Songkran

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Songkran bayramlari
Oqsoqollarga hurmat koʻrsatish koʻplab Songkran bayramlarida, masalan, Songkran Tailandidagi bayramlarda muhim ahamiyatga ega.
Myanmadagi Thingyan sifatida; suv otish koʻplab Songkran bayramlarini tozalash marosimidir.
Kambodjada Moha Sangkranta sifatida; Buddaning yuvilishi SE Osiyoda muhim ahamiyatga ega.
Shri-Lankadagi Aluth Avuruddu sifatida; Erythrina fusca ning gullashi Shri-Lankada Yangi yil kelishini anglatadi.
Laosdagi Pii May kabi.
Kambodja va Tailandda Yangi yil bayramlarida ajdodlar qurbongohlari keng tarqalgan.
Songkran bayramlari anʼanaviy Yangi yil festivalini nishonlaydigan koʻplab mamlakatlar va mintaqalarda qoʻllaniladigan turli xil anʼanalarni oʻz ichiga oladi.

Songkran — sanskrit tilidagi saṅkrānti (yoki aniqrogʻi, meṣa saṅkrānti) soʻzidan olingan atama. Bu atama Bangladesh, Tailand, Laos, Kambodja, Myanma, Shri Lanka, Hindistonning shimoli -sharqiy qismlari, Vetnam va Xishuangbanna, Xitoyda nishonlanadigan anʼanaviy Yangi yil bayramiga ishora qilish uchun ishlatiladi[1][2]. Quyosh, yulduz munajjimlar bashoratiga koʻra, zodiakning birinchi munajjimlar belgisi boʻlgan Qoʻy burjidan oʻtgandan soʻng boshlanadi[3]. Bu Janubiy Osiyoning aksariyat qismlarida Mesha Sankranti deb ataladigan hind taqvimiga asoslangan yangi yil festivallari bilan bogʻliq.

Songkran Yangi yil festivallari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Kambodja Yangi yili, Kambodjada
  • Laos Yangi yili, Laosda
  • Shri-Lankada Singal Yangi Yili
  • Songkran (Tailand)
  • Thingyan, Myanmada
  • Sangken, Arunachal-Pradesh va Hindistonning Assam shtatining bir qismi
  • Suv sepish festivali, Xitoyning Xishuangbanna shahrida va Vetnamning shimoliy qismlarida[4][5]

Osiyodan tashqarida nishonladigan songkran[tahrir | manbasini tahrirlash]

Avstraliya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Songkran bayrami mamlakatning koʻplab hududlarida oʻtkaziladi. Eng diqqatga sazovor bayramlardan biri Sidney chekkasida, Yangi Janubiy Uelsning Leumeah shahridagi Wat Pa Buddharangsee buddistlar ibodatxonasida nishonalanadi. Festival har yili minglab tashrif buyuruvchilarni oʻziga jalb qiladi va suv jangi, kundalik ibodat, raqs tomoshalari va Tailand, Bangladesh (CHT), Birma, Kambodja, Laos, Shri-Lanka va Malayziya taomlari bilan boyitilgan dasturxon tuzaladi[6][7]. 2014-yilda bayramga 2000 dan ortiq kishi tashrif buyurgan[8]. Xuddi shu shahar atrofidagi Mahamakut Buddist jamgʻarmasi qoʻshiq aytish, duo qilish, qisqa vaʼz, oziq-ovqat yigʻish orqali Janubi-Sharqiy Osiyo anʼanaviy raqslaridan iborat Songkran bayramini tashkillashtiradi[9]. Keng miqyosdagi Tailand Yangi yilini (Songkran) nishonlash festivali Sidneyning Tai Town shahrida, Yangi Janubiy Uelsning Haymarket shaharchasidagi mashhur sayyohlik markazida oʻtkaziladi[10]. Melburnda, Singal (Shri-Lanka) Yangi yil festivali har yili Viktoriya shtatining Dandenong shahrida oʻtkaziladi[11]. 2011-yilda u 5000 dan ortiq odamni oʻziga jalb qildi va Melburndagi eng yirik Singal Yangi yil festivali sifatida qayd etildi[12]. Qirolicha Viktoriya Marketi 2017-yil aprel oyining boshida Tailand Yangi yilini nishonlash uchun ikki kunlik Songkran festivalini oʻtkazdi[13]. Tailand, Kambodja, Laos, Birma va Shri-Lanka Yangi yil festivallarini nishonlaydigan Songkran bayramlari Kambodjaliklar, Laosliklar va Tailandlarning katta aholisi yashaydigan Yangi Janubiy Uelsning Kabramatta shahrining Sidney chekkasida yashovchilaro orasida yaxshi tanilgan va mashhurdir[14]. Ibodatxonalar va tashkilotlar shahar atrofi boʻylab bayramlarni oʻtkazadilar, jumladan, Feyrfild shahar kengashi bilan hamkorlikda tashkil etilgan qoʻshni Bonnirigg chekkasida katta Laos Yangi yil bayrami shular jumlasidandir[15][16].

