Tim (Xiva)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Chap tomonda Tim gumbazli bino. Uning o'ng tomonida, rasmning o'rtasida, Oq masjiddan pastda Olloqulixon madrasasi.
Tim (Xiva)

Tim — Oʻzbek vohasidagi Xiva Ichan Qalʼa shahrining tarixiy eski shaharchasidagi savdogar yoki do'kon egalari uchun qurilgan umumiy savdo markazi (bozor rastasi). Eski shahardagi barcha tarixiy binolar singari, Tim ham YuNESKOning Jahon merosi ro'yxatiga kiritilgan.

Bino haqida ma'lumot[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tim 19-asrning birinchi yarmida qurilgan. 1830—1840-yillar orasida Xiva xoni Olloqulixonning farmoyishi bilan ushbu bino shahar markazi tomon, Polvon-Darvozadan shahar darvozasiga yo'llangan shahar markaziga ko'chirib o'tkazildi. Boshqa binolar singari ushbu bino Xivadagi mashhur madrasalar yoniga qurilgan bo'lib, u Olloqulixon Madrasasi yoniga qurilgan ajoyib bino hisoblanadi[1]. Ushbu kichik bino katta madrasalar, ta'lim binolari va shuningdek, Tim madrasasi karvonlar to'xtaydigan hududdagi karvonsaroy qarshisida joylashgan[2].

Tim binosi shahar ichida ko'chirilgandan keyin uning savdo rastasiga aholining o'tishi qiyinlashdi. Olloqulixon madrasasi, karvonsaroyning yonidan usbu bino yoniga o'tib bo'lmagan. Shuningdek, yangi Tim savdogarlarning savdo markazini qurish uchun aholi Ichan-Qal'a shahar istehkomlarining ichidan o'ta olmas edilar va shuning uchun mavjud binolarni buzish orqali ushbu joyga yo'l ochsa bo'lardi. Shuning uchun, Timga borish uchun ikkita dumaloq minora va ular orasida devor bilan sharq tomon joylashadigan o'zining yangi darvozasiga ega bo'ldi. Eski shaharga kirish eshigi g'arbda, Olloqulixon davrida qurilgan Tosh Hovli saroyi ro'parasida joylashgan edi. Timning uzunligi taxminan 75 metrni tashkil qiladi va turli o'lchamdagi o'n to'rtta tosh gumbazga ega. Tim hali ham savdo qilish uchun ishlatiladi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Archeological Sites – Karakalpakstan.
  2. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil