Prussiya

Prussiya (nemischa: Preußen, pruscha: Prūsija, lotincha: Borussia) — davlat, soʻngra Germaniyadagi yer (federativ maʼmuriy birlik; 1945-yilgacha). Prussiyaning asosiy tarixiy oʻzagi — Brandenburg 1618-yil Prussiya gersogligi (Tevton ordeni tomonidan 1525-yil bosib olingan prus yerlarining bir kismida vujudga kelgan) bilan birlashgan. Brandenburg Prussiya davlati 1701-yil Prussiya qirolligiga aylangan (poytaxti — Berlin shahri). Prussiyaning iqtisodiy va siyosiy hayotida yunkerlar rahbarlik rolini oʻynaganlar. Gogensol-lernlar sulolasidan chiqqan Prussiya qirollari (Fridrix II va boshqalar) 18-asr — 19-asrning 1yarmida davlat hududini sezilarli darajada kengaytirgan. 1871-yil prus yunkerlari Bismark boshchiligida "temir va kon" bilan Germaniyani prus-militaristik asosda birlashtirilishini yakunlashgan; Prussiya qiroli ayni vaqtda Germaniya imperatori boʻlgan. Germaniyadagi 1918-yil noyabr inqilobi nati-jasida Prussiyadagi monarxiya barham topgan. Prussiya Germaniya yerlaridan biriga aylangan. Ikkinchi jahon urushida fashistik Germaniya tormor keltirilgach, Prussiya hududi ayrim yerlarga taqsimlangan (1945); 1947-yil Germaniyadagi Kontrol kengash Prussiya davlatini militarizm va reaksiya ning beshigi sifatida yoʻq kilinganligi haqida qonun qabul qilgan.