AQSHda taʼlim

Qoʻshma Shtatlardagi taʼlim taʼlimning alohida bosqichlaridan iborat — maktabgacha, boshlangʻich, oʻrta va oliy. Uch darajada nazorat qilinadi va moliyalashtiriladi: federal, shtat va mahalliy hukumatlar.

AQShning barcha shtatlarida shtatga qarab besh yoki sakkiz yoshdan oʻn olti yoki oʻn sakkiz yoshgacha boʻlgan bolalar uchun majburiy taʼlim qonunlari mavjud. Taʼlim dasturi shtatdan shtatga va maktab okrugiga qarab farq qilishi mumkin, ammo barcha shtatlar qonun boʻyicha davlat maktablari oʻquvchilarini kerakli minimal taʼlim darajasiga erishishlarini tekshirishlari kerak.

Oliy oʻquv yurtlari taʼlim sifati jihatidan juda farq qiladi. Ayvi Ligasining 8 ta universitetlari AQShda ham, butun dunyoda ham eng nufuzli universitetlardan biri hisoblanadi.

Qoʻshma Shtatlar 2010-yil holatiga koʻra kollejda taʼlim olgan kattalar ulushi boʻyicha sanoati rivojlangan davlatlar orasida 10-oʻrinni egallaydi.

AQShda savodxonlik darajasi 99 % (2008), 2011-yilda 25 va undan katta yoshdagilarning 46 % oʻrta maʼlumotga ega, 30 % bakalavr darajasiga ega. Taʼlimning asosiy tili ingliz tilidir.

Tarix

1862-yilda Davlat yerlarini tekinga berish to'g'risidagi Morrill qonunlari qilindi va taʼlim tizimiga davlat yordami qishloq xoʻjaligi va texnika fanlarini oʻqitish va qurolli kuchlarda xizmat qilishga tayyorgarlik koʻrish uchun Universitetlar davlat erlarini berish orqali boshlandi. Qonun AQSh Kongressiga 1857-yilda Vermont vakili Justin Morill (1810-1898) tomonidan kiritilgan.

Tuzilishi

Majburiy taʼlimni boshlash muddati va yoshi shtatdan shtatga farq qiladi. Ular 5 yoshdan 8 yoshgacha mashgʻulotlarni boshlaydilar va 18 yoshdan 19 yoshgacha tugaydilar.

Taxminan 5 yoshda amerikalik bolalar boshlangʻich maktabga boradilar (inglizcha: elementary school), nol sinfga (nemischa: kindergarten ). Koʻpgina shtatlarda nol sinfi ixtiyoriydir. Biroq, deyarli barcha amerikalik bolalar bogʻchaga boradilar. Garchi bolalar bogʻchasi nemis tilida soʻzma-soʻz „bolalar bogʻchasi“ degan maʼnoni anglatadi, ammo Amerika Qoʻshma Shtatlarida bolalar bogʻchalari alohida mavjud boʻlib, ular tom maʼnoda „maktabgacha“ deb ataladi (inglizcha: preschool).

Boshlangʻich maktab beshinchi yoki oltinchi sinfgacha davom etadi (maktab okrugiga qarab), undan keyin oʻquvchi oʻrta maktabga boradi (inglizcha: middle school yoki oʻrta maktab), mos ravishda sakkizinchi yoki toʻqqizinchi sinf bilan tugaydi. Oʻrta maktab (inglizcha: high school) — bu toʻqqizinchi sinfdan oʻn ikkinchi sinfgacha boʻlgan sinflar, shuning uchun odatda amerikaliklar oʻrta taʼlimni 18 yoshda tugatadilar.