Qoʻshma Shtatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Songkran bayramlari koʻpincha Shri-Lanka, Tailand, Birma, Laos va Kambodja aholisi yashaydigan shaharlarda oʻtkaziladi. UW Khmer talabalar uyushmasi Sietldagi Vashington universitetida yangi yil bayramini oʻtkazadi. White Center Kambodja Yangi yil koʻcha festivali Sietldagi Golden House Bakery & Deli’da boʻlib oʻtadi[17]. Kaliforniyaning Pasadena shahridagi Los-Anjelesdagi buddist Vixara Shri-Lankaning Yangi yiliga eʼtibor qaratgan holda Songkran festivalini nishonlayda. Kaliforniyaning Azusa shahridagi Brahma Vixara ham Birma Yangi yil bayramini keng koʻlamda tashkillashtiradi[18]. Xalqaro Laos Yangi Yil festivali har yili San-Frantsiskoda oʻtkaziladi va Laos Yangi yilini boshqa Osiyo alqlari, jumladan Tailand, Kambodja, Birma, Shri-Lanka va janubiy Xitoyning Dai lar ham shu festival davomida oʻz yangi yil bayramlarini kutib oladilar[19]. 2015-yil fevral oyida Vashingtondagi Freer and Sackler galereyasi Qoʻy yilini nishonlash uchun Yangi yili tadbirini oʻtkazdi, u ham boshqa koʻplab Osiyo mamlakatlari uchun aprel oyining oʻrtalarida boʻladigan Yangi yilifestivali hisoblanadi. Unda Xitoy, Koreya, Moʻgʻuliston, Shri-Lanka va ikki yangi yil bayramidan birini nishonlaydigan boshqa Osiyo davlatlarining urf-odatlari va oziq-ovqatlari tayyorlandi[20]. Xuddi shunday 2016-yilda Sietldagi Sharqiy Osiyo Oy taqvimiga koʻra nishonlanadigan Yangi yil bayramini oʻtkazdi, ammo „Yil boʻyi yangi yil“ koʻrgazmasining bir qismi sifatida Laosdagi Yangi yil urf-odatlariga alohida eʼtibor qaratildi[21].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „制造传统 关于傣族泼水节及其相关新年话语的研究“. Open Times (2010-yil fevral). 2017-yil 14-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 17-yanvar.
  2. ↑ „Donald K. Swearer The Buddhist World of Southeast Asia“. Ahandfulofleaves.org. 2018-yil 12-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 26-avgust.
  3. ↑ „The Origins of the Songkran Festival“. 2016-yil 8-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 16-yanvar.
  4. ↑ Planet. „The Dai water-splashing festival: where China meets Southeast Asia“. Lonely Planet (2011-yil 21-mart). Qaraldi: 2019-yil 7-yanvar.
  5. ↑ „Sawatdee Pee Mai (Happy New Year) to all our devoted wet readers - Pattaya Daily News“. 2016-yil 9-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 5-iyun.
  6. ↑ „Songkran - Sth East Asian New Year Fete - Travel Blog“. Travelblog.org. Qaraldi: 2019-yil 7-yanvar.
  7. ↑ „Celebrate: Songkran“. Sbs.com.au (2015-yil 19-yanvar). Qaraldi: 2019-yil 7-yanvar.
  8. ↑ Partridge, Amanda. „Buddhists celebrate New Year“. Daily Telegraph (2014-yil 28-aprel). Qaraldi: 2019-yil 7-yanvar.
  9. ↑ „Mahamakut Ragawithayalai Foundation - Wat Pa Buddharangsee Buddhist Forest Monastery“. Mahamakut.org.au. Qaraldi: 2019-yil 7-yanvar.
  10. ↑ „Sydney Haymarket & China Brochure“. Haymarketchamber.org.au. 2019-yil 26-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 7-yanvar.
  11. ↑ „Home“ (en). Greater Dandenong Council. Qaraldi: 2022-yil 6-aprel.
  12. ↑ „Sinhalese New Year“. Dandenong.starcommunity.com.au (2011-yil 20-aprel). Qaraldi: 2019-yil 7-yanvar.
  13. ↑ „Thai Songkran New Year Festival - City of Melbourne“ (2017-yil 26-mart). 2017-yil 26-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 7-yanvar.
  14. ↑ Thang Ngo. „Lao, Khmer, Thai New Year 2013 in Sydney“. Noodlies.com (2013-yil 14-aprel). Qaraldi: 2019-yil 7-yanvar.
  15. ↑ „Lao New Year Festival 2015 - AMUST“. Amust.com.au (2015-yil 29-aprel). Qaraldi: 2019-yil 7-yanvar.
  16. ↑ „New Leaf“. Newleafcommunitites.com.au (2017). 2019-yil 10-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 26-avgust.
  17. ↑ ago. „April Marks The New Year For Southeast Asians“. Ethnicseattle.com (2016-yil 12-aprel). 2019-yil 7-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 26-avgust.
  18. ↑ „Wisdom Quarterly: American Buddhist Journal: Happy Southeast Asian Buddhist New Year!“. Wisdomquarterly.blogspot.com (2013-yil 13-aprel). Qaraldi: 2019-yil 7-yanvar.
  19. ↑ „International Lao New Year Festival - About ILNYF“. 2017-yil 2-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 2-yanvar.
  20. ↑ „Celebrate the Lunar New Year at Freer-Sackler“. Bento.si.edu. 2017-yil 24-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 7-yanvar.
  21. ↑ „Family Programs > Wing Luke Museum“ (2017-yil 2-yanvar). 2017-yil 2-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 7-yanvar. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Songkran&oldid=4199934" dan olindi