Wyatt Papworth

Wyatt Anjelicus van Sandau Papworth (1822-1894) – ingliz meʼmori va geodezikki. U 1853-1892-yillarda nashr etilgan Arxitektura lugʻati va Jozef Gviltning Arxitektura entsiklopediyasining 1867-yilgi nashri ustidagi tahririyati bilan mashhur.

Hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Wyatt Papworth 1822-yil 23-yanvarda Londonda tugʻilgan. U meʼmor John Buonarotti Papworthning kenja oʻgʻlidir. U dastlab otasining qoʻlidan kasbiy taʼlim olgan va bir necha yillar Westminsterdagi kanalizatsiya komissarlari idorasida ishlagan. Papworth Sir John Renniening ofisida qisqa vaqt ishlagach, u Alliance Assurance kompaniyasida Tomas Allason boshchiligidagi tadqiqotchilar guruhida yordamchi boʻlib ishlagan. Allasonning oʻlimidan soʻng, u oʻsha yerda yagona geodezik boʻlibganligi sabab 1887-yilgacha ishlagan. Uning rahbarligi ostida juda koʻp rekonstruktsiya va taʼmirlash ishlarini amalga oshirdi. Papworth kompaniya uchun Suffolkda Ipswichdagi filialini ochdi va yongʻin xavfi boʻyicha eslatmalarni nashr etdi^[1].

Papworth 1860-yilda Qirollik Britaniya meʼmorlari instituti (RIBA) aʼzosi etib saylangan. Uning otasi „Cloth-Workers“ kompaniyasining aʼzosi boʻlib, Papworth oʻz vaqtida kompaniyaning hamkorlaridan biriga aylandi. U 1879-1881-yillarda kichik va katta nazoratchi lavozimlarida xizmat qildi, 1889-yilga kelib kompaniya direktor lavozimiga erishdi. Bir yil davomida u kompaniyani Bingley va Dyusberidagi ikkita yangi texnik maktabni ochilishiga boshchilik qildi. U shahar va London instituti gildiyasi gubernatori lavozimida ishlagan va Islington politexnika institutining boshqaruv organida oʻz kompaniyasiga vakillik qilgan.

1893-yilda Jeyms William Wild vafot etdi va Papworth Linkolnning Inn Filds shahridagi Sir Jonh Soan muzeyining kuratori etib tayinlandi.

Wyatt Papworth 1894-yil 19-avgustda vafot etdi. 23-avgust kuni Highgate qabristonining sharqiy tomonida yigirma toʻrt yil avval vafot etgan akasi, meʼmor John Woody Papworth bilan birga dafn qilindi.

Ishlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Papworth oʻz kasbi bilan bogʻliq mavzular boʻyicha ajoyib tadqiqotlar olib bordi. U Angliyada uy-boʻyoqlarining paydo boʻlgan davrlarini aniqlashga va eski binolarda kashtan yogʻochidan foydalanish darajasini aniqlashga harakat qildi^[3]. U oʻrta asr binolarining meʼmorlarini va oʻzi masonlik boʻlmasa-da, ularning masonlar bilan aloqasini tadqiq qildi^[4]^[5]^[6]. Uning maqsadi oʻrta asrlarda Angliyada qurilgan binolarning loyihalarini toʻgʻri belgilash edi^[7].

1848-yilda Papworth va uning ukasi John Woody Papworth arxitektura tarixi boʻyicha qoʻyozmalarni toʻplashgan va „Arxitektura maʼlumotlarini qayta tiklash, tadqiq qilish va nashr etish uchun moʻljallangan bilimlarni targʻib qilish jamiyati“ni taklif qildilar. „Alohida insholar va rasmlar“ ishlab chiqarish uchun Arxitektura nashriyoti jamiyati tashkil etildi, keyinchalik unining nomuni Arxitektura siklopediyasiga almashtirishdi. Papworth 12 127 atama yoki sarlavhadan iborat roʻyxat tayyorladi. 1852-yilda siklopediya rejasi "Izohlar va maʼlumotnomalar lugʻati" ga qisqartirildi. Wyatt Papworth kotib va muharrir bol’gan, bu sohada unga akasi Jon yordam bergan. Ushbu lugʻatning birinchi qismi 1853-yil may oyida, ikkinch qismi esa 1892-yil aprelda nashr etilgan boʻlib, sakkiz jildli matn, uch jildli rasm va 18456 ta maqoladan iboratdir. Lugʻatni tahrir qilish va tuzish ishlarini butunlay Papworth oʻzi amalga oshirgan. Shuningdek matndagi deyarli barcha roʻyxat, havolalar hamda biografik va topografik maqolalarning aksariyati ham uniki edi. Asar faqat kutobxonlar uchun chop etilgan, taxminan 10 000 funt sterlingga ishlab chiqarilgan.