Oʻrta maʼlumotga ega boʻlganlar jamoat kollejlariga borishlari mumkin. Statistikada bunday oʻquv yurtlari ikki yillik kollejlar (ikki yillik kollejlar) deb ataladi, boshqa nomlar ham keng tarqalgan:inglizcha: community college, kichik kollej, texnik kollej yoki shahar kolleji. Ushbu muassasalar ikki yillik oʻqishdan soʻng ilmiy daraja berishadi (inglizcha: associate’s degree), Rossiya Federatsiyasining oʻrta maxsus taʼlimi yoki boshqa bir qator mamlakatlarda, shu jumladan Kanadada shogird (shogird) yoki sayohatchi (sayohatchi) malakasi bilan taqqoslanadigan. Ammo 9-sinfdan keyin bunday taʼlim muassasasida oʻqishni boshlashingiz mumkin boʻlgan Rossiya Federatsiyasidan farqli oʻlaroq, siz toʻliq oʻrta taʼlimni tugatgandan keyingina AQSh kollejiga kirishingiz mumkin. Taʼlimni davom ettirishning yana bir imkoniyati — bu kollej yoki universitetlarga borishdir, u yerda siz odatda toʻrt yil ichida bakalavr darajasini olasiz. Bakalavr darajasiga ega boʻlganlar magistr (2-3 yil) yoki PhD (3 yil va undan ortiq) darajasini olish uchun qoʻshimcha oʻqishlari mumkin. Qabul qilish uchun bakalavriat darajasida maxsus tayyorgarlik zarur boʻlgan alohida akkreditatsiya qilingan fakultet va universitetlar (aspiranturalar) tibbiyot fanlari doktori va yuridik fanlar doktori ilmiy darajalarini beradi.

Boshlangʻich va oʻrta taʼlim

Bepul davlat maktablari, birinchi navbatda, demokratik yoʻl bilan saylangan maktab kengashlari tomonidan boshqariladi (inglizcha: school boards), ularning har biri maktab okrugi ustidan yurisdiktsiyaga ega (inglizcha: school district), uning chegaralari koʻpincha (lekin har doim ham emas) tuman yoki shahar chegaralariga toʻgʻri keladi va har bir darajadagi bir yoki bir nechta maktabni oʻz ichiga oladi. Maktab kengashlari maktab dasturlarini belgilaydi, oʻqituvchilarni yollaydi va dasturni moliyalashtirishni belgilaydi. Davlatlar oʻz chegaralarida taʼlimni tartibga soladi, talabalar uchun standartlar va imtihonlarni belgilaydi.

Xalq taʼlimi, shuningdek, turli darajadagi davlat byudjetidan moliyalashtiriladigan (odatda davlat tomonidan), lekin maktab okruglariga kirmaydigan, maktab kengashi tomonidan nazorat qilinmaydigan va boshqa davlat qoidalari.

Bolalarning katta qismi davlat maktablarida oʻqiydi. Masalan, 2013-yilda maktab yoshidagi bolalarning qariyb 87 foizi bepul davlat maktablarida, 10 foizga yaqini xususiy maktablarda, 3 foizi esa uyda taʼlim olgan. Biroq, AQShda roʻyxatdan oʻtish joyida boʻlmagan bepul maktabdan foydalanish taqiqlanadi, hatto u „yuqori darajali“ boʻlib tuyulsa ham. Koʻpgina pullik xususiy maktablar diniydir. XIX asrning ikkinchi yarmida irlandiyalik muhojirlar tomonidan tashkil etilgan katolik maktablarining eng keng tarqalgan tarmogʻi. Talabalarni nufuzli universitetlarga kirishga tayyorlash uchun koʻpincha juda qimmat va baʼzan yuqori raqobatbardosh boshqa xususiy maktablar mavjud. Hatto Nyu-Xempshirdagi Phillips Exeter akademiyasi kabi butun mamlakat boʻylab talabalarni jalb qiladigan internat maktablari mavjud.

