli Sulton Husaynbekov^[4], soʻngra Muhammad Hasan Movlazoda tayinlandi.

Oila[tahrir | manbasini tahrirlash]

Uch marta uylangan:

Ummu Salom – mahalliy zodagon Abdul Alibey Murodxonovning qizi.
1. Abdullatif Bey.
2. Rashid bey Oxundzoda (1880-yil 10-aprelda tugʻilgan) – Boku gubernatori .
3. Asaf Bey.
4. Validaxonim (1884-yil 20-dekabr).
5. Zabitaxonim (1887–1905).
6. Hidoyat bey (1893-yil 20-dekabr).
Gularaxonim – mahalliy din arbobi Hoji Alakbarning qizi.
1. Osiyoxonim (1901-yil 25-sentyabr).
Sonaxonim – mahalliy zodagon Javad bekning qizi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ ^1,0 ^1,1 „Calil Mammedquluzade Ensiklopediyasi“. calilbook.musigi-dunya.az. 2021-yil 14-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 17-yanvar.
↑ Nəsrəddinov, Nazim. „Naxçıvan "Əshabi - Kəhf"i“ (az). www.anl.az. 2021-yil 19-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 17-yanvar.
↑ Valehoğlu, Fəxri. Tiflis quberniyasında azərbaycanlılara qarşı 1905-ci il kütləvi qırğınları, 2013.
↑ Ilya Zaytsev. Документы эпохи Шамиля из Государственного архива Российской Федерации // Ломоносовские чтения. Востоковедение. Тезисы докладов научной конференции . М.,2015.. — Andoza:Бсокр. Архивировано 17 yanvar 2023 года.

[:0-1] 1,0 ^1,1 „Calil Mammedquluzade Ensiklopediyasi“. calilbook.musigi-dunya.az. 2021-yil 14-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 17-yanvar.

[2] Nəsrəddinov, Nazim. „Naxçıvan "Əshabi - Kəhf"i“ (az). www.anl.az. 2021-yil 19-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 17-yanvar.

[3] Valehoğlu, Fəxri. Tiflis quberniyasında azərbaycanlılara qarşı 1905-ci il kütləvi qırğınları, 2013.

[4] Ilya Zaytsev. Документы эпохи Шамиля из Государственного архива Российской Федерации // Ломоносовские чтения. Востоковедение. Тезисы докладов научной конференции . М.,2015.. — Andoza:Бсокр. Архивировано 17 yanvar 2023 года.

[1]

[2]

[3]

[4]