Tonami (Toyama)
Tonami 砺波市 | |
|---|---|
| Shahar | |
 | |
 Bayroq  Gerb | |
| 36°38′50.9″N 136°57′43.7″E / 36.647472°N 136.962139°E G OKoordinatalari: 36°38′50.9″N 136°57′43.7″E / 36.647472°N 136.962139°E G O | |
| Mamlakat | Yaponiya |
| Mintaqa | Chubu viloyati |
| Maydon | 127.03 km2 (49.05 mi²) |
| Iqlim turi | nam kontinental iqlim |
| Rasmiy til(lar)i | yapon |
| Aholisi (March 31, 2018) |
48 659 |
| Zichligi | 380 kishi/km2 |
| Vaqt mintaqasi | UTC+9:00 |
| Telefon kodi | 0763-33-1111 |
|
| |
Tonami (yaponcha: 砺波市 Tonami-shi) Yaponiyaning Toyama prefekturasida joylashgan shahardir. 2018-yil 31-mart holatiga koʻra, shaharda hisob-kitoblarga koʻra, 16.739 xonadonda 48.659 nafar aholi istiqomat qilgan[1] va aholi zichligi har kvadrat kilometrga 384 kishidan toʻgʻri kelgan. Uning umumiy maydoni 127,03 kvadrat kilometrni (49,05 mi²) tashkil etdi[2].
Geografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Tonami gʻarbiy Toyama prefekturasining Tonami tekisligida joylashgan. Hududning katta qismi Yaponiyaning ushbu mintaqasiga xos tarqoq aholi punkti hisoblanadi.
Atrofdagi munitsipalitetlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Iqlimi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Tonami nam kontinental iqlimga ega (Köppen Cfa) boʻlib, yozi yumshoq va qishi qattiq qor yogʻishi bilan ajralib turadi. Shaharda oʻrtacha yillik harorat 13,8 °C ni tashkil etadi. Yillik oʻrtacha yogʻin miqdori 2414 mm boʻlib, sentyabr esa eng seryogʻin oy hisoblanadi. Avgustda eng yuqori harorat 26,4 °C, eng past harorati esa yanvarda, 2,4 °C atrofida boʻladi[3].
| Tonami (1991−2020 o'rtachalar, ekstremallar 1976−hozirga qadar) iqlimi | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Koʻrsatkich | Yan | Fev | Mart | Apr | May | Iyun | Iyul | Avg | Sen | Okt | Noy | Dek | Yil |
| Mutlaq maksimal, °C | 18,9 | 20,8 | 25,7 | 30,2 | 32,2 | 34,3 | 36,2 | 37,4 | 35,9 | 33,9 | 27,8 | 23,0 | 37,4 |
| Oʻrtacha maksimal, °C | 5,5 | 6,4 | 10,7 | 16,8 | 22,0 | 25,1 | 28,8 | 30,4 | 26,3 | 20,8 | 14,9 | 8,9 | 18,1 |
| Oʻrtacha harorat, °C | 2,1 | 2,4 | 5,9 | 11,5 | 16,9 | 20,7 | 24,7 | 25,9 | 21,9 | 16,2 | 10,5 | 5,1 | 13,7 |
| Oʻrtacha minimal, °C | −0,9 | −1,2 | 1,5 | 6,4 | 12,4 | 17,2 | 21,4 | 22,2 | 18,2 | 12,2 | 6,5 | 1,6 | 9,8 |
| Mutlaq minimal, °C | −10,9 | −12 | −8,6 | −1,6 | 4,1 | 9,8 | 14,7 | 14,5 | 9,3 | 1,3 | −2,3 | −11,8 | −12 |
| Yogʻingarchilik meʼyori, mm | 239,7 | 151,5 | 143,1 | 115,8 | 110,0 | 167,7 | 227,7 | 201,1 | 214,0 | 168,2 | 220,2 | 269,3 | 2 228,2 |
| Manba: Yaponiya Meteorologiya Agentligi[4][5] | |||||||||||||
Demografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yaponiya aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra[6], Tonami aholisi soni uzoq davom etgan oʻsishdan soʻng yaqinda kamayishni boshlagan.