Ota-onalarning qariyb 3 foizi turli sabablarga koʻra farzandlarini uyda oʻqitishni tanlaydi. Ingliz tilida buni uyda o'qitish (uy, oilaviy ta'lim shakli) deb ataladi. Ba'zi diniy konservatorlar o'z farzandlariga o'zlari rozi bo'lmagan g'oyalarni o'rgatishni xohlamaydilar, ko'pincha evolyutsiya nazariyasi. Boshqalar, maktablar o'zlarining kam o'qiyotgan yoki aksincha, ajoyib bolalarining ehtiyojlarini qondira olmaydi, deb hisoblashadi. Yana boshqalar bolalarni ba'zi maktablarda muammo bo'lgan narkotik va jinoyatlardan himoya qilishni xohlaydi. Ko'p joylarda farzandlarini uyda o'qitgan ota-onalar bir-biriga yordam beradigan guruhlar tashkil qiladi, ba'zan esa turli xil ota-onalar bolalarga turli fanlardan dars berishadi. Ko'pchilik o'z darslarini mahalliy kollejlardagi masofaviy o'qitish dasturlari va darslari bilan to'ldiradi.^{[930 kundan beri manba koʻrsatilmadi]}

boshlangʻich maktab

Boshlangʻich taʼlim asosiy akademik taʼlim va ijtimoiylashuv koʻnikmalariga eʼtiborni qaratadi, bolalarni hayotda va ayniqsa oʻrta maktabda muvaffaqiyatga erishish uchun zarur boʻlgan keng koʻlamli bilim, koʻnikmalarga (jumladan, xulq-atvor va muloqotga) jalb qiladi.

boshlangʻich maktablar (inglizcha: elementary schools ,inglizcha: grade schools yokiinglizcha: grammar schools) odatda 5 yoshdan 11 yoki 12 yoshgacha boʻlgan bolalarni oʻqitadi. Haftada bir yoki ikki marta dars oʻtadigan tasviriy sanʼat, musiqa va jismoniy tarbiya fanlaridan tashqari barcha fanlardan bitta oʻqituvchi dars beradi. Oʻqitiladigan oʻquv fanlaridan, qoida tariqasida, arifmetika (baʼzan — elementar algebra), oʻqish va yozish, imlo va soʻz boyligini oshirishga eʼtibor qaratiladi. Tabiiy va ijtimoiy fanlar kam va xilma-xil emas. Koʻpincha ijtimoiy fanlar oʻlkashunoslik shaklini oladi.

Koʻpincha boshlangʻich maktabda oʻrganish badiiy loyihalar, sayohatlar va qiziqarli oʻrganishning boshqa shakllaridan iborat.

Tinchlik uchun Islom akademiyasi Metyun shahrida (Massachusets)

Oʻrta maktablar

Inglizcha nomi baʼzan oʻrta maktablar deb tarjima qilingan oʻrta maktablar (inglizcha: middle schools ,inglizcha: junior high schools yokiinglizcha: intermediate schools odatda 11 yoki 12 yoshdan 14 yoshgacha boʻlgan bolalarni — oltinchi yoki ettinchidan sakkizinchi yoki toʻqqizinchi sinfgacha oʻqitadi. Yaqinda [ qachon? ] oltinchi sinf oʻrta maktabga tobora koʻproq kiritilmoqda. Odatda oʻrta maktabda, boshlangʻich maktabdan farqli oʻlaroq, bitta oʻqituvchi bitta fandan dars beradi. Majburiy fanlar (asosiy fanlar) sikllari quyidagilardir: matematika, ingliz tili va adabiyoti (ingliz tili sanʼati), tabiiy fanlar (fan), ijtimoiy fanlar (ijtimoiy fanlar). Qoidaga koʻra, umumtaʼlim maktablarida oxirgi uchta tsikl alohida fanlarga boʻlinmaydi. Demak, tabiatshunoslik bir kursda oʻrganiladigan biologiya, fizika, kimyo, geologiya fanlaridan maʼlumotlarni, „ijtimoiy fanlar“ esa geografiya, tarix, fuqarolik fanlaridan bilimlarni oʻz ichiga oladi. Baʼzi oʻrta maktab dasturlari, odatda, oʻrta maktablarga xos boʻlgan majburiy davrlar ichida maʼlum fanlarni taqdim etadi.

