UEFA Chempionlar Ligasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
UEFA Champions League
Tashkil etilgan 1955 (69 yil avval) (1955)
(Liga yangilangan yil - 1992)
Eng koʻp marta chempion Ispaniya Real Madrid
(14 titles)
Veb-sayt uefa.com/uefachampionsleague
Amaldagi oʻyin 2022–23 UEFA Champions League

UEFA chempionlar ligasi (inglizcha: UEFA Champions League) — UEFA tasarrufi ostida har yili oʻtadigan Yevropadagi eng nufuzli klublararo turnir[1].

Musobaqaning birinchi oʻtgan 1955/56 mavsumdan 1990/91 mavsumgacha nomi Yevropa chempioni kubogi boʻlgan. 1991/92 mavsumda esa musobaqa „Amstel chempionlar ligasi“ nomini oldi va guruh musobaqasidagi play-off tizimidan voz kechgan holda oʻz formatini oʻzgartirdi[2]. Bu birinchi Chempionlar ligasi oʻyini edi, hozirgi vaqtdagi musobaqa ramzi va gimni oʻsha vaqtda ishlab chiqilgan. 1992/93 mavsumdan boshlab, musobaqa hozirgi nomi bilan nomlana boshlandi.

Kubok/Liga gʻolibi 22 klubga nasib etgan. Ulardan 13 tasi turnirda bittadan koʻp gʻolib boʻlishgan. Musabaqa gʻolibligi boʻyicha rekord 14 karra gʻolib boʻlgan Ispaniyaning Real Madrid jamoasiga tegishli. Amaldagi gʻolib Ispaniyaning Real Madrid jamoasidir.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yevropa chempionlari kubogi 1955 yilda „L’Équipe“ gazetasi sport jurnalisti va tahriri Gabriel Ano tomonidan berilgan taklif natijasida tashkil etilgan[3]. Qitʼa turnirini oʻtkazish goyasi ingliz nashriyotlari Vulverxempton 1954-yilning kuzida Moskvaning „Spartak“ jamoasini va „Gonved“ni ustidan qozongan gʻalabasidan keyin jamoani dunyoning eng kuchli klubi deb jar solishgandan soʻng kelgan. Ano oʻz gazetasida bergan javobiga koʻra, eng kuchli klubni aniqlash uchun mehmonda va uyida oyin otkaza oladigan musobaqa tashkillashtirish kerakligini bildirgan. Keyingi kuniyoq Ano boʻlajak turnirning loyihasini ommaga eʼlon qildi. 1955-yilning yanvarida birinchi Yevropa chempionlari kubogi oʻtkazildi[4].

Kubokning birinchi 1955/56 mavsumida turnir ikkita oʻyinlik boʻlib (uyda va mehmonda), chiqarib yuborish bahsi boʻyicha ketgan. To 1992-yilgacha musobaqada mamlakat chempionlari va soʻnggi Yevropa chempionlari kubogi sohiblari bahs olib borishgan. 1991/92 mavsumdan boshalb musobaqa formatiga oʻzgartirishlar kiritildi. Unga koʻra, guruh bosqichi qoʻshildi. Keyingi yili esa UEFA Chempionlar ligasi deb yangi nom oldi. Shu asnoda yana bir qancha oʻzgaritishlar kiritildi, guruh tarkibidagi saralash bosqichi talablari ham oʻzgardi. 1997/98 mavsumdan boshlab bir qancha davlatlardagi ikkinchi oʻrinni egallagan (UEFA koeffisiyentlar jadvaliga koʻra) jamoalar ham qatnasha boshladi. Saralash bosqichi tizimi shunday tuzildiki, past koeffisiyentga ega davlatlar chempionlari guruh bosqichi boshlanmasidan oldin bir yoki bir necha saralash bosqichlarida qatnasha oladigan boʻlishdi. Yuqori koeffisiyentga ega davlatlardan qatnashuvchilar esa kurashni kechroq boshlaydigan boʻlishdi. Hozirgi vaqtda eng yuqori koeffisiyentga ega davlatlar Chempionlar ligasida toʻrtta jamoasi bilan qatnasha oladilar.

