Yaponiya geografiyasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Yaponiya geografiyasi
Qitʼa Osiyo
Mintaqa Sharqiy Osiyo
Koordinatalar 36°N 138°E / 36°N 138°E / 36; 138 G O
Maydoni 62-oʻrin
 • Jami 377,976.41[1] km2 (145,937.51 mi²)
 • Yer 87.93099%
 • Suv 6.76%
Qirgʻoq chizigʻi 29 751 km
Eng yuqori nuqta Fuji togʻi
3,776 m (12,388 ft)[2]
Eng past nuqta Hachirōgata
−4 m (−13 ft)[2]
Eng uzun daryo Shinano daryosi
367 km (228 mi)[3]
Eng yirik koʻl Biwa koʻli
671 km2 (259 mi²)[4]

Yaponiya Tinch okeanining gʻarbiy qismida joylashgan hamda stratovulqon arxipelaglardan tashkil topgan orol davlatdir[5] Yaponiya 6 852 ta oroldan iboratdir.[6]. Eng katta beshta asosiy orollari — Hokkaido, Honshu, Kyushu, Shikoku va Okinava. Ryukyu orollari va Nanpu orollari asosiy orollarning janubi va sharqida joylashgan.

Maydoni — 377,976.41 km2 (145,937.51 mi²).[1] Maydoniga koʻra, Yaponiya jahonda toʻrtinchi eng yirik orol mamlakat, Sharqiy Osiyoda esa eng yirik orol mamlakatdir[7]l Yaponiya qirgʻoq chiziqlari uzunligi 29 751 km (18 468 mi) boʻlib, bu koʻrsatkich bilan jahonda oltinchi oʻrinda turadi[8].

Mintaqalari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yaponiya norasmiy ravishda shimoli-sharqdan (Hokkaidō) janubi-gʻarbgacha (Ryukyu orollari) sakkizta mintaqaga boʻlingan[9]:

Har bir mintaqa bir nechta prefekturalardan tashkil topgan, faqat Hokkaidō mintaqasini oʻz ichiga olgan Hokkaidō prefekturasi bundan mustasno.

Daryolari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Niigata shahridagi Shinano daryosi.

Quyida Yaponiyaning eng uzun 10 ta daryosi keltirilgan[10]:

Rank Nomi Mintaqa Prefektura Uzunligi

(km)

1 Shinano Hokuriku Nagano, Niigata 367
2 Tone Kantō Saitama, Chiba, Ibaraki, Tochigi, Gunma 322
3 Ishikari Hokkaidō Hokkaidō 268
4 Teshio Hokkaidō Hokkaidō 256
5 Kitakami Tōhoku Iwate, Miyagi 249
6 Abukuma Tōhoku Fukushima, Miyagi 239
7 Mogami Tōhoku Yamagata 229
8 Tenryu Chūbu Nagano, Aichi, Shizuoka 212
9 Agano Hokuriku Niigata 210
10 Shimanto Shikoku Kōchi 196

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 „令和元年全国都道府県市区町村別面積調(10月1日時点), Reiwa 2nd year National area of each prefecture municipality (as of October 1)“ (ja). Geospatial Information Authority of Japan (25-dekabr 2020-yil). 1-yanvar 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-yanvar 2021-yil.
  2. 2,0 2,1 „Japan“. CIA World Factbook. Qaraldi: 11-noyabr 2017-yil.
  3. „Shinano River“. Encyclopædia Britannica. Qaraldi: 11-noyabr 2017-yil.
  4. „Lake Biwa“. Encyclopædia Britannica. Qaraldi: 11-noyabr 2017-yil.
  5. „Water Supply in Japan“ (website). Ministry of Health, Labour and Welfare. 26-yanvar 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-sentabr 2018-yil.
  6. „離島とは(島の基礎知識)“ (ja) (website). Ministry of Land, Infrastructure, Transport and Tourism. 13-noyabr 2007-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-oktabr 2018-yil. (Wayback Machine saytida 2007-11-13 sanasida arxivlangan)
  7. „Island Countries Of The World“. WorldAtlas.com. 2017-yil 7-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 10-avgust.
  8. „日本の領海等概念図“. 海上保安庁海洋情報部. 12-avgust 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-avgust 2018-yil.
  9. Yaponiya mintaqalari japan-guide.com saytida
  10. „Longest Rivers In Japan“ (website). WorldAtlas.com. 17-noyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 9-fevral 2020-yil.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]