Yerevan avtomobil zavodi
| Fayl:Yerevanian autozavod logo.gif | |
| Turi | Aksiadorlik jamiyati (1995-yildan) |
|---|---|
| Qachon asos solingan | 1964-yil 31-dekabr |
| Qchon tugatilgan | 2002-yil noyabr |
| Tugatilish sababi | Bankrot |
| Joylashuvi | Armaniya, Yerevan |
| Mahsulot(lar)i | Mikroavtobuslar |
| Vebsayti | https://eraz.auto.am.org |
Yerevan avtomobil zavodi (YerAZ, armancha: Երևանի ավտոմոբիլային գործարան) — Yerevandagi sovet va arman avtomobil zavodi boʻlib, yetkazib berish furgonlarini ishlab chiqaradi.
ErAZ shuningdek: Yerevan ehtiyot qismlar zavodi, Yerevan yuk koʻtaruvchi zavodi, Yerevan gidrotexnika zavodi.
Tarix
[tahrir | manbasini tahrirlash]1964-yil 31-dekabrda Armaniston SSR Vazirlar Kengashining 1084-sonli "Yerevan shahrida „Avtogruzik“ zavodi binolarida yuk koʻtarish quvvati 0,8-1,0 tonna boʻlgan furgonlar ishlab chiqarish zavodini qurishni tashkil etish toʻgʻrisida"gi qarori qabul qilindi. 1965-yil 10-sentabrda zavod „Yerevan avtomobil zavodi“ deb nomlandi.
1965-yil davomida Riga RAF va Ulyanovsk UAZda 66 nafar xodim tayyorlandi. 1966-yil aprel oyida RAF hujjatlariga koʻra, ErAZ-762 rusumidagi birinchi ikkita furgon yigʻildi, ular Rigada RAF-977 K sifatida ishlab chiqilgan, ammo boʻsh ishlab chiqarish quvvatlari yoʻqligi sababli u yerda oʻzlashtirilmagan. Aslida, RAF-977K, xuddi ErAZ-762 kabi, orqada derazalar va oʻrindiqlarsiz RAF-977D edi.
1966-yil davomida yiliga 400 tagacha furgon ishlab chiqarishga moʻljallangan ishlab chiqarish quvvatlari ishga tushirildi. Oʻsha yilning dekabr oyida birinchi 36 ta ErAZ- 762 seriyali avtomobillar ishlab chiqarildi. 1968-yilga kelib yillik ishlab chiqarish 1000 ta furgonni tashkil etdi.
1971-yil sentabr oyida modernizatsiya qilingan YerAZ-762A modeli ishlab chiqarila boshlandi (u RAF-977DM ga oʻxshash derazalar koʻrinishidagi shtamplar bilan ajralib turardi), u 1976-yilda YerAZ-762B bilan almashtirildi (qavariq yon qattiqlashtiruvchilar qoʻshildi) va 1979-yilda — YerAZ-762V (yon qovurgʻalar konkavga aylandi, GAZ-21 dan 75 ot kuchi oʻrniga GAZ-24-01 dan kuchliroq 85 ot kuchiga ega dvigatel paydo boʻldi). Ikkinchisi asosida ErAZ-762R muzlatgich vagoni, ErAZ-762VGP yoʻlovchi (besh oʻrinli) furgon (1988-yildan) va ErAZ-762VDP „ikki kabinali“ (besh oʻrinli) bortda kichik partiyalarda yengil yuk mashinasi ishlab chiqarildi. Shuningdek, 1974-yilda ErAZ-3731 elektr furgonining eksperimental modeli yaratildi[1]. 1976-yildan boshlab zavodning surish-toʻxtatilgan yigʻish liniyasi (SSSRda AvtoVAZdan keyin ikkinchi), shuningdek, 500 tonna quvvatga ega nemis pressi bilan zarb ishlab chiqarish yoʻlga qoʻyildi. Bu ErAZ furgonlarini yigʻishni yiliga 8000 tagacha oshirish imkonini berdi. Xuddi shu yili ErAZ bosh zavodi va yuk koʻtaruvchi mashinalar, gidrotexnika va ehtiyot qismlar ishlab chiqaradigan korxonalarni oʻz ichiga olgan ishlab chiqarish birlashmasi tashkil etildi.
