Ummon madaniyati

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Ummon madaniyati Islom diniga singib ketgan Ummonda yashovchi odamlarning madaniy jihatlarini tasvirlaydi. Ummonda islomning ibodizm deb nomlanuvchi oʻziga xos mazhabi bor, biroq sunniylik va shialik kabi Islomning boshqa yoʻnalishlari ham amal qiladi. Islomiy roʻza oyi, Ramazon va boshqa islomiy bayramlar Ummon madaniyatida juda muhim bayramlardir.

Liboslar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ummonliklar Nizvadagi bozorda .

Erkaklar uchun milliy libos — bu toʻpigʻigacha, yoqasiz, uzun yengli koʻylak, dishdasha deb ataladi. Koʻpincha kiyim oq rangda boʻladi, garchi baʼzida jigarrang, lilak va qora kabi bir nechta boshqa ranglar ham kiyiladi. Erkaklar kiyishlari mumkin boʻlgan koʻplab aksessuarlar mavjud, masalan, muzzor (sallaning bir turi), assa (asosan tantanali marosimlarda ishlatiladigan qamish yoki tayoq) va xonjar .[1] Xanjar — bu rasmiy marosimlarda kiyiladigan tantanali kavisli xanjar boʻlib, koʻpincha „erkak nafisligining muhim ramzi“ sifatida tasvirlanadi.

Ummon ayollari uchun milliy libosga shim ustiga kiyiladigan libos (sirval) va bosh kiyim (lihaf) kiradi. Odatda, ishlatiladigan materiallar juda rangli, asosa jozibali ranglardir. Anʼanaga koʻra, Ummon ayollari oʻziga xos yogʻoch platformali poyabzal kiyishadi, ammo bugungi kunda koʻpchilik sandal kiyishni afzal koʻradi. Kiyimning kesilishi rang, kashtadoʻzlik va materiallar kabi turli mintaqalarda farqlanadi. Ayollar oʻzlarining kiyimlarini oltin taqinchoqlar va kosmetika bilan toʻldiradilar, ular brend nomini yoki anʼanaviy tarzda ishlab chiqarilgan narsalarni tanlashadi. Jamoat joylarida shaharlardagi ayollarning aksariyati abaya, oddiy qora koʻylak yoki kiyim ustiga kiyiladigan plash va musulmonlarning tipik sochini yopuvchi hijob kiyishadi.[2]

Dov[tahrir | manbasini tahrirlash]

Asosan dengizga yoʻnaltirilgan madaniyat bilan, Ummonda muhim ramz — dov . Ushbu yelkanli kemalar asrlar davomida Arabiston yarim oroli, Hindiston va Sharqiy Afrika boʻylab savdo maqsadida ishlatilgan. Darhaqiqat, Ummon dov-davridan foydalanish haqida birinchi xabar 8-asrda Xitoyga kelgan. Zamonaviy foydalanishda dov savdo, turizm va baliq ovlash maqsadida ishlaydi va ularni Ummon qirgʻoqlari boʻylab koʻrish mumkin.

Oshxona[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ummon oshxonasi odatda tovuq, baliq va qoʻzichoqdan iborat taomni tayyorlash uchun turli xil ziravorlardan foydalanadi.[3] Boshqa koʻplab Osiyo xalqlaridan farqli oʻlaroq, Ummon oshxonasi achchiq emas va mintaqaga qarab farq qiladi. Kundalik taomlar odatda guruch, turli xil shoʻrvalar, salat va yangi sabzavotlar kabi tarkibiy qismlarga ega. Shirinliklardan, odatda, taniqli Ummon halvasi tilga olinadi. Bu, odatda, juda mashhur boʻlgan va mehmondoʻstlik ramzi boʻlib qoladigan kardamon bilan qahva tayyorlash uchun kahva isteʼmol qilishdan oldin xizmat qiladi.[4] Boshqa mashhur ichimliklar orasida choy, laban (bir xil shoʻr ayran), yogurtli ichimliklar va tog 'shudringi kabi alkogolsiz ichimliklar mavjud.

Bayramlar uchun, xususan, islom anʼanalari uchun maxsus taomlar tayyorlanadi. Ovqatlar assortimenti juda xilma-xil boʻlib, baʼzi taomlar faqat Ramazon oyida tayyorlanadi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Culture of Oman - Religion, Food, Tips & More | Holidify“. www.holidify.com. Qaraldi: 2021-yil 30-dekabr.
  2. „Oman - Cultural life | Britannica“ (en). www.britannica.com. Qaraldi: 2021-yil 30-dekabr.
  3. „The Culture Of Oman“ (en-US). WorldAtlas (2018-yil 29-noyabr). Qaraldi: 2021-yil 30-dekabr.
  4. Medhat. „10 Traditional Omani Dishes You Need To Try“. Culture Trip (2017-yil 21-oktyabr). Qaraldi: 2021-yil 30-dekabr.