Wyatt Papworth 1867-yilda Jozef Gviltning Arxitektura entsiklopediyasini qayta tahrir qildi va birinchi marta 1842-yilda nashr etilgan. Papworth nashri yangi maʼlumotlarni oʻz ichiga olgan boʻlib, ular 1876-1889-yillarda u tomonidan ikkita nashrda ancha koʻpaytirildi.

Papworth Soane muzeyining Katalogni qayta yozdi va uning umumiy tavsifining oltinchi nashrini chiqardi. Akasi John bilan Papworth nashrlari:

Italiya uslubidagi bezak namunalari, London, 1844-yil.
Muzeylar, kutubxonalar va rasm galereyalari, London, 1853-yil.
Panjaralar, pechlar, pechlar va gazdan kelib chiqadigan binolardagi yongʻinlarning sabablari boʻyicha eslatmalar va binolarni isitishning turli usullaridan eng xavfsizi, London, 1853-yil.
Oʻz-oʻzidan yonish haqida eslatmalar, London, 1855-yil.
Vyurtemburg qirolining meʼmori JB Papvortning hayoti va asarlari, London, 1879-yil.
AW Morantning xotiralari, London, 1881-yil.
Buyuk Britaniyadagi Uygʻonish davri va Italiya meʼmorchiligi uslublari, ularning kiritilishi va rivojlanishi sanali misollar seriyasida koʻrsatilgan, London, 1883-yil.

Papworthning "Palladian arxitektura maktabining oʻziga xos xususiyatlari" haqidagi dastlabki asari 1849-yilda Britaniya meʼmorlari institutining kumush medali bilan taqdirlangan^[8]. Qirollik Britaniya meʼmorlari institutining bitimlariga qoʻshgan maqolalar orasida:

Marhum Jozef Bonomi, arxitektor va ARAning xotirasi, uning Roseneath uchun dizaynining baʼzi chizmalari tavsifi bilan, Argill gersogi uchun qurilgan(1869) xix jild
Marhum Artur Ashpitelning arxitektura va adabiy asarlari haqida eslatmalar, FSA, 1869, jild. xix.
Koltovskoye cherkovi gumbazining qulashi, Sankt-Peterburg (1872) xxii.jild.
Brightondagi Antheum temir gumbazining qulashi haqida (1872) xxii. jild.
Professor Donaldson: uning institut bilan aloqasi, 1886-yil 1-fevral
Oʻrta asrlarda ingliz binolarining boshqaruvchilari haqida eslatmalar. (1887)iii. jild185–234.

Uning „Qirol hunarmandlari tarixi“, „London shahrining ish kotibi“, „London okrugi tadqiqotchilari“ va boshqa toʻplamlari RIBA kutubxonasida saqlanadi.

Oilasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Papworth 1873-yilda Termuthis Mayoning qizi Marian Beykerga (1838) turmushga chiqdi.

Ularning farzandlari:

Lucy Wyatt Papworth [Vikimaʼlumotlar] (1874–1921), Womenʼs Industrial Council kotibi^[9]^[10].
John Wyatt Papworth (1876)^[9]
Alfred Wyatt Papworth (1879–1917), arxitektor, Henry Lovegrove bilan ishlagan(1878–1951)