1960-yildan to 2004-yilgacha Yevropa chempionlari kubogi egalari hozirda bekor qilingan Qitʼalararo kubok musobaqasida Janubiy Amerikadagi Libertadores kubogi egalari bilan gʻoliblik bilan bahs olib borishgan. Hozirda Chempionlar ligasi gʻolibi FIFA tasarrufida oʻtuvchi klublar oʻrtasidagi jahon chempionatida qatnasha oladi.

Saralash[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xaritada koʻrsatilgan:
  Klublari Chempionlar ligasi guruh bosqichida ishtirok etgan davlatlar
  Klublari Chempionlar ligasi guruh bosqichida ishtirok etmagan davlatlar
  UEFA a'zolari bo'lmagan davlatlar

Turnirdagi oʻrinlar soni UEFA koeffisiyentlar jadvaliga koʻra aniqlanadi: jadvalda 1-oʻrindan 3-oʻringacha egallagan assosatsiyalar, birinchi 4 ta jamoasi bilan ishtirok etadi; jadvalda 4-oʻrindan 6-oʻringacha egallagan assosatsiyalar, birinchi 3 ta jamoasi bilan ishtirok etadi; jadvalda 7-oʻrindan 15-oʻringacha egallagan assosatsiyalar, birinchi 2 ta jamoasi bilan ishtirok etadi; jadvalda 16-oʻrin va undan past oʻrinni egallagan assosatsiyalar, 1 ta jamoasi bilan ishtirok etadi;

Jadvaldagi oʻrin jamoalar qaysi bosqichdan kurashni boshlashini ham belgilab beradi. Masalan, birinchi uchta assosatsiyalar birdaniga uchta jamoasi bilan guruh bosqichidan boshlaydi va toʻrtinchisi esa play-off. Jadvalda eng pastda turganlar esa faqatgina bitta jamoasi bilan ishtirok etadi. 2004/05 mavsumda „Liverpul“ Chempionlar ligasini yutgan, lekin Angliyada 5-nchi oʻrinni egallagan, 4-nchi oʻrinni esa „Everton“ klubi egallagandi. Angliya futbol federatsiyasi yoʻllanmani Evertonga berishga qaror qilgandi, lekin UEFA esa ikkala jamoa ham musobaqada ishtirok etishi mumkinligini bildirgan: „Liverpul“ 1-saralash bosqichdan, „Everton“ esa 3-saralash bosqichidan boshlagan. Shundan soʻng, UEFA gʻolib jamoa milliy chempionatida qaysi oʻrinni band etganiga qaramasdan keyingi mavsumdagi guruh bahsiga toʻgʻridan-toʻgʻri qoʻshilishi haqida qaror qabul qildi[5]. Bundan tashqari u qarorga koʻra, birorta ham mamlakat bundan buyogʻiga toʻrttadan ortiq jamoasini bahsga qoʻshmasligini ham qarorida taʼkidladi. Chunki baʼzi davlatlar Chempionlar ligasida toʻrtta jamoasi bilan qatnashadi va vaziyat taqozosi bilan oʻsha davlatning jamoasi gʻolib boʻladigan boʻlsayu, lekin ichki chempionatida Chempionlar ligasida qatnashish huquqini beruvchi oʻrindan past oʻrinni egallagan boʻlsa, keyingi mavsumdagi musobaqada oʻsha chempionatda qatnashish huquqini beruvchi oʻrinni soʻngisini egallagan jamoa Yevropa ligasida qatnashadi.

2005/06 mavsumda „Liverpul“ va „Artmedia“ jamoalari musobaqa tarixidagi barcha saralash bosqichidan oʻtib guruh bosqichiga chiqa olgan birinchi jamoalar boʻlishdi. 2008/09 mavsumda esa „BATE“ va „Anortosis“ jamoalari ham bu natijani takrorlay olishdi.