Mamlakat miqyosida talab qilinadigan fan sikllariga qoʻshimcha ravishda, Bir nechta fanlar talabalar tomonidan oʻz-oʻzidan tanlanadi, odatda chet tillari, sanʼat va texnologiya.maktab tumanlari va alohida maktablarda boshqa talab qilinadigan fanlar, koʻpincha jismoniy tarbiya boʻlishi mumkin.

Odatda, talabalar yiliga 6 dan 10 gacha turli fanlardan oʻtadilar, chunki oʻquv rejimi har bir fan boʻyicha har kuni yoki (kamroq tarqalgan, ammo mashhur Bloklarni rejalashtirish tizimi doirasida) har kuni darslarni oʻz ichiga oladi.

Oʻrta maktabda oʻquvchilarning oddiy va ilgʻor oqimlarga boʻlinishi keng tarqalgan boʻlib, soʻnggi yillarda boshlangʻich maktabda ham boshlanishi mumkin. Muayyan fan boʻyicha boshqalardan koʻra yaxshiroq natijalarga erishgan talabalar yuqori sinfda („sharafli“) oʻqishlari mumkin, bu yerda material tezroq bajariladi va ularga koʻproq uy vazifasi beriladi. Tanqidchilarning fikricha, yuqori natijalarga erishgan oʻquvchilarni ajratib qoʻyish, past natijalarga erishgan oʻquvchilarni yetib olishga imkon bermaydi. Sinflarni oddiy va faxriy (faxriy)larga boʻlishdan tashqari, koʻpincha iqtidorli va iqtidorli talabalar uchun dasturlar mavjud. Baʼzi fanlarda, koʻpincha matematikada, talabalar yuqori sinflar uchun moʻljallangan kurslarga oʻtkazilishi mumkin (kuzatuv tizimi).

Yuqori maktab

Yuqori maktab (inglizcha: high school) — Qoʻshma Shtatlardagi oʻrta taʼlimning oxirgi bosqichi, toʻqqizinchi sinfdan oʻn ikkinchi sinfgacha davom etadi. Oʻrta maktabda oʻquvchilar oʻrta maktabga qaraganda fanlarni erkinroq tanlashlari mumkin va faqat maktab kengashi tomonidan belgilanadigan bitiruv uchun minimal mezonlarga javob berishi kerak. Odatda minimal talablar:

Serritos Yuqori maktab tashqarisidagi oʻquvchilar (Kaliforniya)

• matematikadan 3 yil, algebradan ikkinchi kursgacha;
• Ingliz tili va adabiyotini oʻrganish 4 yil;
• Ijtimoiy fanlar boʻyicha 2-4 yillik oʻqish, odatda Qoʻshma Shtatlar tarixi va hukumati;
• Tabiiy fanlar, odatda biologiya va kimyoni oʻz ichiga olgan holda 2-4 yil oʻqish;
• Jismoniy tarbiyani oʻrganish 1-2 yil.

Ijtimoiy fanlarning boshqa fanlari (geografiya, jahon tarixi, huquq) va tabiiy fanlar (fizika, energetika, ekologiya) sikllari koʻpincha oʻquvchilarga tanlash uchun beriladi va davlat talablari boʻyicha maktabni muvaffaqiyatli tugatish uchun majburiy shartlar qatoriga kirmaydi. Biroq, maktab tumanlari qoʻshimcha talablarni qoʻyishi mumkin: koʻpincha bu chet tillari, texnologiya, fizika. Koʻpgina maktab tumanlari maʼlum soatlar uchun jamoat xizmatini talab qiladi.

