Muhiuddin Xon

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Mavlono

Muhiuddin Xon
Fayl:Muhiuddin Khan.jpg
Shaxsiy maʼlumotlar
Tavalludi 19-aprel 1935-yil
Vafoti 25-iyun 2016-yil(2016-06-25)
(81 yoshda)
Bangladesh
Dini Islom
Mazhab Sunniy
Yurisprudensiya Hanafiy
Oqim Devbandiy
Asosiy qiziqish(lar)i Tafsir
Mashhur fikr(lar)i Siyrat adabiyoti, Bengal tilidagi islom adabiyoti amaliyoti
Mashhur ish(lar)i Mashik Madina, Maariful Qurʼan tarjimasi
Alma mater Hukumat madrasasi Aliya
Ustozlar Abdur Rahmon Koshgʻariy

Muhiuddin Xon (bengalcha: মুহিউদ্দিন খান; 1935-2016) Bangladeshlik islom olimi[2][3][4][5][6] va „Monthly Madina“ gazetasining sobiq muharriri[7]. Xon Qur’on sharhlovchisi, jurnalist, shoir, yozuvchi va tarjimon ham boʻlgan[8][9][10]. U birinchi marta Maariful Qur’on tafsirini bengal tiliga tarjima qilgan[11].

Yoshlik davri va taʼlim[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xon 1935-yil 19-aprelda Bengal viloyati Kishoreganj tumani Pakundiyadagi Chxaychir qishlogʻida ona tomonidan bobosining uyida tugʻilgan. Onasining ismi Musammat Robiya xotin. Xon asli Mymensingh tumanidagi Gafargaon shahrida joylashgan Ansarnagarlik bengal musulmon oilasiga mansub edi. Otasi Hakim Ansoruddinxon maorifchi va mavlaviy edi[12]. Xon madarasada 1951-yilda Aalim, 1953-yilda Fozil darajasidan oʻtgan. 1953-yilda Dakkadagi Hukumat madrasasi Aliyaga oʻqishga qabul qilingan. U yerda Abdurrahmon Koshgʻariy va boshqa allomalardan tahsil olgan. Xon madrasada 1955-yilda hadis ilmida komil, 1956-yilda fiqh boʻyicha komil ilmiy darajasini oldi[13][14].

Kasbiy faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xon 1960-yilda Weekly Naya Jamana, 1963—1970-yillarda Monthly Dishari jurnali tahririyatida ishlagan. 1961-yildan to vafotigacha Monthly Madina va Aaj (Bugun) gazetasining muharriri boʻlib ishlagan[15]. Xon 1988-yilda Saudiya Arabistonida joylashgan Rabataye Aalame Islami xalqaro tashkiloti markaziy ijroiya qoʻmitasi aʼzosi etib tayinlangan[16]. Gʻarbiy Bengaliya, Assam, Tripurada taniqli yozuvchi boʻlgan[17]. Xon Mutamar al-Alam Al-Islomi Bangladesh birligi prezidenti, Bangladesh Jatiya Seerat qoʻmitasi asoschisi[18], Nastik-Murtad Protirud Andolon Islami Murcha raisi va Jamiyat Ulamae Islom rahbari edi[19][20][21].

Xon 1971-yilgi Bangladesh ozodlik urushi davrida bengallik ozodlik kurashchilari bilan hamkorlik qilgan va ularga yordam bergan[22]. 1976-yil dekabr oyida Bangladesh Jamiyat Ulema-e-Islom tashkiloti Patuaxali jome masjidida konferensiya oʻtkazdi. Unda Azizul Haq partiya prezidenti, Xon esa bosh kotibi etib tayinlandi. Xon ushbu lavozimda 1978-yilgacha ishladi. 1996-yilgi Jamiyat Markaziy kengashida Xon 51 aʼzodan iborat ijroiya kengashi ijrochi prezidenti etib tayinlandi. Kengashning sobiq prezidenti Ashraf Ali Bishvanati 2005-yil 20-mayda vafot etgach, Xonga prezident vazifasini bajaruvchi mas’uliyati yuklandi[23].

Asarlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xon islom adabiyotini Bangla tilida yozgan, tahrir qilgan va nashr etgan[24][25][26]. U Muhammadning adabiyotning alohida va noyob mavzusi boʻlishi mumkinligini anglab yetdi. Bugungi kunda siyrat adabiyoti bengal tilining boy qismidir[27]. 105 ga yaqin kitoblarni tarjima qilgan va jamlagan[28][29][30]. Muhammad Shafi Devbandiyning sakkiz jildli „Maarrif al Quran“ tafsir kitobini urdu tilidan bengal tiliga tarjima qilgan[31]. Asar Bangladesh Islom jamgʻarmasi tomonidan nashr etilgan. Hijriy 1413-yilda Madinadagi Qirol Fahd Qur’on bosma loyihasi Bengal tilidagi bir jildli tafsir nashrini[32] butun dunyo boʻylab bengal tilida soʻzlashuvchilarga bepul tarqatdi. Xon Al-Gʻazzoliyning Ihyau Ulumuddin va Abul Kalom Azadning Insaniat Mawt ki Darwaje Por (oʻzbekcha: O‘lim qarshisida insoniyat shakli) asarlarini tarjima qilgan. U tashkil etgan Madina Publications nashriyoti 1957-yildan boshlab Qur’on, hadis, siyrat-i Rasul, tarix, anʼana va lugʻat kabi turli mavzularda 600 ta sifatli kitoblarni nashr etdi[33].

Muhiuddin Xon yozgan yoki tarjima qilgan asarlar roʻyxati:

  • Islam and Our Life (ইসলাম ও আমাদের জীবন)
  • The Right Path (সিরাতুল মুস্তাকীম)
  • Maariful Qur'an (মারেফুল কোরআন সংক্ষিপ্ত বাংলা অনুবাদ সহ)
  • Holy Jamjam (জান্নাতের অমীয়ধারা পবিত্র যমযম)
  • Tajreedul Bukhari (তজরীদুল বোখারী)
  • Azadi Movement 1857 (আযাদী আন্দোলন-১৮৫৭)
  • Extra-Ordinary Incidents of Prophet Muhammad's Life (খাসায়েসুল কুবরা: নবী (সা:) জীবনের অত্যাশ্চর্য ঘটনাবলী)
  • Biography of Prophet Muhammad's (সীরাতুন নবী)