Turnirda qatnashish uchun jamoalar baʼzi talablarga javob berishlari kerak: Har qaysi jamoa oʻzining milliy assosatsiyasi litsenziyasiga ega boʻlishi, stadionga ega boʻlishi, UEFA tarafidan kurashga ruxsat berilganligi, talabga javob beruvchi infratuzilma va moliyaviy talablar.

Bosqichlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Musobaqa bir necha bosqichlardan tashkil topgan va toʻrtta saralash bosqichdan boshlanadi. Jamoalar 2 tadan oʻyin (uyda va mehmonda) oʻynashlari kerak. Umumiy hisobga koʻra gʻolib boʻlgan jamoa keyingi saralash bosqichga oʻtadi. Barcha saralash bosqichidan oʻtgan holda toʻgʻridan-toʻgʻri qoʻshilgan jamoalar bilan birgalikda guruh bosqichiga oʻtadi. Qur’a natijasiga koʻra, jamoalar 4 tadan 8 ta guruhga boʻlinadi. Guruh bosqichi natijasiga koʻra, 1-nchi oʻrin va 2-nchi oʻrinni egallagan jamoalar play-offga chiqishadi. 3-nchi oʻrinni egallagan jamoa esa Yevropa ligasining 1/16 finaliga qoʻshiladi. Shundan soʻng, 1/8 finalga yana qur’a tashlanadi. Uning tartibiga koʻra:

  • Bir mamlakat ishtirokchilari va bir guruhdan chiqqan jamoalar bir-biriga qarshi oʻynashi mumkin emas.
  • Guruhda 1-nchi oʻrinni egallagan jamoalar boshqa guruhda 2-nchi oʻrinni egallagan jamoa bilan oʻynaydi.
  • 1-nchi oʻrinni egallagan jamoalar birinchi oʻyinni mehmonda oʻynashadi.

Jamoalar 2 tadan oʻyin oʻynashadi, oʻyinlar natijasiga koʻra, bir jamoa 1/4 finalga yoʻl oladi. Bu bosqich uchun qur’ada hech qanday tartib belgilanmagan. Chorak finaldan soʻng yarim finalga oʻtiladi, keyin esa neytral maydonda bitta oʻyin bilan natijasi aniqlashuvchi final oʻyini oʻtkaziladi. Maydon UEFA tarafidan tuzilgan vaqtinchalik komissiya tarafidan topshirilgan arizalar boʻyicha tanlanadi. Maydon UEFAning 5 yulduzli reytingi talabiga javob berishi kerak boʻlgani tanlanishi kerak.

2009/10 mavsumdan boshlab Chempionlar ligasi formatiga bir qancha oʻzgartirishlar kiritildi. Unga koʻra:

  • Uefa reytingida eng past oʻrinni egallagan mamlakatlardan jamlangan 6 ta klublar uchun dastlabki saralash bosqichi kiritildi.
  • chempionlar va chempion boʻlmaganlar saralashiga boʻlindi: ikkinchi bosqichdan boshlab, oʻz mamlakatida chempion boʻlmagan dastlabki bosqich qatnashuvchilari faqatgina chempion boʻlmagan klublar bilan kuch sinashishadi.
  • Guruh bosqichiga toʻgʻridan-toʻgʻri oʻtuvchilar kvotasida oʻzgartirishlar kiritildi: UEFA reytingida eng katta reytingga ega boʻlgan, Angliya, Ispaniya, Germaniya chempionatlarida 3-nchi oʻrinni egallagan jamoalar uchun yana 3 ta joy qoʻshildi.
  • UEFA reytingida 10-12 oʻrinni egallagan (Turkiya, Gretsiya, Daniya) mamlakat chempionlari uchun 3 ta joy qoʻshildi.
  • 1/8 finaldagi 8 ta oʻyin ikki haftaga boʻlindi. 4 ta birinchi oʻyinlar fevralning 3-nchi haftasida, qolgan 4 tasi fevralning oxirgi haftasida oʻtkaziladi. Javob uchrashuvlari birinchi oʻyindan uch hafta oʻtganidan soʻng oʻynaladi. Final shanba kuniga toʻgʻri kelishi kerak.

