Xitoy-Shimoliy Koreya chegarasi
Xitoy-Shimoliy Koreya chegarasi Xitoy Xalq Respublikasi (XXR) va Koreya Xalq Demokratik Respublikasini (KXDR) ajratib turuvchi xalqaro chegaradir. U 1,352km (840m) g'arbda Koreya ko'rfazidagi Yalu daryosida joylashgan.
Geografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]
Gʻarbdan sharqqa tomon Yalu daryosi, Paektu togʻi va Tumen daryosi ikki davlatni ajratib turadi.
Dandong, Xitoyning Liaoning provinsiyasida, Yalu daryosi deltasi chegarasidagi eng katta shahar. Daryoning narigi tomonida Shimoliy Koreyaning Shimoliy Pyongan viloyatidagi Sinuiju shahri joylashgan. Ikki shahar Amnok daryosi deltasida chegaraning g'arbiy uchida, Sariq dengiz yaqinida joylashgan. Ularning qirg'oqlari bir-biriga qarama-qarshi va Xitoy-Koreya do'stlik ko'prigi bilan bog'langan.
Amnok daryosida 205 ta orol bor. 1962-yilda Shimoliy Koreya va Xitoy o‘rtasida tuzilgan chegara shartnomasi orollarni har bir orolda qaysi etnik guruh yashashiga ko‘ra ikkiga bo‘ldi. Shimoliy Koreya 127 va Xitoy 78 taga ega. Bo'linish mezonlariga ko'ra, Xvanggumpyong oroli kabi ba'zi orollar daryoning Xitoy tomonida bo'lishiga qaramay, Shimoliy Koreyaga tegishli.
Amnok daryosining manbai Paektu tog'idagi Jannat ko'li bo'lib, u Koreya va Manchu xalqlarining tug'ilgan joyi hisoblanadi. Bu ko'l chegaraning sharqiy qismini tashkil etuvchi Tumen daryosining manbai hamdir.
Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]
Tarixiy jihatdan chegara hududlari Xitoy va Koreyaning ketma-ket siyosatlari tomonidan tortishib kelgan, ammo Yalu-Tumen daryolaridan foydalanadigan hozirgi chegara 15-asr o'rtalarida mavjud bo'lgan ko'rinadi. Xitoyning Manchu (Qing) sulolasi shimoli-sharqiy Xitoy (Manchuriya) ustidan nazoratni mustahkamlashga va Joson Koreya ustidan noaniq "irmoq" boshqaruvini o'rnatishga muvaffaq bo'ldi. [1] 1712-yilda Xitoy imperatori Kangxi va Joson qiroli Sukjong Paektu tog'idagi Yalu-Tumen bosh suvlari yaqinidagi chegara chizig'ini tahlil qilish uchun chegara missiyasiga ruxsat berishdi. Ushbu uchastkada chegara chizig'ini ko'rsatuvchi ustun o'rnatildi va chegara bo'ylab qurolsizlantirilgan neytral zona o'rnatildi. 1875-yilda Xitoy Rossiyaning sharqda mavjudligidan qo'rqib, uning neytral zonasini egalladi. [2] 1885–1887 yillarda Xitoy-Koreya chegara guruhi Paektu tog‘i hududini o‘rganib chiqdi, biroq ustunning ko‘chirilgan-ko‘chirilganligi borasida tortishuvlar bor edi va ikki tomon bir necha bosh oqimlardan qaysi biri chegarani tashkil etishi haqida aniq kelisha olmadi. 1889 yilda xitoyliklar bu hududda bir tomonlama chegarani belgilab, uni bir qator postlar bilan belgiladilar, ammo keyinchalik ular koreyslar tomonidan yo'q qilindi. [3] Koreya, shuningdek, Tumen shimolidagi koreyslar yashaydigan yerlarga da'vo qildi. [3]
- ↑ Gomà Pinilla, Daniel (23 April 2007). "Border Disputes between China and North Korea". China Perspectives 2004 (2). doi:10.4000/chinaperspectives.806. https://journals.openedition.org/chinaperspectives/806?lang=es. Qaraldi: 17 September 2020.Xitoy-Shimoliy Koreya chegarasi]]
- ↑ Zabrovskaya „A Brief History of the Sino-Korean Border from the 18th to the 20th century“,. Korea Yearbook, 2007: Politics, Economy and Society. BRILL, 2007.
- ↑ 3,0 3,1 „China's Impact on Korean Peninsula Unification and Questions for the Senate“. U.S. Government Printing Office (2012). Qaraldi: 2020-yil 17-sentyabr.