Pavel Shuvalov
| Pavel Shuvalov | |
|---|---|
 | |
| Asl ismi | ruscha: Павел Петрович Шувалов |
| Tavalludi | 1847-yil 26-fevral |
| Vafoti | 1902-yil 25-oktyabr |
| Qoʻshin turlari | Otliq va piyoda qo'shinlar |
| Xizmatdagi yillari | 1868—1898 |
| Unvoni | general-mayor |
| Jang/urush |
Xiva yurishi (1873) Rossiya-Turkiya urushi (1877—1878) |
Graf Pavel Petrovich Shuvalov (1847-yil 14-fevral – 1902-yil 12-oktyabr) – Rossiya gvardiyasi zobiti, Shuvalovlar oilasidan general-mayor. „Svyashennaya drujina“ ning asoschi va rahbarlaridan biri.
Biografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Graf Pyotr Pavlovich Shuvalov va Sofiya Lvovna Narishkinalarning yagona oʻgʻli. 1847-yil 14-fevralda Sankt-Peterburgda tugʻilgan, 1847-yil 2-martda Avliyo Isaak soborida graf I. I. Vorontsov-Dashkov va buvisi kyagina V. P. Buteralar tomonidan choʻqintirilgan[1].
Ota-onasi L. A. Narishkindan Talne mulkini va Fontankadagi hashamatli saroyni meros qilib olgan[2]. Ota-onasi vafot etgandan soʻng, bu va boshqa mulklar Uraldagi kon zavodlari va Volin, Kaluga, Kiyev, Moskva, Perm va Sankt-Peterburg guberniyalaridagi mulklar Pavel Petrovich mulkiga aylangan[3][4].
Sankt-Peterburg universitetining yuridik fakultetini tamomlagan. Heidelberg universitetida huquq fanlari doktori darajasini olgan. Rossiyaga qaytib, Shuvalov 1868-yil 19-fevralda leyb-gvardiyaning gusar polkida koʻngilli sifatida xizmat qila boshlagan. Bir yil oʻtgach, 1869-yil 8-mart]da kornet lavozimiga koʻtarilgan va oʻsha yilning 2-iyulida Buyuk gersog Vladimir Aleksandrovich qoʻl ostida xizmatga tayinlangan[5]. 1872-yil 16-aprelda leytenant unvoniga koʻtarilib, Buyuk gersog Vladimir Aleksandrovichning adyutanti etib tayinlangan, bu lavozimda 1881-yil 24-noyabrgacha faoliyat yuritgan
1873-yilda Xiva yurishida qatnashib, u yerda yaralangan va qilich va kamon bilan birgalikdagi 3-darajali Avliyo Stanislav (1873) va 3-darajali Avliyo Anna (1874) ordenlari bilan taqdirlangan. 1875-yil 13-aprelda shtab kapitanligiga koʻtarilgan va 1877-yilda 2-darajali Avliyo Stanislav ordeni bilan taqdirlangan[5][6].
Rus-turk urushi davrida harbiy harakatlar jarayonida qatnashib, qilich va kamon bilan birgalikdagi 4-darajali Avliyo Vladimir ordeni bilan taqdirlangan (1878). 1878-yil 30-avgustda kapitan], 1879-yil 16-iyunda esa polkovnik lavozimiga koʻtarilgan. 1881-yil 24-noyabrda harbiy formasida qolish huquqisiz ishdan boʻshatilgan[5], N. A. Yepanchinning soʻzlariga koʻra, bu „jamiyatda koʻplab spekulyatsiya va bahslarga sabab boʻlgan“[7].
1882-yil 1-yanvarda yana leyb-gvardiyasi gusar polkiga oʻqishga qabul qilingan va oʻsha kuni imperator Aleksandr III ning qanot adyutanti etib tayinlangan. 1889-yil 31-iyulda 134-Feodosiya piyoda qoʻshinlar polki qoʻmondonligini qabul qilgan va oʻsha yili 2-darajali Avliyo Anna ordeni bilan taqdirlangan. 1893-yil 10-fevralda general-mayor unvoniga koʻtarilib, Imperator oilasining 4-piyoda askarlari batalyonining leyb-gvardiyasi qoʻmondoni va 1894-yil 10-noyabrda – leyb-gvardiyasi Yeger polkining komandiri etib tayinlangan. Katta mablagʻlarga ega boʻlgan Shuvalov oʻziga boʻysunuvchi boʻlinmalar holatini yaxshilash uchun koʻp pul sarflagan.
Buyuk knyaz Vladimir Aleksandrovich va Aleksandr III syuitasida xizmat qilgan davrida graf Shuvalov koʻplab xorijiy mukofotlar bilan taqdirlangan: Avliyo Olaf ordeni ritsarlik xochi (Shvetsiya, 1869), 4-darajali Qizil burgut ordeni (Prussiya, 1870).), Würtemberg toji ordeni ofitserlik xochi (Würtemberg, 1870), Filipp Buyuk ordeni ofitserlik xochi (Hessen, 1870), Oq lochin ordeni ritsarlik xochi (Sachs-Weimar, 1870), Eman toji ordeni ritsarlik xochi (Niderlandiya, 1870), Leopold ordeni ritsarlik xochi (Belgiya, 1870), Atirgul ordeni ritsarlik xochi (Braziliya, 1872), 3-darajali Temir toj ordeni (Avstriya-Vengriya, 1874), 4-darajali Vendiya toji ordeni (Mecklenburg-Schwerin, 1874), „Dunayni kesib oʻtganligi uchun“ xochi (Ruminiya, 1877), 2-darajali Qizil burgut ordeni (Prussiya, 1879), 2-darajali Toj ordeni (Prussiya, 1882), 2-darajali Toj ordeni (Prussiya, 1889), 1-darajali Danebrog ordeni qoʻmondonlik xochi (Daniya, 1889), Gryffin ordeni katta xochi (Mecklenburg-Schwerin, 1895)[5][8].
Oʻz formasida qolish huquqi bilan imperator oilasi 4-piyoda batalyonining leyb-gvardiyasi roʻyxatiga kiritilgan. 1895-yilda 3-darajali Avliyo Vladimir ordeni, 1898-yilda 1-darajali Avliyo Stanislav ordeni bilan taqdirlangan. 1898-yil 24-dekabrda (Sankt-Peterburg okrugida) gvardiya piyoda askarlari zahirasiga qabul qilingan[8]. 1902-yil 12-oktyabrda vafot etgan va oʻzining Talne mulkiga dafn qilingan. 1908-yilda Lisvada Pavel Petrovich Shuvalov (loyiha muallifi L. V. Shervud) haykali oʻrnatilgan.
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- „Граф Шувалов Павел Петрович“,Список генералам по старшинству. Составлен по 1-е января 1898 года. СПб.: Военная типография, 1898 — 713 bet.
- Чуров, Владимир.. Тайна четырех генералов: документальная повесть с некоторыми предложениями и семейными рассказами. Кучково поле, 2005.
- Лурье, Лев Яковлевич.. Петербург Достоевского. Исторический путеводитель. БХВ-Петербург, 2012. ISBN 9785977507486.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ ЦГИА СПб. ф. 19. оп.124. д.700. с. 24. Метрические книги Исаакиевского собора.
- ↑ Чуров 2005, s. 80, 81.
- ↑ Лурье 2012.
- ↑ „Личные архивные фонды в государственных хранилищах СССР“ (deadlink). Архивы России. 2013-yil 30-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 23-avgust.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Список генералам по старшинству. Составлен по 1-е сентября 1898 г. — СПб., 1898. — С. 692.
- ↑ Список полковникам по старшинству. Составлен по 1-е мая 1892 г. — СПб., 1892. — С. 86.
- ↑ Корольков К. Н., Епанчин Н. А. Александр III. — М.: Мир книги, 2008. — 288 с. — (Великие династии России. Романовы). — ISBN 978-5-486-01842-8.
- ↑ 8,0 8,1 Список генералам, штаб-офицерам и классным чиновникам первых шести классов, состоящим в запасе армии. Исправлен по 1-е сентября 1899 г. — СПб., 1899. — С. 14.