Mukofot pullari[tahrir | manbasini tahrirlash]

UEFA Chempionlar ligasiga chiqa olgan har bir jamoaga 2.1 mln. yevro bilan mukofotlaydi. Guruh bosqichida ishtirok etayotganlarga esa €3,9 mln. Guruh bosqichidagi har bir gʻalabaga €800 ming beriladi. Bundan tashqari UEFA har bir chorak finalchi uchun €3,3 mln., yarim final uchun €4,2 mln., finalga chiqqanlarga €5,6 mln. va gʻolib jamoaga €9 mln. mukofot pullari beriladi[6].

Homiylar[tahrir | manbasini tahrirlash]

The Champions League logo is shown on the centre of the pitch before every game in the competition

Turnirning tashkil topgan vaqtida homiylar soni 8 tadan oshmasligi kerakligi haqida qaror qilingan edi. Kelishuvga koʻra, bu kompaniyalar maydon perimetri boʻyicha 4 reklama lavhasi, aniq belgilangan miqdordagi biletlarda va oʻyinoldi va oʻyindan keyingi intervyularda kompaniyalarning ramzlari mavjud boʻlishi kerak. Shuningdek, bu kompaniyalar oʻyin oʻrtasidagi tanaffuslarda reklama uchun vaqt ham olishadi.

Hozirgi vaqtda rasmiy homiylar quyidagi kompaniyalar sanaladi:

Shuningdek, turnir bilan quyidagilar hamkorlik qiladi :

  • Adidas (UEFA bilan qilingan shartnomaga koʻra, uning tasarrufidagi barcha musobaqalarida toʻp yetkazib berishadi.)
  • Konami (Chempionlar ligasining rasmiy videooʻyinlari yaratuvchisi)
  • Jacques Lemans

Kubok[tahrir | manbasini tahrirlash]

Fayl:LC 1.JPG
Yevropa chempionligi kubogi. 2006-yil.

Chempionlar ligasi gʻolibi boʻlgan jamoa kubokni 10 oy muddat oʻzida olib qolishi mumkin. Jamoaning gʻalabasidan esdalik sifatida kubokning nusxasi (haqiqiy kubokning 80 %idan katta boʻlmagan hajmda) beriladi. Umumiy 5 marta yoki ketma-ket 3 marta chempion boʻlgan jamoada kubokni oʻzida butunlay olib qolish huquqi mavjud. Birinchi kubokni fransuz gazetasi L’Équipe tomonidan turnirga taqdim etilgan. Keyinchalik Real Madrid umumiy hisobda 5 marta chempionlikni qoʻlga kiritganidan soʻng, kubokni oʻzida butunlay saqlash uchun oldi.
Navbatdagi kubok oldingi kubokdan dizaynida farq qilardi. Uni bernlik Yurg Shtadelmann yasadi. Kubokning narxi 10 ming shveysariya frankini tashk qildi. Kubok kumushdan tayyorlangan, ichiga oltin purkalgan, amforasimon shaklda yasalgan boʻlib, boʻyi 62 sm. va vazni 7,5 kg.ni tashkil qilgan[9]. Keyinchalik kuboklar yasalayotgan vaqtda xuddi shu variantdan namuna olib ishlangan.
Kubokning dastasi antiqa dizaynga ega boʻlganligi sabab koʻp davlatlarda[9][10] uni „katta quloqlar“ deb nomlashadi. Bu nomning ispancha varianti esa („la Orejona“) Lotin Amerikasida ancha mashxur hisoblanadi[10].