Koʻpgina universitetlarga kirish uchun 2-4 yillik chet tilini oʻrganishni oʻz ichiga olgan toʻliqroq dastur talab qilinadi. Taniqli universitetlarning aksariyati qabul qoidalarida boʻlajak abituriyent maktabda oʻtishi kerak boʻlgan fanlarga qoʻyiladigan talablarni aniq koʻrsatib beradi.

Qolgan fanlar talabalar tomonidan tanlanishi kerak. Bunday narsalar majmuasi maktabning moliyaviy ahvoliga va oʻquvchilarning moyilligiga qarab miqdor va sifat jihatidan farq qiladi. Ixtiyoriy elementlarning odatiy toʻplami quyidagicha:

• statistika, informatika, ekologiya ;
• chet tillari (koʻpincha ispan, fransuz va nemis; kamroq tarqalgan yapon, xitoy, rus, lotin va yunon);
• tasviriy sanʼat (rasm, haykaltaroshlik, fotografiya, kinematografiya);
• sahna sanʼati (teatr, orkestr, raqs);
• kompyuter texnologiyalari (kompyuterdan foydalanish, kompyuter grafikasi, veb-dizayn);
• nashriyot (jurnalistika, yilnomani tahrirlash);
• mehnat (yogʻochga ishlov berish, avtomobillarni taʼmirlash).

Baʼzi hollarda talaba ixtiyoriy fanlardan birortasini umuman oʻrganmasligi mumkin.

Oʻrta maktabda, ayniqsa, keyingi ikki yilda yangi turdagi ilgʻor sinf shakllanmoqda. Talabalar ularni Advanced Placement^[yo'qotish] tayyorlaydigan fanlarni tanlashlari mumkin yoki Xalqaro bakalavr. Aksariyat universitetlar ushbu imtihonlarda tegishli fan boʻyicha boshlangʻich kurs sifatida yaxshi baho oladilar.

Advanced Placement (qisqartirilgan AP) pullik taʼlim dasturi boʻlib, oʻrta maktab oʻquvchilarini Kanada, AQSh va Buyuk Britaniyadagi universitetlarda oʻqishga tayyorlashga qaratilgan. Bu sizga oliy maktabda oʻqish vaqtida moliyaviy xarajatlar va vaqtni tejash imkonini beradi, chunki talaba birinchi semestrlar dasturini universitetga kirishdan oldin ham oʻrganishi mumkin. Kurslarni tugatgandan soʻng talabalar imtihon topshiradilar va natijalarni boshqa hujjatlar bilan birga universitetga topshiradilar.

Otmetki, kak v shkole, tak i v vuzax, stavyat po sisteme A/B/C/D/F, gde A — luchshaya otmetka, F — neudovletvoritelno, a D mojet schitatsya udovletvoritelno ili neudovletvoritelno v zavisimosti ot obstoyatelstv. Ko vsem otmetkam, krome F, mojet pristavlyatsya „+“ ili „−“. V nekotorix shkolax ne suщestvuet otsenok A+ i D−. Iz etix otmetok vichislyaetsya srednee (inglizcha: grade point average, sokr. GPA), v kotorom A schitaetsya za 4, B — za 3, i tak dalee. Otmetki za prodvinutie klassi v shkole chasto podnimayutsya na punkt, to est A schitaetsya za 5, i tak dalee.

Srednee obrazovanie imeet takje ryad problem. Po slovam ministra obrazovaniya SShA, shkolnaya sistema naxoditsya v stagnatsii i proigrivaet v konkurensii s drugimi stranami. Strana okazalas na 18-m meste iz 36 v reytinge po versii Organizatsii ekonomicheskogo sotrudnichestva i razvitiya. Priblizitelno 25 % uchenikov vovremya ne mogut okonchit uchyobu i ne spravlyayutsya s ekzamenami. Na reshenie etix problem natselena, v chastnosti, mnogomilliardnaya reforma Baraka Obami „Gonka k vershine“ (Race to the Top).