1982-yil aprel oyida 100 000 ta[2] ErAZ furgoni ishlab chiqarildi. 1987-yilda yillik ishlab chiqarishning rekord hajmiga erishildi — 16111 ta avtomobil.
1980-yillarda zavod yangi modelni oʻzlashtirish uchun rekonstruksiya qilishni boshladi zamonaviy dizayn mikroavtobusi ErAZ-3730, shuningdek, ErAZ-37301 muzlatgichi va uning asosida ErAZ −3218 mikroavtobusi. Biroq, faqat 1995-yilda boshlangan, garchi ularning ishlab chiqarilishi 1996-yilda eskirgan ErAZ-762 ni almashtirgan boʻlsa-da, u hech qachon bunday ommaviy boʻlmagan.
1995-yilda zavod xususiylashtirildi va ErAZ aktsiyadorlik jamiyatiga aylantirildi.
2000-yilda zavod korxonalarida VAZ avtomobillarini ishlab chiqarishni yoʻlga qoʻyish rejalashtirilgan edi[3].
ErAZ avtomashinalarining xizmat qilish muddati odatda eng koʻp besh yil bilan cheklangan, chunki ular ishlab chiqarishning butun ishlab chiqarish davri davomida juda past sifatlisidir[4]. ERAZ mahsulotlarining sifati bilan bogʻliq muammolar kasaba uyushmalari darajasida bir necha bor muhokama qilingan, ammo hech qachon hal etilmagan (Sovet Gruziyasining Kutaisi zavodining Colchis traktorlari bilan bogʻliq vaziyatga oʻxshash)[5][6][7][8].
2002-yil noyabr oyida „ErAZ“ OAJ Armaniston Respublikasi Xoʻjalik sudi qarori bilan kreditorlar talabiga binoan bankrot deb topildi, ushbu korxonada ishlab chiqarish toʻxtatildi.
2004-yilda ErAZ OAJ sotildi. Shundan soʻng zavod oʻrnida idoralar qurildi.
Galereya
[tahrir | manbasini tahrirlash]-
ErAZ-762V, Moskva, 2007-yil
-
ErAZ-762V, Moskva, 2007-yil
-
ErAZ-762V, Dnepropetrovsk, 2007-yil
-
ErAZ-762V, Moskva, 2016-yil
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- „ЕрАЗ — легенда армянского автопрома“ (ru). www.armmuseum.ru. Qaraldi: 2021-yil 28-fevral. Armyanskiy muzey Moskvi i kulturi natsiy
- „История Ереванского автомобильного завода“ (ru). 2011-yil 31-mayda asl nusxadan arxivlangan. (bivsh. yeraz.auto.am)
- „ЕрАЗ: что производил Ереванский автозавод?“ (ru). www.popmech.ru. Qaraldi: 2021-yil 28-fevral. // Populyarnaya mexanika, yanvar 2018
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Максим Шелепенков. „Электроход из Армении“ (ru). Грузовик Пресс (02-2012).
- ↑ „Знаменательные даты в истории Ереванского автомобильного завода“ (ru). 2012-yil 22-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 18-fevral.
- ↑ С Канунников. „Ладья - в степи и над облаками“ (ru). ЗР (№9, 2009). 2017-yil 12-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 18-oktyabr.
- ↑ „жур. Крокодил, 1980, с.cccliii“. books.google.co.uk. Qaraldi: 2021-yil 28-fevral.
- ↑ Promishlennost Armenii, 1986, s. 11—18
- ↑ Promishlennost, stroitelstvo i arxitektura Armenii, 1987, № 7—12, s. 68—76
- ↑ Xozyaystvo i pravo, 1987, № 1—6, s. 31—33
- ↑ Literaturnaya Armeniya, 1978, № 7—12, s. 67—69