Kubokni butunlay saqlash uchun beshta jamoa olgan:

Statistika[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gʻoliblar (klublar boʻyicha)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Jamoalar Gʻalaba Final Gʻalaba (yil) Final (yil) 1992-yildan keyin gʻalaba 1992-yildan keyin final
UEFA Chempionlar Ligasi Real Madrid 14 4 (1956, 1957, 1958, 1959, 1960, 1966, 1998, 2000, 2002, 2014, 2022

)

(1962, 1964, 1981) 4 (1998, 2000, 2002, 2014, 2016, 2017, 2018, 2022) 0
UEFA Chempionlar Ligasi AC Milan 7 4 (1963, 1969, 1989, 1990, 1994, 2003, 2007) (1958, 1993, 1995, 2005) 3 (1994, 2003, 2007) 3 (1993, 1995, 2005)
UEFA Chempionlar Ligasi Bavariya Myunxen 5 5 (1974, 1975, 1976, 2001, 2013) (1982, 1987, 1999, 2010, 2012), 2020), 2 (2001, 2013) 3 (1999, 2010, 2012)
UEFA Chempionlar Ligasi Liverpul 6 3 (1977, 1978, 1981, 1984, 2005, 2019) (1985, 2007,

)

1 (2005) 1 (2007)
UEFA Chempionlar Ligasi Barselona 5 3 (1992, 2006, 2009, 2011(2015).) (1961, 1986, 1994) 3 (2006, 2009, 2011) 1 (1994)
UEFA Chempionlar Ligasi Ayaks Amsterdam 4 2 (1971, 1972, 1973, 1995) (1969, 1996) 1 (1995) 1 (1996)
UEFA Chempionlar Ligasi Inter Milan 3 2 (1964, 1965, 2010) (1967, 1972) 1 (2010) 0
UEFA Chempionlar Ligasi Manchester Yunayted 3 2 (1968, 1999, 2008) (2009, 2011) 2 (1999, 2008) 2 (2009, 2011)
UEFA Chempionlar Ligasi Benfika 2 5 (1961, 1962) (1963, 1965, 1968, 1988, 1990)
UEFA Chempionlar Ligasi Yuventus 2 5 (1985, 1996) (1973, 1983, 1997, 1998, 2003) 1 (1996) 3 (1997, 1998, 2003)
UEFA Chempionlar Ligasi Nottingem Forest 2 0 (1979, 1980) -
UEFA Chempionlar Ligasi Portu 2 0 (1987, 2004) - 1 (2004) 0
UEFA Chempionlar Ligasi Chelsea 1 1 (2012) (2008) 1 (2012) 1 (2008)
UEFA Chempionlar Ligasi Gamburg 1 1 (1983) (1980)
UEFA Chempionlar Ligasi Steaua Buxarest 1 1 (1986) (1989)
UEFA Chempionlar Ligasi Olimpik Marsel 1 1 (1993) (1991) 1 (1993) 0
UEFA Chempionlar Ligasi Seltik 1 1 (1967) (1970)
UEFA Chempionlar Ligasi Borussia Dortmund 1 1 (1997) (2013) 1 (1997) (2013)
UEFA Chempionlar Ligasi Feyenord 1 0 (1970) -
UEFA Chempionlar Ligasi Aston Villa 1 0 (1982) -
UEFA Chempionlar Ligasi PSV Eindhoven 1 0 (1988) -
UEFA Chempionlar Ligasi Srvena Zvezda 1 0 (1991) -
UEFA Chempionlar Ligasi Stade Reims 0 2  — (1956, 1959)
UEFA Chempionlar Ligasi Valencia CF 0 2  — (2000, 2001) 0 2 (2000, 2001)
UEFA Chempionlar Ligasi Atletiko Madrid 0 2  — (1974, 2014) 0 1 (2014)
UEFA Chempionlar Ligasi Fiorentina 0 1  — (1957)
UEFA Chempionlar Ligasi Ayntraxt Frankfurt 0 1  — (1960)
UEFA Chempionlar Ligasi Partizan Belgrad 0 1  — (1966)
UEFA Chempionlar Ligasi Panatinaikos 0 1  — (1971)
UEFA Chempionlar Ligasi Lids Yunayted 0 1  — (1975)
UEFA Chempionlar Ligasi Sant-Etien 0 1  — (1976)
UEFA Chempionlar Ligasi Borussia Myunxengladbax 0 1  — (1977)
UEFA Chempionlar Ligasi Bryugge 0 1  — (1978)
UEFA Chempionlar Ligasi Malmo FF 0 1  — (1979)
UEFA Chempionlar Ligasi AS Roma 0 1  — (1984)
UEFA Chempionlar Ligasi Sampdoria 0 1  — (1992)
UEFA Chempionlar Ligasi Bayer Leverkusen 0 1  — (2002) 0 1 (2002)
UEFA Chempionlar Ligasi Monako 0 1  — (2004) 0 1 (2004)
UEFA Chempionlar Ligasi Arsenal 0 1  — (2006) 0 1 (2006)

Mamlakatlar boʻyicha[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mamlakat Gʻalaba Final Yutgan jamoalar Finalga chiqqan jamoalar
UEFA Chempionlar Ligasi Ispaniya 14 10 Real Madrid (11), Barselona (4) Real Madrid (3), Barselona (3), Valencia (2), Atletiko Madrid (2)
UEFA Chempionlar Ligasi Italiya 12 14 Milan (7), Inter Milan (3), Yuventus (2) Yuventus (5), Milan (4), Inter Milan (2), Fiorentina (1), Roma (1), Sampdoria (1)
Angliya Angliya 12 7 Liverpul (5), Manchester Yunayted (3), Nottingem Forest]] (2), Aston Villa (1), Chelsea (1) Liverpool (2), Manchester Yunayted (2), Lids Yunayted (1), Arsenal (1), Chelsea (1)
Germaniya Germaniya 7 10 Bavariya Myunxen (5), Borussia Dortmund (1), Gamburg (1) Bavariya Myunxen (5), Bayer Leverkusen (1), Borussia Myunxengladbax (1), Ayntraxt Frankfurt (1), Gamburg (1), Borussia Dortmund (1)
Niderlandiya Gollandiya 6 2 Ayaks (4), PSV (1), Feyenord (1) Ayaks (2)
Portugaliya Portugaliya 4 5 Benfika (2), Portu (2) Benfika (5)
Fransiya Fransiya 1 5 Marsel (1) Stade Reims (2), Sent-Etien (1), Marsel (1), Monako (1),
Ruminiya Ruminiya 1 1 Styaua Buxarest (1) Styaua Buxarest (1)
UEFA Chempionlar Ligasi Shotlandiya 1 1 Seltik (1) Seltik (1)
UEFA Chempionlar Ligasi Yugoslaviya (sobiq) 1 1 Red Star Belgrad (1) Partizan (1)
Belgiya Belgiya 0 1 Bryugge (1)
Gretsiya Gretsiya 0 1 Panatinaikos (1)
UEFA Chempionlar Ligasi Shvetsiya 0 1 Malmo FF (1)

Barcha davrlardagi toʻpurarlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

saralash bahslari ham hisoblangan.

Oʻrin Oʻyinchi Mamlakat Gollar Oʻyinlar Koeffitsiyent Yillar Jamoalar
1 Raul UEFA Chempionlar Ligasi 71 144 0.46 '95-'12 Real Madrid (66), Shalke 04 (5)
2 Cristiano Ronaldo UEFA Chempionlar Ligasi 68 107 0.64 '03- Manchester United (16), Real Madrid (52)
3 Lionel Messi UEFA Chempionlar Ligasi 67 86 0.78 '04- Barselona (67)
4 Rud van Nistelroy UEFA Chempionlar Ligasi 60 88 0.70 '98-'09 PSV Eindhoven (9), Manchester Yunayted (38), Real Madrid (13)
5 Andrey Shevchenko UEFA Chempionlar Ligasi 58 116 0.5 '94-'11 Dinamo Kyiv (29), Milan (33), Chelsea (4)
6 Tierri Anri UEFA Chempionlar Ligasi 51 114 0.45 '97-'10 Monako (7), Arsenal (35), Barselona (9)
7 Filippo Inzagi UEFA Chempionlar Ligasi 50 85 0.59 '97-'10 Yuventus (17), Milan (33)
8 Alfredo Di Stefano UEFA Chempionlar Ligasi[11] 49 58 0.84 '55-'64 Real Madrid (49)
9 Eusebio UEFA Chempionlar Ligasi 47 64 0.72 '61-'74 Benfika (47)
10 Alessandro Del Piero UEFA Chempionlar Ligasi 43 92 0.47 '95-'09 Yuventus (43)