Oliy taʼlim

Garvard universitetidagi Annenberg zali

Oʻrta taʼlim sohasidagi koʻplab muammolarga qaramasdan^{[1256 kundan beri manba koʻrsatilmadi]}, AQShdagi oliy taʼlim dunyodagi eng yaxshi taʼlimlardan biri hisoblanadi. Oliy maʼlumot odatda kollej yoki universitetda 4-6 yil oʻqigandan keyin olinadi. 2009-yilda Qoʻshma Shtatlarda 4352 ta oliy oʻquv yurti mavjud edi. 2008-yilda universitet bitiruvchilarining 36 foizi toʻrt yillik dasturni (bakalavr) va 57 foizi olti yillik dasturni (bakalavr + magistratura) tamomlagan.

2001-yilda AQSh universitetlarida jami 17,5 milliondan 515 000 nafari xalqaro talabalar boʻlgan, ularning 60 foizi Osiyodan kelgan. Soʻnggi paytlarda xususiy va davlat universitetlarida taʼlim tobora qimmatlashib bormoqda. Bir yillik oʻqish uchun toʻlovlar Davlat universitetida $5,000 dan Garvardda $40,000 gacha boʻladi va saxiy stipendiyalar kambagʻal talabalarga berilsa-da, ular koʻpincha oilalari daromadlarining katta qismini yoʻqotadigan oʻrta sinf talabalari uchun etarli emas. 2002—2003-yildan 2003-2004 oʻquv yiligacha davlat oliy oʻquv yurtlarida oʻqish toʻlovlari 14 foizga, xususiy oliy oʻquv yurtlarida esa 6 foizga oshdi, bu ayni davrdagi inflyatsiya darajasidan ham koʻproqdir.

Amerikalik soʻzlashuv nutqida barcha universitetlar odatda kollejlar deb ataladi (inglizcha: college), ular kollejlar emas, balki universitetlar boʻlsa ham.

Akkreditatsiya

Davlat va xususiy universitetlardagi barcha oʻquv dasturlari tegishli akkreditatsiya agentliklari tomonidan akkreditatsiyadan oʻtgan (magistratura va doktorantura — har bir mutaxassislik alohida). Akkreditatsiya kengashlari hukumat tomonidan nazorat qilinmaydi, ammo AQSh Taʼlim Departamenti oʻzi tan olgan akkreditatsiya agentliklari roʻyxatini yuritadi. Shuningdek, akkreditatsiyadan oʻtmagan kollej va universitetlar ham bor, masalan:

• Diplomlar oddiygina hammaga sotiladigan diplom fabrikalari
• Baʼzi Injil kollejlari va dasturlari akademik boʻlmagan, ammo maʼlum sohalarda ruhoniylarni tayyorlash uchun foydalaniladigan boshqa diniy tashkilotlar. (Biroq, koʻpgina diniy tashkilotlarda akkreditatsiyadan oʻtgan bakalavr darajasi talab qilinadi.)
• Marjinal ilmiy yoʻnalishlar institutlari
• Mavzular, soatlar soni yoki oʻqituvchilarning malakasi boʻyicha oliy taʼlim standartlariga javob bermaydigan taʼlim muassasalari (masalan, kattalar kechki maktablari).

Koʻpgina shtatlarda ishga kirish uchun akkreditatsiya qilinmagan diplomdan foydalanish firibgarlik hisoblanadi, ammo har qanday tashkilotni kollej, institut yoki universitet deb atash mumkin va har qanday qoidalarga koʻra har qanday turdagi „diplom“ berishi mumkin, masalan, oddiygina pul uchun, koʻpincha firibgarlik maqsadlarida foydalaniladi.