| Yil | Aholi | ±% |
|---|---|---|
| 1970 | 41,403 | — |
| 1980 | 43,53 | +5.1% |
| 1990 | 44,521 | +2.3% |
| 2000 | 48,092 | +8.0% |
| 2010 | 49,41 | +2.7% |
| 2020 | 48,154 | −2.5% |
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Hozirgi Tonami hududi qadimgi Etchu provinsiyasining bir qismi boʻlgan va Edo davridagi Tokugava syogunati davridagi Kaga domenining bir qismi hisoblangan. Tonami shahri 1952-yil 1-aprelda Demachi shahrining Gokaya, Aburaden, Shoge, Nakamura va Hayashi qishloqlari bilan qoʻshilishi natijasida tashkil etilgan. Aoshima va Ogami qishloqlari ikki oydan soʻng 1952-yil 1-iyunda mazkur hududga qoʻshildi. 1954-yil 15-yanvarda Ota, Minamihannya, Higachi-Nojiri, Yanaze va Nishi-Tonami qishloqlari, 1-martda Sendan, Sendanyama, Hannya va Higashi-Hannya qishloqlari hududi qoʻshib olindi. Kengaytirilgan Tonami shahri 1954-yil 1-aprelda shahar maqomiga koʻtarildi. 2004-yil 1-noyabrda Shogava shahri (Xigashitonami tumanidan) Tonamiga birlashtirildi.
Hukumat[tahrir | manbasini tahrirlash]
Tonami toʻgʻridan-toʻgʻri saylanadigan mer hamda 18 aʼzodan iborat bir palatali shahar qonun chiqaruvchi organi boʻlgan mer-kengash boshqaruv shakliga ega.
Taʼlim tizimi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Tonami shahar hukumati tomonidan boshqariladigan sakkiz davlat boshlangʻich maktabi hamda toʻrtta davlat oʻrta maktabi shuningdek, Toyama prefekturasi taʼlim kengashi tomonidan boshqariladigan ikkita davlat yuqori maktabi faoliyat yuritadi.
Transport[tahrir | manbasini tahrirlash]
Temir yoʻl[tahrir | manbasini tahrirlash]
Gʻarbiy Yaponiya temir yoʻl kompaniyasi (JR Gʻarb) — Johana liniyasi
- Aburaden — Tonami — Higashi-Nojiri
.svg){kind=logo}
Magistral yoʻl[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Hokuriku tezkor yoʻli
- Milliy yoʻnalish 156
- Milliy yoʻnalish 359
- Milliy yoʻnalish 471
Xalqaro munosabatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
— Lisse, Niderlandiya[7] 1992-yil 12-aprel
— Panjin, Liaoning, Xitoy[7] 1991-yil 25-aprel
— Yalova, Turkiya[7]1989-yil 3-oktyabr
Mahalliy diqqatga sazovor joylar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Masuyama qal’asi, Sengoku davri qal’asi xarobalari va milliy tarixiy hududhisoblanadi[8]. U Vada qasri (yaponcha: 和田城 Vada-jō) bilan ham tanilgan.
- Iyun oyida Yotaka festivali boʻlib oʻtadi, festival davomida ataylab toʻqnashgan koʻplab parad suzuvchilari tomoshaga guvoh boʻlish uchun katta olomon jtashrif buyuradi. Yotaka festivali tadbiri dastlab qo‘shni Fukuno shahrida boshlangan. Unda mikoshi koʻchma ziyoratgohlarini olib yuradigan guruhlar oʻrtasidagi musobaqalar mavjud. „Yoiyasa“ — bu tadbir davomida ko‘pchilik tomonidan hayqirgan anʼanaviy naqldir. Kechasi boʻlsa, qogʻozdan yasalgan lampalar yondiriladi. Ushbu bayram dalalardan yaxshi hosil olish uchun ibodat sifatida nishonlanadi.
Lolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Tonami shahrida lolalar bogʻi, shuningdek, har yili oʻtkaziladigan milliy tan olingan lolalar festivali boʻlib oʻtadi. Gollandiya tomonidan koʻchirib oʻtkazilgan, „DE VRIENDSCHAP“ (doʻstlik) deb yozilgan shamol tegirmoni ham ishlaydi. Tonami lolalari festivalida 600 dan ortiq turli xil lolalar namoyish etiladi va soʻnggi yillarda 2,5 milliondan ortiq lolalar turi mavjudligi aniqlangan[9].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Tonami city official statistics(yaponcha)
- ↑ official home page(yaponcha)
- ↑ Tonami climate data
- ↑ „ja:観測史上1～10位の値（年間を通じての値）“. JMA. Qaraldi: 2022-yil 6-mart.
- ↑ „ja:気象庁 / 平年値（年・月ごとの値）“. JMA. Qaraldi: 2022-yil 6-mart.
- ↑ Tonami population statistics
- ↑ 7,0 7,1 7,2 „International Exchange“ (English). List of Affiliation Partners within Prefectures. Council of Local Authorities for International Relations (CLAIR). 2012-yil 8-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 21-noyabr.
- ↑ „Heritages“ (Japanese). Cultural Heritage Online. Agency for Cultural Affairs. Qaraldi: 2017-yil 25-dekabr.
- ↑ „2021 Tonami Tulip Fair“.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Rasmiy sayti (yaponcha)