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Abdullah, Syed Anwar.. হুমায়ূন আহমেদের নবীজি ও শেষ দিনগুলোতে মুহিউদ্দীন খানের প্রভাব (bn). Jugantor (1-aprel 2018-yil).
  2. ↑ „The Famous Islamic Scholar Maulana Muhiuddin Khan passed away“ (inglizcha). The Sunrise Today. Qaraldi: 3-dekabr 2017-yil.
  3. ↑ Rahman, Emdad „Moulana Mohiuddin“ (en-gb). cybersylhet.com. 4-dekabr 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-dekabr 2017-yil.
  4. ↑ Perry, Susan; Schenck, Celeste Marguerite. Eye to Eye: Women Practising Development Across Cultures (inglizcha). Zed Books, 2001. ISBN 9781856498470. 
  5. ↑ „Former Vice-Chancellor of Dhaka University Prof Dr Emajuddin Ahmed at a discussion on 'Life and Work of Maulana Muhiuddin Khan, Editor of monthly Medina' organised by Zamiate Ulamae Islam Bangladesh at the Jatiya Press Club on Thursday.“ (inglizcha). The New Nation. 2017-yil 4-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-dekabr 2017-yil.
  6. ↑ „Moulana Muhiuddin Khan passes away“ (inglizcha). greenwatchbd.com. Qaraldi: 3-dekabr 2017-yil.
  7. ↑ „Maulana Mohiuddin Khan passes away“ (inglizcha). Daily Sun. Qaraldi: 3-dekabr 2017-yil.
  8. ↑ „The Famous Islamic Scholar Maulana Muhiuddin Khan passed away“ (inglizcha). The Sunrise Today. Qaraldi: 3-dekabr 2017-yil.
  9. ↑ Rahman, Emdad „Moulana Mohiuddin“ (en-gb). cybersylhet.com. 4-dekabr 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-dekabr 2017-yil.
  10. ↑ „bn:মাওলানা মুহিউদ্দীন খান আর নেই“ (bn). The Daily Sangram. 4-dekabr 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-dekabr 2017-yil.
  11. ↑ „Maulana Mohiuddin Khan passes away“ (inglizcha). Daily Sun. Qaraldi: 3-dekabr 2017-yil.
  12. ↑ হালিম উল্লাহ, মুহিউদ্দিন খাঁর বর্ণাঢ্য সীরাত
  13. ↑ „bn:স্মরণে বরণে মাওলানা মুহিউদ্দীন খান“ (bn). The Daily Nayadiganta. Qaraldi: 3-dekabr 2017-yil.
  14. ↑ „bn:মদিনা প্রেমিক মাওলানা মহিউদ্দিন খান | ইসলাম ও জীবন“ (bn). Jugantor.com. Qaraldi: 3-dekabr 2017-yil.
  15. ↑ „bn:মাসিক মদীনা সম্পাদক মাওলানা মুহিউদ্দীন খান স্মরণে“ (bn). The Daily Inqilab. Qaraldi: 3-dekabr 2017-yil.
  16. ↑ „bn:মাওলানা মুহিউদ্দীন খান আর নেই“ (bn). Manab Zamin. Qaraldi: 3-dekabr 2017-yil.
  17. ↑ „bn:স্মরণে বরণে মাওলানা মুহিউদ্দীন খান“ (bn). The Daily Nayadiganta. Qaraldi: 3-dekabr 2017-yil.
  18. ↑ „bn:উপমহাদেশের প্রখ্যাত আলেম গফরগাঁয়ের মাওলানা মুহিউদ্দীন খান“ (bn). www.bornamelanews24.com. Qaraldi: 3-dekabr 2017-yil.
  19. ↑ Riaz, Ali; Fair, Assistant Professor of Security Studies C. Christine; Fair, C. Christine. Political Islam and Governance in Bangladesh (inglizcha). Routledge, 4-oktabr 2010-yil. ISBN 9781136926242. 
  20. ↑ „Maulana Mohiuddin Khan passes away“ (inglizcha). Daily Sun. Qaraldi: 3-dekabr 2017-yil.
  21. ↑ „bn:মাওলানা মুহিউদ্দীন খান আর নেই“ (bn). The Daily Sangram. 4-dekabr 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-dekabr 2017-yil.
  22. ↑ Khadimani, Faizul Hasan (2018), জমিয়ত কেন করি?, Purana Paltan, Dakka: কিলিজ প্রকাশন, 27-bet
  23. ↑ পরিচিতি ও কর্মসূচি (bn). Purana Paltan, Dakka: Bangladesh Jamiyat Ulema-e-Islam, 2016 — 28–30 bet.  (Wayback Machine saytida 19-yanvar 2022-yil sanasida arxivlangan)
  24. ↑ „The Famous Islamic Scholar Maulana Muhiuddin Khan passed away“ (inglizcha). The Sunrise Today. Qaraldi: 3-dekabr 2017-yil.
  25. ↑ „bn:বিশিষ্ট ইসলামী ব্যক্তিত্ব মাওলানা মুহিউদ্দিন খান আর নেই | অন্যান্য“ (bn). The Daily Ittefaq. Qaraldi: 3-dekabr 2017-yil.
  26. ↑ „Maulana Mohiuddin Khan no more“ (inglizcha). The Daily Nayadiganta. Qaraldi: 3-dekabr 2017-yil.
  27. ↑ „bn:বাংলা ভাষায় সিরাত সাহিত্যের জনক মাওলানা মুহিউদ্দীন খান“ (bn). bhorer-dak.com. 4-dekabr 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-dekabr 2017-yil.
  28. ↑ „bn:মাসিক মদীনা সম্পাদক মাওলানা মুহিউদ্দীন খান স্মরণে“ (bn). The Daily Inqilab. Qaraldi: 3-dekabr 2017-yil.
  29. ↑ „Moulana Muhiuddin Khan is no more - National“ (inglizcha). News Bangladesh. 2023-yil 7-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-dekabr 2017-yil.
  30. ↑ „bn:স্মরণে বরণে মাওলানা মুহিউদ্দীন খান“ (bn). Daily Naya Diganta. Qaraldi: 3-dekabr 2017-yil.
  31. ↑ „Maulana Mohiuddin Khan passes away“ (inglizcha). Daily Sun. Qaraldi: 3-dekabr 2017-yil.
  32. ↑ Malik, Asaduzzaman. What The Qur'an Says (inglizcha). AuthorHouse, 26-iyul 2007-yil. ISBN 9781467019088. 
  33. ↑ „bn:মাওলানা মুহিউদ্দীন খান: বুদ্ধিবৃত্তিক অঙ্গনের পথপ্রদর্শক আলিম“ (bn). ourislam24.com. Qaraldi: 3-dekabr 2017-yil.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Muhiuddin_Xon&oldid=4103794" dan olindi