Universitetlarning turlari

Asosiy farqlovchi xususiyatlardan biri — kollejni universitetdan ajratib turadigan tadqiqot dasturlari va magistratura dasturining mavjudligi yoki yoʻqligi. Kollej asosan talabalarni oʻqitish bilan shugʻullanadigan, agar mavjud boʻlsa, ilmiy ish orqada qoladigan oliy taʼlim muassasasidir. Toʻrt yillik kollejlarning aksariyati kichik (2000 talabadan kam) va xususiydir, garchi yaqinda iqtidorli davlat talabalari uchun moʻljallangan davlat kollejlari paydo boʻla boshlagan boʻlsa-da. Koʻpgina kichik kollejlar diniy, baʼzan „Bibliya kollejlari“ deb ataladi (inglizcha: bible colleges), toʻgʻri maʼnoda ular kollej boʻlmasligi mumkin (akkreditatsiyasiz). Liberal sanʼat kollejlari koʻpincha „liberal sanʼat kollejlari“ deb ataladi. Amherst, Uilyams va Swarthmore kabi eng yaxshi liberal sanʼat kollejlari obroʻ-eʼtiboriga koʻra Ayvi Ligasi universitetlari bilan solishtirish mumkin, ammo ular ancha kichik boʻlgani uchun ular kamroq maʼlum, garchi ulardagi taʼlim sifati juda yuqori.

Amerikaning eng mashhur universitetlari Garvard, Yel, Prinston, Stenford, MIT va Kaltek kabi xususiy universitetlar qatoriga kiradi. Ularning koʻpchiligi oʻrtacha oʻlchamda, lekin juda kichik (masalan, Kaltek) va juda katta (masalan, Nyu-York universiteti yoki Janubiy Kaliforniya universiteti) mavjud.

Yel universiteti bitiruvchilari yurishi

Amerikaning eng mashhur universitetlari Garvard, Yel, Prinston, Stenford, MIT va Kaltek kabi xususiy universitetlar qatoriga kiradi. Ularning koʻpchiligi oʻrtacha oʻlchamlarga ega, garchi juda kichik (masalan, Kaltek) va juda katta (masalan, Nyu-York universiteti yoki Janubiy Kaliforniya universiteti) ham bor.

Universitetlarga qabul

Jamoat kollejlari qonun boʻyicha oʻzlari joylashgan hududdagi har qanday fuqaroga taʼlim berishlari shart, ammo Amerika toʻrt yillik universitetlariga kirish koʻpincha uzoq va qiyin jarayondir. Qabul qilish uchun ariza — bu uzoq ariza shakli boʻlib, unda abituriyent nafaqat maktabdagi va standart imtihonlardagi baholarini, balki maktab oʻquv dasturidan tashqari qiziqishlari, yutuqlari va mukofotlarini, shuningdek, bir yoki bir nechta insholarni yozishi kerak. berilgan mavzular. Bundan tashqari, talaba oʻqituvchilarning tavsiyalarini taqdim etishi va baʼzi universitetlarda bitiruvchi koʻngilli bilan suhbatdan oʻtishi kerak.

Standartlar maktabdan maktabga katta farq qilganligi sababli, baholar odatda talabaning tayyorgarligi haqida koʻp gapirmaydi. Shuning uchun ular standart imtihonlar natijalari bilan toʻldiriladi. Odatda, abituriyentlar ikkita umumiy imtihondan birini topshirishlari kerak — SAT Reasoning Test yoki ACT va baʼzi hollarda maʼlum fanlar boʻyicha bilimlarni sinab koʻradigan bir yoki bir nechta SAT Subject Testlari.

Universitetlar koʻpincha abituriyentlarning maktabdan tashqari yutuqlariga eʼtibor berishadi: sport, sanʼat, ijtimoiy ishda; va alohida tashabbus koʻrsatganlarni va ularning fikricha, universitet hayotiga yorqinlik va rang-baranglik qoʻshadiganlarni qabul qiling. Bunday holda, nafaqat saviya, balki muvaffaqiyat sohasi ham hisobga olinadi: ishtirokchilar kam boʻlgan sport turi bilan shugʻullanadigan sportchi yoki fagot kabi toʻgʻri asbobni chalayotgan musiqachi boʻlishi mumkin. tanlangan, hatto uning boshqa qobiliyatlari juda taʼsirli boʻlmasa ham.