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ Lipman, Sonia L.. The Century of Moses Montefiore. Oxford University Press, 1985 — 345 bet. ISBN 9780197100417.
↑ Sharples, Joseph. Liverpool. Yale University Press, 2004 — 279 bet. ISBN 9780300102581. 2018-yil 25-mayda qaraldi.
↑ Trans. Royal Inst. Brit. Architects, vol. viii. 1857 and 14 June 1858.
↑ Papers in the publications of the Lodge Quatuor Coronati, No. 2076, London, 1890 iii. 162–7, 1891 iv. 219, 244, 1892 v. 143, 1893 vi. 1888, 1894 vii. 52
↑ Joseph Gabriel Findel, History of Freemasonry, London, 1866
↑ Robert Freke Gould, History of Freemasonry, London, 1882–7.
↑ Trans. R. I.B. A. vol. x. 23 Jan. 1860, vol. xii. 2 Dec. 1861; and papers in Journ. R. I.B. A.: „William of Wykeham, Mediæval Masons, &c.“, 1867, iii. 310–385; „Cambridge University“, 1888, iv. 356–358, 369–77; „Fremasonry Ancient and Modern“, 1890, vi. 156–9; „The Building of Blenheim“, 1890, vi. 12, 14, 60, 80.
↑ Journal of the Institute, vol. i. 3rd ser. p. 631
↑ ^9,0 ^9,1 Mayo. „A genealogical account of the Mayo & Elton families of Wilts and Herefordshire and some other adjoining counties, together with numerous biographical sketches: to which are added many genealogies for the most part not hitherto published of families allied by marriage to the family of Mayo and a history of the manors of Andrewes and Le Mote, in Cheshunt, Hertfordshire“. Internet Archive. privately printed at the Chiswick Press (1908). Qaraldi: 2018-yil 23-may. Mayo, Charles Herbert (1908). „A genealogical account of the Mayo & Elton families of Wilts and Herefordshire and some other adjoining counties, together with numerous biographical sketches: to which are added many genealogies for the most part not hitherto published of families allied by marriage to the family of Mayo and a history of the manors of Andrewes and Le Mote, in Cheshunt, Hertfordshire“. Internet Archive. London: privately printed at the Chiswick Press. p. 191. Retrieved 23 May 2018.
↑ Summers, Anne. Christian and Jewish Women in Britain, 1880-1940: Living with Difference. Springer, 2016-12-21 — 96 bet. ISBN 9783319421506. 2018-yil 23-mayda qaraldi.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Vikiomborda Wyatt Papworth mavzusiga oid fayllar bor

[1] Lipman, Sonia L.. The Century of Moses Montefiore. Oxford University Press, 1985 — 345 bet. ISBN 9780197100417.

[2] Sharples, Joseph. Liverpool. Yale University Press, 2004 — 279 bet. ISBN 9780300102581. 2018-yil 25-mayda qaraldi.

[3] Trans. Royal Inst. Brit. Architects, vol. viii. 1857 and 14 June 1858.

[4] Papers in the publications of the Lodge Quatuor Coronati, No. 2076, London, 1890 iii. 162–7, 1891 iv. 219, 244, 1892 v. 143, 1893 vi. 1888, 1894 vii. 52

[5] Joseph Gabriel Findel, History of Freemasonry, London, 1866

[6] Robert Freke Gould, History of Freemasonry, London, 1882–7.

[7] Trans. R. I.B. A. vol. x. 23 Jan. 1860, vol. xii. 2 Dec. 1861; and papers in Journ. R. I.B. A.: „William of Wykeham, Mediæval Masons, &c.“, 1867, iii. 310–385; „Cambridge University“, 1888, iv. 356–358, 369–77; „Fremasonry Ancient and Modern“, 1890, vi. 156–9; „The Building of Blenheim“, 1890, vi. 12, 14, 60, 80.

[8] Journal of the Institute, vol. i. 3rd ser. p. 631

[Mayo-9] 9,0 ^9,1 Mayo. „A genealogical account of the Mayo & Elton families of Wilts and Herefordshire and some other adjoining counties, together with numerous biographical sketches: to which are added many genealogies for the most part not hitherto published of families allied by marriage to the family of Mayo and a history of the manors of Andrewes and Le Mote, in Cheshunt, Hertfordshire“. Internet Archive. privately printed at the Chiswick Press (1908). Qaraldi: 2018-yil 23-may. Mayo, Charles Herbert (1908). „A genealogical account of the Mayo & Elton families of Wilts and Herefordshire and some other adjoining counties, together with numerous biographical sketches: to which are added many genealogies for the most part not hitherto published of families allied by marriage to the family of Mayo and a history of the manors of Andrewes and Le Mote, in Cheshunt, Hertfordshire“. Internet Archive. London: privately printed at the Chiswick Press. p. 191. Retrieved 23 May 2018.

[10] Summers, Anne. Christian and Jewish Women in Britain, 1880-1940: Living with Difference. Springer, 2016-12-21 — 96 bet. ISBN 9783319421506. 2018-yil 23-mayda qaraldi.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]