Eng koʻp oʻyinda ishtirok etganlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oʻrin Mamlakat Oʻyinchi Oʻyinlar Gollar Gollar koʻrsatkichi Yevropadagi debyuti Jamoalari
1 UEFA Chempionlar Ligasi Ryan Giggs 151 29 0.19 1993 Manchester Yunayted
2 UEFA Chempionlar Ligasi Xavi 152 12 0.08 1998 Barselona
3 UEFA Chempionlar Ligasi Raul 144 71 0.49 1995 Real Madrid, Shalke 04
4 UEFA Chempionlar Ligasi Iker Kasilyas 153 0 0.00 1999 Real Madrid
5 UEFA Chempionlar Ligasi Paolo Maldini 141 3 0.02 1985 Milan
6 UEFA Chempionlar Ligasi Klarens Zeyedorf 130 12 0.10 1992 Ayaks, Real Madrid, Inter Milan, Milan
7 UEFA Chempionlar Ligasi Pol Skolz 130 25 0.19 1994 Manchester Yunayted
8 UEFA Chempionlar Ligasi Roberto Karlos 128 17 0.13 1996 Inter Milan, Real Madrid, Fenerbahche
9 UEFA Chempionlar Ligasi Karles Puyol 120 2 0.02 1999 Barselona
10 UEFA Chempionlar Ligasi Andrey Shevchenko 116 58 0.5 1994 Dinamo Kyiv, Milan, Chelsea

Qoraytirilgan oʻyinchilar hali ham oʻynaydi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. UEFA (2018-yil 2-dekabr). „UEFA Executive Committee approves new club competition“. Press-reliz.
  2. „Все турниры Лиги чемпионов нового формата“. soccer-stat.ru. 2014-yil 14-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 30-iyul.
  3. Matthew Spiro. „Hats off to Hanot“ (English) (oʻlik havola — tarix ). UEFA.com (2006-yil 12-may).
  4. „Лига чемпионов (Кубок европейских чемпионов)“. Footballcity.ru. 2009-yil 21-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 30-iyul. (Wayback Machine saytida 2009-03-21 sanasida arxivlangan)
  5. „Liverpool get in Champions League“. BBC Sport (10-iyun 2005). 2012-yil 3-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-fevral 2011.
  6. „Clubs get share of Champions League revenue“. uefa.com. UEFA. Qaraldi: 13-dekabr 2010.
  7. Fransiya, Rossiya va Norvegiyalarda alkogol reklamalari taʼqiqlangan va Heineken reklama lavhalari boshqalarga alishtiriladi. Fransiyada ularda „Great Together“, Rossiyada esa „No To Racism“ deb yozilgan.
  8. PlayStation ham Sony brendi sifatida turnir homiysi hisoblanadi.
  9. 9,0 9,1 [vlasti.net/news/9142 „Лига чемпионов. Всё о турнире и финале“]. vlasti.net. 2011-yil 23-avgustda asl nusxadan arxivlangan.
  10. 10,0 10,1 Nicolás Baier. „La gloria al alcance de la mano“ (es). ESPN (2007-yil 21-may). 2011-yil 23-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 1-avgust.
  11. Di Stefano Ispaniya fuqaroligini 1956-yilda olgan.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]