Oʻqituvchining tavsiyalari juda muhim, chunki ular oʻquvchining isteʼdodi, mehnatsevarligi va boshqa fazilatlarini baholashga yordam beradi. Insholar eng original va ixtirochi talabalarni tanlashga yordam beradi va intervyular koʻpincha talabaning xarakteri universitet xarakteriga qanchalik mos kelishini koʻrsatadi. Shunday qilib, arizaning har bir elementi talabnoma beruvchining kontseptsiyasida rol oʻynaydi. Bunday kontseptsiyaning rol oʻynash darajasi, asosan, muassasa hajmiga bogʻliq.

Ushbu jarayonni oldindan aytib boʻlmaydiganligi sababli, koʻplab talabalar bir nechta universitetlarga, baʼzan oʻntagacha, shu jumladan, qabul qilinishi deyarli aniq boʻlgan universitetlarga kirishadi. Talabalar toʻldirishlari kerak boʻlgan hujjatlar yoki onlayn shakllar miqdorini kamaytirish uchun koʻplab universitetlar standart arizani qabul qilmoqdalar (inglizcha: Common Application).

Talabalarni jismoniy jazolash

AQSh maktablarida AQSh maktablarida jismoniy jazo garchi 1970 -yillardan beri koʻpayib borayotgan shtatlarda bu amaliyot taqiqlangan. Va „jismoniy jazo“ iborasi oʻqituvchi talabaga baqirganini yoki shunchaki ogʻzaki izoh berganini anglatmaydi. Jazo deyarli har doim talabaning dumbasini belkurak bilan urishdan iborat. Oʻquvchilar bogʻchadan to oʻrta maktabni bitirgunlaricha jismoniy jazoga tortilishi mumkin, yaʼni hatto balogʻat yoshiga yetgan va „qonuniy voyaga yetgan“, lekin hali yakuniy sinflarni oʻqiyotgan oʻquvchilar ham baʼzan maktab maʼmuriyati tomonidan qamchilanadi. 2011/2012 oʻquv yilida Amerika davlat maktablarida 167 000 dan ortiq oʻquvchi jismonan kaltaklangan. AQSh janubida davlat maktablari oʻquvchilari deyarli har doim kaltaklanadi, ularning 70 % atigi besh shtatda yashaydi: Missisipi, Texas, Alabama, Arkanzas va Jorjiya. Amerika maktablarida bu amaliyot doimiy ravishda pasayib bormoqda.

Adabiyotlar

• Барбашин М. Ю. Институты высшего образования и социальные дилеммы (компаративный анализ российской и американской систем)^(rus.) // «Педагогика и просвещение» : научный журнал. — M.: ООО «НБ-Медиа», 2013. — № 2. — С. 151—158. — ISSN 2306-434X. — DOI:10.7256/2306-434X.2013.2.9102.

Havolalar

• Amerika maktabiga sayohat
• Amerika taʼlimi Buyuk Depressiya davriga qaytdi // Vzglyad, aprel. 2018-yil
• 2003-yilgi AQSh aholini roʻyxatga olishdan olingan taʼlimga oid maʼlumotlar.^(ingl.) )
• Oʻqish darajasi koʻtarilmoqda, lekin koʻplab talabalar toʻliq miqdorni toʻlamaydilar. Kollej kengashining press-relizi.^(ingl.) )
• Xorijiy talabalar diplom olganlaridan keyin nima qilishni oʻylaydilar. New York Times gazetasidan olingan maqola, 2001 yil 23-may.^(ingl.) )